VOV4.Mnông: Tât đah [on A Ko\ Dhông nkuăl [on têh Buôn Ma Thuột, n’gor Daklak di rơh rlu tết dương lịch mhe nơh, âk nu^h năch geh rơh saơ ua\nh n’hanh geh rlong sa âk ndơ sa bâh ăp mpôl rnoi đê| nu^h ta aơ ta rơh tâm rlong ndơ sa way ơm Tây Nguyên.

            Nklang ta nău ueh nđir bâh nkual pâl nđaih văn hoá Ako\ Ea, [on Ako\ Dhông, nkuăl [on têh Buôn Ma Thuột, n’gor Daklak, ndrel đah nău nteh ăp bâr mprơ t^ng bâr Tây Nguyên n’hanh nău nteh ch^ng arap Jrai ntoh n’gôr, rơh tâm rlong ndơ sa kah way ơm geh âk nu^h [on lan n’hanh năch tât râng. Bâh du\t ơm, ăp nu^h bu ur tâm ndơ nsoh way ơm bâh mpôl rnoi nơm ngăch ti ndrăp ăp ntil ndơ le\ ơm nchrăp gay ma [ư ndơ sa.

            Tâm nă u\nh bâh ăp mpôl tâm rlong rnoi Rđe, ăp ntil ndơ [ư ăp ndơ sa way ơm bên kơt lah blân tăng, n’ha bum juh, kao play mhu\ng dăm, do pr^t, trău bri. Yuh H Sa Ren Byă, ta [on M’Um, xã Cư San, nkuăl MDrăk nkoch, ndrel đah ăp ndơ sa way ơm, nar aơ, mpôl tâm rlong [on M’Um hôm nha nchrăp ăp ndơ sa geh [ư bâh ăp ntil ndơ geh so\k bâh bri.

            “Mpôl hên njôt tât ta aơ mbơh ăp ndơ sa đah ăp ntil ndơ tơm geh so\k bâh bri. Ta aơ r^ geh biăp prung, rtônh,..ăp ndơ sa aơ geh [ư đah ca kro, geh nđâp nkur  djiêl gu\ch juh đah blân tăng n’hanh ka kro. Nău ngăn aơ lah ăp ndơ sa rlơ\ yan jêng lah ndơ [ư du\t jêr joi n’hanh mpôl hên hăn tâm bri ngai tu dak mơ geh dăch tâm aơ mô geh”.

            Ndrel đah ăp mpôl tâm rlong nu^h Rđe, mpôl tâm rlong ăp mpôl rnoi Lào, Thái, Mường le\ ns^t tât rơh tâm rlong ăp ndơ sa ntoh lư bâh rnoi nơm. Yuh H Nhung Knul, rnoi Lào, ta xã Krông Na, nkuăl Buôn Đôn an g^t:

            “Tât đah nar tâm rlong ndơ sa aơ r^ mpôl hên geh du ndơ sa bâh nu^h Lào, ne\ lah muồng gâp đah poăch sur n’hanh n’ha biăp muồng. gâp juh rnih, lôch ne\ an n’ha muồng. n’ha aơ dơh [ư dơm yor păng du\t tăng jêng lah he gâm păt dak an păng bah ir tăng tâm ngoăy tât bar tơ\”.

            Hôm aơ lah nău mbơh bâh yuh Lù Thị Hạnh, rnoi Thái, ta xã Hoà Phú, nkuăl [on têh Buôn Ma Thuột.

            “Du\t rhơn geh tât ta aơ mbơh n’hơ ăp ndơ sa bâh nu^h Thái, geh m’êt, poăch hur u\nh, ka guch n’hanh ngăn lah hôm nha geh ndrănh m’êt gu\ bâh nu^h Thái đo\ng. Ngăn lah đah nu^h Thái r^ aơ lah ăp ndơ sa mô dơi mô geh, ngăn lah tâm khay puh sro\ nđik kơt kơt lah poăch hur u\nh, ka gu\ch lah ntoh lư n’hanh ngăn lah m’êt way 7 mău yơn anr aơ geh pe mau dơm”.

            Tâm ăp nar rlu tết dương lịch mhe nơh, nkual pâl nđaih Ako\ Ea hôm nha geh âk âk năch tât bâh ăp ntu\k, pâl rlưn n’hanh tât râng ăp nău kan. Rơh bôk năp tât nkuăl [on têh Buôn Ma Thuột pâl nđaih, nô Trần Minh Khôi, năch tât bâh nkuăl [on têh Hồ Chí Minh du\t rhơn rnôk geh tât râng ăp nău kan văn hoá n’hanh geh sa ăp ndơ sa kah ueh êng bâh ăp mpôl rnoi ta aơ.

            “Aơ lah rơh bôk năp gâp geh sa găr kơnia n’hanh saơ lah du\t kah. Ta aơ ndơ sa geh du ntil nsum lah blân, du\t âk lah blân n’hanh ngonh. Tâm ndơ sa bâh khân păng geh âk nău êng. Kơt lah n’ha muồng, geh nău [ô êng mô lah kơt tăp ngonh du\t êng đo\ng. nău ueh bâh nkual neh r^ anu\ng mhe ta aơ mơ geh, sa ta aơ ta ntu\k dâl, ta nkual aơ tâm nău trôk nar mih sial aơ gâp geh sa ndơ aơ mơ gâp g^t lah păng du\t êng n’hanh tât ta aơ du\t ueh”.

            Bâh ăp ndơ sa way ơm ueh êng bâh ăp mpôl rnoi Rđe, Thái, Lào, Mường ta rơh tâm rlong ndơ sa văn hoá, ăp mpôl tâm rlong le\ mbơh tât an nu^h [on an n’hanh năch nău ueh êng tâm văn hoá ndơ sa bâh mpôl rnoi nơm. Mô dơn geh ua\nh bu [ư ta ntu\k, năch hôm nha geh sa ăp ndơ sa bâh bri yôk Tây Nguyên, ngêt ndrănh yăng n’hanh lăp ndrel đah ăp nău pâl rlưn ueh ta rơh vơt năm mhe bâh nu^h [on lan ta aơ.

            Nu^h rblang: Thị Đoắt