VOV4.Mnông: Đah du\t âk nu^h Bu nong gu\ rêh, geh nău rêh nău way âk ntil n’hanh ntoh lư êng, geh ntu\k ntô si gle dak nor ueh, [on Dak R’Moan, nkuăl têh Gia Nghĩa le\ geh n’gor Dak Nông ua\nh năl lah [on tơm bôk năp mpeh rdâk njêng nkual [on lan mhe. Ndrel đah ndơ do\ng ntung trong le\ geh ngih dak ntuh kơl rdâk njêng, nu^h [on lan Dak R’Moan dôl nsrôih hun hao wa\ng sa, mât nâp ueh nău văn hoá mpôl rnoi, ntop rdâk njêng [on lan sâm geh.

Nău du\t kahg^t khlăy tâm năm 2018 mhe nơh đah [on Dak R’Moan, xã Dak R’Moan, nkuăl têh Gia Nghĩa, n’gor Dak Nông lah geh vơt âk năch tâm n’hanh bah dih dak tât râng nău tâm nđur khay bơ du\m bâh nu^h Bu Nong ta ngih rot jong way ơm bâh [on.

Tâm nău rhơn răm, ueh lăng ne\, wa Điểu Tam du\t rhơn, rnê mpeh nău way văn hoá ơm bâh mpôl rnoi ơm nkre lah rhơn mpeh nău tâm rgop bâh rnăk nơm đah [on Dak R’Moan. Yor ngih rot jong bâh [on lan, ntu\k mât prăp âk nău khlăy mpeh văn hoá nu^h Bu Nong geh [ư ta ntu\k tơm, ndrel đah ngih nti mầm non Hoa Hướng Dương du\t têh ueh mhe geh [ưlôch ta nkual neh bâh rnăk vâl wa pă an. Wa Điểu Tam an g^t, lôch geh pă neh [ư ngih nti n’hanh ngih way ơm aơ, rnăk vâl hôm nah geh 6ha neh gay ma hun hao pah kan jan sa.

“Rnăk vâl gâp tăm rlău 2 ha cà phê, 2 ha tiêu n’hanh 2 ha điều gay ma hun hao wa\ng sa. A[aơ rdâk njêng nkual [on lan mhe an geh êng. Ntơm nơh, r^ gâp kanu\ng tăm ma mô geh poh phân, puh dak si ma kanu\ng geh rlău 2 tấn cà phê rnglăy. A[aơ, nău jêr jo\t yơn an geh nsrôih rdâk njêng gay ma hun hao lơn. Ăp năm dăch aơ, ngih dak ntuh kơl [ư trong điện, geh trong chai jêng nău rêh [on lan le\ hun hao âk. Ngih dak ntuh kơl [ư trong, rdâk njêng ngih jay, [ư ngih nti mẫu giáo, ngih nsum tâm [on r^ gâp pă neh gay ma nta nău nơih dơh an [on lan hun hao ueh răm rdâk njêng nkual [on lan mhe”.

Đah nău m^n kan ueh, pă an rlău 4 rbăn met vuông neh, tâm ne\ geh 50 m p^t trong chai gay ma [ư ngih nti ầmm non n’hanh ngih rot jong way ơm bâh [on Dak R’Moan, năm 2018 mhe nơh, wa Điểu Tam geh UBND n’gor Dak Nông pă an bằng khen, n’hanh rnê lah ndơn kan bâh ta ntu\k tât râng rơh rgo\ jă nu^h kan ntoh lư di rơh kahg^t 70 năm nar wa Hồ geh nău kuăl đă tâm rlong ro\ng dak ta thủ đô Hà Nội.

Bâh n’gor Lâm Đồng tât ta Dak Nông rdâk njêng nău wa\ng sa mhe, rnăk vâl wa Nguyễn Văn Mùi săch [on Dak R’Moan, xã Dak R’Moan, nkuăl têh Gia Nghĩa gay ma tăch ndơ, tăch rvăt bum mbo, rêh ndrel đah [on lan Bu nong rlău 10 năm ba năp, wa Mùi ua\nh năl nău hun hao le\ rngôch bâh [on Dak R’Moan. Bâh ndơ do\ng ntung trong, tât nău rêh jêng, ndeh klư, pah kan jan sa, nău rêh nău m^n bâh nu^h [on lan le\ rgâl du\t âk. Ngăn lah, nău m^n mpeh nsum soan rdâk njêng [on tơm bâh nkuăl [on têh n’hah bâh n’gor Dak Nông le\ geh ăp rnăk du\t mât ua\nh.

“Rnăk vâl mbơh dăn nău ntru\nh nsrôih rdâk njêng nkual [on lan mhe, ua\nh ta ne\ ăp nu^h nsrôih da dê gay ma mhâm [ư an [on aơ geh nău rêh ueh, tâm di nău mpo\ng ăp ntrongkan. Nău ngăn ma lah r^ le\ rngôch ăp rnăk tâm [on aơ le\ geh s[ aơ da dê. Ua\nh nsum lah [on lan ta aơ geh 7,8 lô neh, nu^h i đê| lah 4,5 ntu\k đo\ng. ăp jay geh ndeh càng, ntơm nơh [^t ndeh càng, a[aơ khân păng hăn ta Dak Mil [ư tay ăp bôk ndeh 120 rkeh prăk, rdeng phân, rdeng cà phê. Ăp ntil dơh ngăn hôm”.

          Ăp nar aơ, [on Dak R’Moan ntoh n’gôr nteh k^n cà phê, ndeh ndeh công nông rdeng tiêu cà phê, drăp ndơ du\t âk ta trong mhe to\ chai hăn let Quốc lộ 14. ăp ngih jay têh ueh mhe [ư, ăp ngih jay kuăng rgo\ bar trong tam breh đah mir cà phê, tiêu ueh nđir lah nău geh bâh nsrôih pah kan bâh [on lan Dak R’Moan bâh âk năm ba năp.

Kruanh [on Điểu Nhan kahg^t tay ăp rnoh mbrô mpeh nău wa\ng sa- rêh jêng ta ntu\k. [on Dak R’Moan a[aơ geh 156 rnăk, đah 565 nu^h, tâm ne\ nu^h Bu Nong geh rlău 1 n’gul, hôm e lah nu^h Yuan n’hanh ăp rnoi êng kơt lah Tày, Nùng, Dao, Cao Lan. [on lan ta aơ, rnăk i du\t đê| r^ 5 ha cà phê, tiu n’hanh ăp tơm sa play kơt lah bơ, sầu riêng n’hanh điều. [on a[aơ hôm 1 rnăk ach o dơm yor gu\ êng mô geh nu^h pah kan. Rnoh hôm e geh nău wa\ng sa mbơh oi tât sâm geh n’hanh nsrôih du nuih n’hâm rdâk njêng Dak R’Moan jêng [on tơm ta nkuăl têh Gia Nghĩa n’hanh bâh n’gor Dak Nông tâm rdâk njêng nkual [on lan mhe.

“{on lan Dak Rmoan ăp năm ba năp ê ho\ hun hao, hun hao mbrơi yơn ma bâh ntơm mbơh [ư rdâk njêng nkual[on lan mhe, [on lan nsrôih tâm năm 2017-2018 le\ geh nău hun hao âk. Bôl am g^t lah mô dơi du nar bar nar dơi jêng, bôl ma jêr jo\t yơn an geh nsrôih. Geh ăp gâl kan ba lơ nta nău dơh nơih kơl an [on lan r^ Dak Rmoan klâp lah mbra hun hao le\ rngôch, nâp nâl, jêng [on tơm bâh nkuăl têh n’hanh n’gor Dak Nông. Ne\ mô dơn lah nău gâp u\ch ma lah nău nsrôih bâh le\ [on lan tâm [on aơ”.

Ta mpeh nhâp nar nkuăl têh Gia Nghĩa, [on Dak R’Moan geh njêng bâh du\t jo\, du\t âk lah nu^h Bu Nong gu\ rêh ta yôk prêh . ba dâng lah dak me Dak R’Moan hoch măng nar. Bâh ntơm geh ngih máy dak bât pă điện Dak Rtih bât trong dak hoch, [on Dak R’Moan jêng gôl dak jê| geh tâm nthoi đah ăp ntung bê tông jro\ng loih. Rnoh dak bât pă điện hao têh mô dơn [ư ueh to\ng dak to\ an ăp ntil tơm công nghiệp, tơm sa play ma hôm nha an ueh nđik văr năm, ntu\k ntô ueh nđir đo\ng.

Rdâk njêng [on Dak R’Moan hun hao le\ rngôch, nâp nâl, jêng [on tơm tâm rdâk njêng nkual [on lan mhe lah nău ntru\nh bâh n’gor Dak Nông. T^ng ne\, [on Dak Rmoan mô dơn hun hao mpeh wa\ng sa bâh ăp ntil tơm công nghiệp, ma jêng ntu\k pâl rlưn ueh, yor trôk nar si gle dak nor ueh, nău rêh nău m^n ueh n’hanh ntoh êng.

Nu^h rblang: Thị Đoắt