VOV4.Mnông: Nsrôih nău pah kan jan sa, nsrôih kơt nti ăp nău kan, nô A Đanh, nu^h Xơ Đăng, ta [on H’ring, xã Ea H’Đing, nkuăl Cư Mgar, n’gor Daklak, le\ rlet nău jêr jo\t nsrôih pah kan [ư sâm geh. Bâh ntơm hăn kan an bu, ngih jay mô nâp , lôch âk năm nsrôih, rnăk vâl nô a[aơ le\ geh ngih jay têh ueh, nău rêh hơm răm. Nô A Đanh lah nu^h ntoh ang tâm nău kan du\t blău ta [on Kon H’Ring gay ma [on lan kơt t^ng.

Nô A đanh way ntơ lah Pê Lơ, 42 năm deh, ta đội 1, [on Kon H’ Ring, xã Ea H’Đing, nkuăl Cư Mgar n’gor Dak Lak. Tâm ban kơt le\ rngôch ăp rnăk tâm [on, ntơm nơh nău rêh bâh rnăk vâl nô du\t jêr jo\t, nău ji ngot, nău ach o groi t^ng mbro tâm âk năm ba năp. Lôch gu\ ur, geh nău kơl an bâh oh nô, băl mpôl, nô le\ [ư jay jê| gay ma gu\. Nô A Đanh nkoch.

“Ta năm 2001, lôch gu\ ur gâp gu\ êng, rnôk ne\ bâh geh nău kơl an bâh oh nô nu^h Rđe ta [on Trấp so\k si gay ma mplơ\ tay neh pah kan an ngih dak r^ gâp dăn hăn kan ndrel. Dăn đê| tơm [ư jro\ng, rkăng, rpaih [ư ngih ntưm tôl. Hôm đar r^ gâp dăn ntu\k aơ du đê| dăn ntu\k ri du đê| gay ma geh [ư ndơ nching”.

Đah nău nsrôih, nău gơih, nô le\ gơih kơt nti mpeh nău tăm, mât chăm tơm cà phê, tât râng t^ng nău nti ta ăp jrô nti khuyến nông [ư ta xã. Bâh ne\, nô le\ nănh rgâl rnoh neh tăm ba 1 yan mô geh jêng yor mô to\ng dak gay ma tăm tơm êng. Ntil tơm, phân poh nô rvăt ta ăp đại lý lôch ne\ tât geh ndơ [ư mô trok ba kơi, n’hanh [ư tâm rgop prăk rgum prăk pah kan. Lôch ne\ ntuh [ư tay rnoh neh tăm cà phê hao tât 7 sào. Saơ tăm êng tơm cà phê ns^t tay nău geh mô âk, nô tăm tâm breh tiêu, bơ, sầu riêng. Rgm prăk, rgum nău g^t, kơt nti tay ntrong kan mhe, rnăk vâl nô le\ geh nău hun hao bah ach o n’hanh đăp mpăn nău rêh jêng. Bah nău geh bâh tơm công nghiệp, rnăk vâl nô le\ geh [ư ngih jay têh ueh, rvăt năp may moc, ndeh càng kơl an nău pah kan jan sa tuch tăm. Nô A Đanh nkoch.

“Ntơm nơh, tăm du  nti; tơm cà phê dơm r^ nău geh mô âk jêng lah geh d^ng âk gâp tăm tâm breh đah tiu, bơ, sầu riêng tâm 1 ha gay ma n’hao tay nău geh an rnăk vâl. Năm ba năp, nău geh âk đo\ng, a[aơ le\ bah oi nău jêr jo\t đah ntơm”.

A[aơ, ăp năm rnăk vâl nău geh klâp ma rlău 200 rkeh prăk. Rnoh aơ ê ho\ âk yơn đah nău geh nsum ta [on Kon H’Ring r^ du\t mbơm ngăn hôm, lah nău ntoh ang  pah kan blău gay ma ăp nu^h kơt nti. Geh ndơ sa ndơ nkrem, rnăk vâl mât chăm kơl an oh kon hăn nti tât du\t tât lôch, yor t^ng nô an geh nău g^t, an geh nău blău, gơih pah kan đo\ng mơ geh nău dơi.

Mô dơn [ư sâm geh an rnăk vâl nơm, nô A Đanh hôm nha nsrôih nt^m mbơh, nhup ti nti kan , kơl an ăp rnăk vâl tâm [on trong mât chăm cà phê, tiu. Nô le\ kơl an ăp rnăk jêr jo\t geh manh prăk mât chăm tơm tăm. Nô A Wút, ta [on Kon H’ring, xã Ea H’Đing, nkuălCư Mgar, du hê nu^h geh nô A đanh kơl an g^t.

“Nô A Đanh geh nău ro\ng nu^h, kơl an gâp du\t âk, nt^m gâp pah kan jan sa, nt^m an g^t mpeh kĩ thuật mât chăm tơm tiu, cà phê. Rlău ma ne\, nô hôm nha kơl an gâp manh prăk ngân hàng, kơl phân poh gay ma mât tiu, cà phê. Rnăk gâp geh nô kơl du\t âk”.

            Bâh ăp nu^h way nsrôih hun hao kơt nô A Đanh, [on kon Hring, a[aơle\ geh âk rnăk mom nsrôih pah kan jan sa, hun hao wa\ng sa, rlet rlău nău jêr jo\t [ư sâm geh. Wa A Sứ, groi kruanh thôn Kon H’Ring, xã Ea H’Đing, nkuăl Cư Mgar n’gor Dak Lak an g^t:

            “A Đanh lah du hê nu^h gơih kan, nsrôih tâm nău pah kan jan sa, mât kơl an oh kon hăn nti to\ng ăp. T^ng gâp ta năm deh bâh nô ma nău wa\ng sa kơt ne\ le\ du\t mbơm ngăn đah nău rêh nsum bâh nu^h Xơ Đăng ta aơ”.

            Ăp nu^h nsrôih rlet rlău nău jêr jo\t ta [on Kon H’Ring le\ ntop jut jăng nău way pah kan jan sa tuch tăm mô tâm di, geh njoat do\ng mpeh nău khoa học kĩ thuật ta nău pah kan tuch tăm, an nău rêh ăp nar lơ ma hơm răm đăp mpăn, [on lan ăp nar lơ ma ueh jêng.

Nu^h rblang: Thị Đoắt