VOV4. M’nông: Lôch năm 2017, kônh wa tâm ăp [on tât gu\ mhe ta Xã Đăk Smar, nkuăl Kbang, n’gor Gia Lai ho\ geh đăp mpăn nau gu\ âm ta ntu\k mhe. Ăp nau dơi gay đăp mpăn nau rêh kơt điện, trong, ngih săm [u\t, ngih dak si ko\ kơt lah neh tuch tăm ho\ geh ntuh kơl gay [on lan gu\ rêh. Aơ lah dơi khlay gay năm mhe 2018, nu\ih [on Đăk Smar lo\ rlet rlau ndâk njêng [on lan mhe hơm răm lơn.

{on gu\ mhe Cư Krối, Xã Đăk Smar, nkuăl Kbang geh rlau 200 ngih nkra nâp ueh, kloh tâm êp bar đah trong bê tông leo ntơm bôk [on tât du\t [on. Ntrong điện, dak kloh do\ng ndrel ăp ndơ do\ng ueh êng ho\ geh leo tât ăp rnăk, to\ng dơi ăp nau u\ch gu\ rêh ăp nar bah nu\ih [on lan. Wa Đinh Nhô, rnoi Bahnar, ta [on Krối ân gi\t, jêh 7 năm ndâk, nau rêh bah kônh wa ho\ đăp mpăn, ueh lơn rđil đah ntu\k gu\ ơm:

‘ Lor ma ntrơn hăn, nau rêh bah kônh wa tâm bri ri jêr jo\t ngăn. Ntơm rnôk tât ntu\k gu\ mhe, gu\ tâm ntu\k thuỷ điện An Khê Ka Nak nau rêh ho\ rgâl âk ngăn. Ngih vâl, trong hăn, trong điện, ngih săm [u\t to\ng ăp. Kônh wa rhơn ngăn”.

Ndrel đah ngih vâl ho\ geh ntuh kơl nâp, kônh wa [n gu\ âm mhe Cư Krối ho\ geh pă âk neh gu\, neh tuch tăm ti\ng nau ntủ\nh gay đăp mpăn văng sa. Wa Dinh Lớp, Kruanh [on Krối, xã Đăk Smar ân gi\t, trâm du rnăk tâm [on geh pă 400 mét vuông neh gu\ ndrel bơi tât 2 ha neh tuch tăm. Tâm nroh neh aơ, ndrel ăp tơm tăm kơt da, mbo, bum, ri a[aơ kônh wa tâm [on ho\ tăm n’ăo cà phê, cao su, tiêu, ndrel âk ntil tơm tăm êng đo\ng. Ăp ntil tơm tăm ho\ geh sa đah nau geh âk. Rnơm nê, nau rêh bah nu\ih [on lan ho\ hun hao:

‘[on Krối bah năp nơh ach o ngăn. Ntơm rnôk ngih dak ntrơn kônh wa tât ntu\k gu\ mhe, nau rêh bah kônh wa ho\ hun hao, hơm răm. Tăm geh âk ntil tơm yor ri ma a[aơ kônh wa mô rvê ji ngot tay ôh”

Năm 2010 xã Dăk Smar geh 3 [on, đah rlau 220 rnăk, bơi tât 1000 nu\ih, [ư nau gu\ mhe gay ntrơn ntu\k nkra thuỷ điện An khê-Ka Nak. Âk neh gu\ ndrel mir bah kônh wa tâm ntu\k rgum [ư nglau thuỷ điện aơ.

Rnôk bop năp, nau kan ndâk nkra mhe mâp âk nau jêr ngăn, âk rnăk [on lan mô u\ch lơi [on ơm. Đah nau nsôih mpeh tơm ntuh kơl, n’gâng kan tâm ntu\k ndrel ngăn lah nau bonh đă, leo lor bah ăp nu\ih geh rnơm kơt Kruanh [on, bu ranh [on, ăp nau kol geh rklaih le\. A[aơ, kônh wa tâm ăp [on gu\ mhe bah xã ko\ đăp măpn pah kan jan sa. Wa Đinh A Nhé, Bí thư chi bộ [on Cam, xã Đăk nkuăl Kbang, n’gor Gia Lai, ngơi:

‘ Bah năp nơh rnôk gu\ tâm ntu\k ơm kônh wa xã Đăk Smar jêr jo\t ngăn, ach o ngăn. Ntơm rnôk ntrơn tât ntu\k gu\ ta aơ ri nau rêh bah kônh wa geh nau ueh lơn. Ngih dak ndâk ngih gu\, n’gar dak, ntu dak ndrel pă lo\ 2 yan ân du rnăk 2 sào yor ri ma nau rêh bah kônh wa ueh lơn. Đảng uỷ, uỷ ban ndrel ăp rmôt kan bah xã kơl an kônh wa hên âk ngăn. Lah nsum 4 thôn [on bah xã Đăk Smar ko\ geh nau rêh đăp mpăn. Kônh wa mra nsôih pah kan, hun hao văng sa đo\ng”.

Wa Nguyễn Quý Thao, Kruanh UBND xã Đăk Smar, nkuăl Kbang, ân gi\t: nau rêh bah kônh wa tâm ntu\k gu\ mhe ho\ đăp mpăn. Xã ho\ ndrel dôl nsôih gay ân nau rêh nar lơn ma ueh, tâm nê, kan rgum rgâl tơm tăm dôl geh uănh khlay:

‘Tâm ăp năm ba kơi, đah n’gâng kan tâm nkuăl mra bonh đă ăp rnăk geh neh sât blak ri gay leo tăm bri gay ma mât ntu\k ntu ndrel n’hao nau geh jêng. Hôm neh ueh ri bonh đă [on lan tăm ăp ntil tơm geh rnoh văng sa âk kơt tiêu, cà phê. Ăp rnoh neh tâm di đah tăm ba dak ri phung hên bonh đă kônh wa tăm ba gay n’hao tay nau geh jêng”.

Jêh 7 năm ân neh gay [ư thuỉy điện, nau rêh bah nu\ih [on lan ta ntu\k gu\ mhe Xã Đăk Smar, nkuăl Kbang ho\ geh âk nhoat hun hao đăp măpn. Tâm nkuăl neh aơ, ăp tơm tăm jo\ năm dôl ma nku\m jêng mir, têk leo ăp nau rhơn, nau rnơm bah nu\ih [on lan peh nau rêh đăp mpăn ta ntu\k aơ./.

Nu\ih rblang: H’Thi.