VOV4.Mnông:Tâm rnôk pah kan, âk ntu\k kan ndrel ta Daklak le\ ntop nău kan khlay ta nău leo pah kan jan sa, rvăt tăch le\ ndơ geh [ư an ăp nu^h kan ndrel. Bâh ne\, kơl an [on lan n’hao nău geh, rgâl mhe nău rêh, ndrel đah ta ntu\k [ư lôch nău mpo\ng 13 tâm ntrong rdâk njêng nkual [on lan mhe.

Bơi tât 4 năm tât râng pah kan ndrel ta Hợp tác xã nău kan tuch tăm Công bằng Ea Kmat, rnăk vâl wa Y Kưm Niê Kđăm ta xã Hoà Đông, nkuăl Krông Păch, n’gor Daklak le\ geh nău rêh đăp mpăn lơn. Wa Y Kưm an g^t, rnăk vâl le\ bên mât tăm cà phê rlău 20 năm ba năp. Geh rnôk, rnoh cà phê jur thuk, mô to\ng prăk mât chăm wa rnon phân poh bâh ntu\k tăch đah rnoh prăk kon khlay. Rnôk tât yan pe\ lêh, tăch cà phê nse an ntu\k tăch đah rnoh thuk lơn ntu\k tăch rvăt, jêng nău geh bâh mir tơm mô âk.

Yơn bâh ntơm rnôk tât râng ta hợp tác xã, geh kơl rvăt phân trok ba kơi, nkre lah geh rvăt ndơ geh [ư đah rnoh khlăy lơn rnoh ntu\k tăch rgâl. Đah 1 ha cà phê tăm tâm  breh 700 n’gâng tiu, 40 tơm bơ booth n’hanh bơi tât 100 tơm sầu riêng, ăp năm rnăk vâl geh tât klâp ma 200 rkeh prăk. Ndrel đah ne\, wa Y Kưm hôm nha geh nti mpeh kĩ thuật mât chăm, pe\ lêh jêng nău geh n’hanh nău âk bâh mir cà phê đăp mpăn bâh ăp năm.

“Gâp saơ rnôk pah kan ndrel ta hợp tác xã r^ geh âk nău geh ueh, mpôl hên geh nt^m nti mpeh kĩ thuật tăm n’hanh mât chăm cà phê, ns^t tay săk rnglăy wa\ng sa an rnăk vâl, tơm cà phê hun hao ueh jêng, rnoh tăch khlay lơn đo\ng. khân păng u\ch lah lêh cà phê le\ du\m ngăn, đăp mpăn kloh ueh, ntu\k tât lêh ih ta ne\ dâl, an geh ih cà phê ta tach xi măng kloh. Tâm mir tơm r^ tăm âk ntil tơm tăm tâm breh kơt lah sầu riêng, tiu, bơ booth, gay ma n’hao nău geh n’hanh nku\m n’hâm. Lôch ne\ tăch cà phê rnoh rnoh khlăy tăch lơ ma geh khlay đo\ng, cà phê ueh đo\ng. bâh ne\ ma nău rêh bâh nu^h [on lan hên ăp nar lơ ma đăp mpăn lơn.

Ntoh luh bâh du rnăk pah kan nchah nchrai, khay 4 năm e, nô Hoàng Minh Tuân ta xã Ea Nuôl, nkuăl Buôn Đôn, n’gor Daklak le\ rgum ăp nu^h kan ndrel ta Hợp tác xã n’hanh pah kan tuch tăm n’hanh tăch rgâl ndơ tuch tăm Quân Vương. Hợp tác xã pah kan ta ntrong kan mât rong, păn tăp, tăch rvăt kon kik djăr ntil t^ng nău mât đăp mpăn sinh học. tât a[aơ, ntu\k mât rong bâh hợp tác xã geh bơi tât 10 rbăn mblâm kik djăr me dăm deh tăp, ăp khay an tăch klâp ma 50 rbăn djăr kon, tăch ta ăp n’gor ta Tây Nguyên.

Ta meng ne\, bâh bôk năm aơ, hợp tác xã le\ rong geh 2 rbăn mblâm djăr sa poăch đah ntrong mbơk lêng t^ng nău mpo\ng VietGap, tâm rgop đah nu^h [on lan gay ma hun hao rnoh âk djăr sa poăch mât mbơk lêng. T^ng ne\, Hợp tác xã mbra pă ntil djăr ntil, ndơ sa, dak si thú y n’hanh rvăt nkre ndơ mât rong an nu^h [on lan. Aơ lah 1 tâm 5 hợp tác xã geh dơn drăp ndơ kơl an rdâk njêng nău kan ntoh lư đah rnoh ndơ tuch tăm tơm ta n’gor Daklak năm aơ. Nô Hoàng Minh Tuân an g^t:

“Nkô| mpo\ng u\ch bâh Hợp tác xã lah hun hao jêng 1 rnoh nău kan, [ư lôch 1 rnoh pah kan jan sa đăp mpăn bâh kon ntil tât djăr poăch, pă an ntu\k tăch rgâl lah ăp siêu thị n’hanh ntu\k răk ngêt sông. Lôch nău mbơh dăn aơ geh rmôt kan hợp tác xã n’gor kơl an du đê| ndơ do\ng, máy móc”.

Lah n’gor geh âk nău dơi gay ma hun hao tuch tăm mât rong, tât a[aơ Daklak le\ geh 228 Hợp tác xã tuch tăm geh njêng, geh rlău 20 rbăn nu^h kan ndrel tât râng, pă nău kan an bơi tât 7.500 nu^h pah kan. Tâm rdâk njêng nkual [on lan mhe, kơp tât n’gul năm aơ, lam n’gor le\ geh 90/152 xã geh nău mpo\ng mbrô 13 mpeh ntrong pah kan jan sa. T^ng wa Hoàng Khang, groi kruanh rmôt kan hợp tác xã n’gor Daklak, gay ma hợp tác xã hun hao di trong, rmôt kan ndrel hợp tác xã ta n’gor le\ leo kan tâm rgop đah ăp nkuăl, nkuăl têh n’hanh [on têh, nt^m nti ăp hợp tác xã mpôl cán bộ, rdâk njêng n’hanh pơk hvi nău kan hợp tác xã ntoh lư. Tâm năm aơ, bâh rnoh tơm prăk pă an bơi tât 500 rkeh prăk, rmôt kan hợp tác xã n’gor le\ săch 5 hợp tác xã gay ma ntuh kơl rvăt năp máy mok, kơl pah kan jan sa, nkret [ư ndơ tuch tăm n’hanh mât trong.

“Tâm nău ngăn khân păng doh rklaih geh ăp nău bâh ntơm nơh nu^h [on lan mô dơi geh [ư ne\ lah joi ntu\k tăch, joi ntu\k tăch rgâl an ăp nu^h ma khân păng dôl jêr jo\t mpeh ntu\k tăch. Aơ lah nău kan du\t khlăy bâh hợp tác xã. Yor ne\, an geh kơl tay an ăp hợp tác xã ndâk nsơm, nkre [ư lôch nău ua\nh nđôi tay ăp nău kan hợp tác xã an geh [ư ngăn ngên n’hanh geh nău nâp nâl. Mpôl he an geh kơl hợp tác xã rdâk njêng ntrong pah kan tăch rgâl, nta nău knơm geh nău dơi gay ma hợp tác xã geh pah kan nâp nâl, dêh krêp ta ntu\k nơm”.

T^ng nău ua\nh năl bâh rmôt kan ndrel Hợp tác xã n’gor Daklak, tâm rnôk pah kan âk hợp tác xã tuch tăm le\ n’hao nău dơi kan lah nu^h kơl kan, nta nău dơh nơih an ăp nu^h kan ndrel, rnăk [on lan kan lo\ mir rgâl mhe tơm tăm kon tong, do\ng nău mhe tâm kĩ thuật ta nău pah kan jan sa, n’hao nău geh, nău ueh ndơ, pah kan bâh hợp tác xã hôm nha krêp dêh đah ntrong mbơh [ư ăp bôk nău kan, nău hun hao ntu\k rêh jêng, kơt lah rdâk njêng nkual [on lan mhe, n’huch ach o, nti nău kan, ntop hun hao wa\ng sa, rêh jêng ta n’gor. Ăp hợp tác xã pah kan săk rnglăy geh nău tâm rgop têh ta nău [ư lôch nău mpo\ng mbro 13 tâm nău rdâk njêng nkual [on lan mhe, ntop [ư rgâl nău rêh nkual [on lan ta Daklak.

Nu^h rblang: Thị Đoắt