VOV4.M’nông: Jêh rlau 3 năm ƀư nau rđau mrô 12 bah Rnâng kan n’gor uỷ Gia Lai mpeh nau ndâk njêng ƀon lan mhe, tâm kônh wa rnoi mpôl đê̆, nau geh jêng tâm ăp ƀon lan hŏ geh âk nau rgâl mhe. Tâm 3 năm ma aơ, lam n’gor hŏ ntuh kơl bơi tât 1000 rmen gay ma ndâk njêng ƀon lan mhe tâm nkuăl ƀon lan rnoi mpôl đê̆, rnơm kơt nê, âk ƀon lan rnoi mpôl đê̆ geh âk nau ueh ang lơn.

            Hŏ rlau 2 năm ma aơ, yơn nŭih ƀon lan ta ƀon Sơn, xã Ia Nan, nkuăl Đức Cơ, n’gor Gia Lai mô chuêl nar ndơn nau săk ntơ ƀon lan mhe. Nê lah nau ueh mpơl ân ăp nau nsôih bah gưl uỷ, n’gâng kan ndrel ƀon lan tâm nkuăl hôm âk nau jêr ntoh ntơm tă bah nau knŭng geh 5/19 nkô̆ nau ƀon lan mhe.

            Bu ranh ƀon Siu Bình nkoch “Ndâk njêng ƀon lan mhe gay ma oh kon nơm geh ngih săm ƀŭt ueh nâp lơn, geh nglang chưng play, ăp trong bê tông ueh kloh…ƀư ân ƀon lan nơm ueh kŏ kơt lah nau rgop ndâk njêng nkuăl n’har bri ueh lăng, sâm geh”.

            Ăp nau mĭn kơt lah nơih dơm, yơn geh âk ngăn nau snôih bah kônh wa tâm nkuăl jru ngai. Kŏ rnơm nê ma nŭih ƀon lan ta ƀon Sơn ŭch êng nau pă dơm ma rhiăng mét vuông neh, rgop 200 rkeh prăk ndrel ma rhiăng nar hăn kan gay ma ndâk njêng ƀon lan mhe. Tât dŭt năm 2018, ƀon Sơn jêng ƀon lan mhe bôk năp tâm trong n’har bri bah n’gor.

            Ntơm ƀon Sơn tât rnôk aơ, xã Ia Nan geh tay 3 ƀon geh tŏng nau dơi kơp dơn ƀon lan mhe. Ndrel kơt du rup nkoch mbơh, rêng, tât rnôk aơ tâm ăp xã n’har bri geh: Ia O, Ia Chía, nkuăl Ia Grai, Ia Dom, Ia Nan, nkuăl Đức Cơ hŏ geh tât 17 ƀon nŭih rnoi mpôl đê̆ geh tŏng nau dơi kơp dơn ƀon lan mhe.

           Pă bằng kơp dơn ƀon lan mhe

  Xã Ia Chía geh 10 ƀon ri geh 5 ƀon geh tŏng nau dơi ƀon lan mhe. Wa Rơ Châm Hí, bu ranh ƀon Kon Ngo, mbơh: “ Ƀon geh 221 rnăk đah rlau 1000 nŭih, rnoh ach o geh tât 4,1%. Lah năm 20216, nau geh du hê bôk nŭih rlau 16 rkeh prăk/nŭih ri rnôk aơ geh 41 rkeh. Bah nau kan ndâk njêng ƀon lan mhe, ntŭk ntu gung trong geh ntuh kơl tâm ban, nŭih ƀon lan mô hôm kâp rnơm tâm nau kơl an bah Ngih dak”.

            Tâm ban ma nê, ƀon Mook Trêl (xã Ia Dom, nkuăl Đức CƠ) hŏ geh âk nau rgâl. Kruanh Thôn Ksor Bia nkoch: Ƀon lan mro nsôih gay ndâk njêng ƀon lan mhe. Êp nau kơl an bah Ngih dak, ƀon lan rgop êng prăk ndrel nar kan gay ma nkra trong, trong hăn mir, lŏ. Ndrel ma nê, ngih săm ƀŭt mầm non geh ntuh kơl ndâk nâp. Nau geh du hê bôk nŭih geh 41,1 rkeh/năm”.

            Tĭng nau kơp, gay ndâk 17 ƀon lan mhe tâm nkuăl ƀon lan rnoi mpôl đê̆ tâm nkuăl n’har bri, nŭih ƀon lan hŏ rgop êng rlau 3 rmen prăk dnrel âk rbăn nar kan.

            Wa Nguyễn Ngọc Phận, Groi Kruanh UBND nkuăl Đức Cơ mbơh, Bôk nau kan ndâk njêng ƀon lan mhe knŭng geh nau ndâk njêng ma mô geh nau dŭt lôch. Yor nau kan khlay bah bôk nau kan aơ lah n’hao nau rêh ân ƀon lan, rklaih nau kan pah ndrel ndâk njêng ngih vâl gung trong tâm nkuăl n’har bri. Gay mât ndrel ma n’hao prêh nau nâp ueh bah nau ndâk njêng ƀon lan mhe ân geh nau nsôih mô rlu bah gưl uỷ, n’gâng kan tâm nkuăl ndrel lam ƀon lan.

           Ƀon lan mhe tâm xã Ia Dom

  Tĭng nau rđau mrô 12-CT/TU bah N’gor uỷ Gia Lai “Mpeh n’hao nau rđau kan bah gưl uỷ ăp gưl mpeh nau ndâk njêng ƀon lan mhe tâm ƀon lan rnoi mpôl đê̆”. Tă bah nê, N’gâng kan tuch tăm ndrel hun hao ƀon lan n’gor Gia Lai ndâk njêng “Nkô̆ nau kan ndâk njêng ƀon lan mhe” nkre ma ntĭm mbơh ăp nkuăl tâm n’gor ntrŭnh. Nkô̆ nau kan geh 5 rmôt kan lah: rgum, ngih vâl gung trong-rêh jêng, văng sa ndrel ƀư nau kan tuch tăm, văn hoá-rêh jêng-ntŭk ntu, chính trị-neh dak-ră njrăng. Tâm nau ntĭm nti ntrŭnh leo, UBND ăp nkuăl, nkuăl têh, nkuăl ƀon têh ƀư ngăn đah nkô̆ nau kan ƀon lan mhe tâm ban ma nau geh, nau dơi bah ăp nkuăl geh ma ƀư. Ân tât rnôk aơ, ăp nkuăl, nkuăl têh, nkuăl ƀon têh tâm n’gor Gia Lai hŏ ƀư ân jêh nau kan nchră tât nau ƀư tâm nkuăl tă bah nau kan geh 5 rmôt ƀư nau kan nê nau kan n’hêl, geh ntơm 15 tât 19 nkô̆ nau tâm di đah nau kan bah nkuăl.

            Jêh 3 năm ntrŭnh ƀư, nau rđau mrô 12-CT-TU lơ 13/2/2018 bah Rnâng kan rđau kan n’gor uỷ Gia Lai mpeh nau kan n’hao nau rđau bah ăp gưl uỷ ăp gưl mpeh nau ndâk njêng ƀon lan mhe tâm ƀon lan rnoi mpôl đê̆, tât rnôk aơ, lam n’gor geh 83 thôn, ƀon geh tŏng nau dơi kơp dơn ƀon lan mhe. Tâm 3 năm ma aơ, lam n’gor hŏ ntuh kơl geh 975 rmen gay ma ndâk njêng ƀon lan mhe tâm nkuăl ƀon lan rnoi mpôl đê̆. Tâm nê, tơm prăk Trung ương ndrel tơm prăk n’gor lah rlau 766,3 rmen prăk, tơm prăk nkuăl lah rlau 44,9 rmen prăk, tơm prăk bah xã rlau 12,6 rmen prăk, tơm prăk bah ntŭk kan êng kơl an 21,2 rmen, nŭih ƀon lan rgop rlau 93,6 rmen, tơm prăk êng rlau 37 rmen. Êng nê, ăp nkuăl kŏ rgum geh dơi 36.551 nar hăn kan ndrel 86.813 m2 neh gay ma nkra trong hăn, nkra âk ngih văn hoá, ngih gŭ ndrel ăp ntŭk dŏng nau kan êng êng./.

                                    Nŭih rblang: H’Thi