VOV4.M’nông: N’hŭch dŭt n’hâm ntưp an ăp y nai dak si n’hanh ăp rmôt dôl rhŏ ta ăp nkual nkhah êng, ăp ngih dak si rdâng njrăng n’gang srê Covid-19, ăp robot VIBOT-Du ndơ bah bôk nău kan khoa học công nghệ gưl ngih dak dơi N’gâng kan Khoa học n’hanh công nghệ jao an Học viện Kỹ thuật tahen ƀư lĕ geh ta ăp ntŭk srê bah Bắc Giang n’hanh aƀaơ lah nkual ƀon têh Hồ Chí Minh dŏng nâp nâl lôch măng nar ăp robot VIBOT dơi ndơn, ntop kơl dak si ăp nău kan rhŏ, mât uănh nuĭh ji n’hanh nuĭh ntôn ntưp, djôt ndơ sa, dak ngêt, dak si…

          Ta ngih dak si rdâng săm mrô 7 (phường An Khánh, nkual ƀon têh Hồ Chí Minh), ndơ 2 robot VIBOT-2 lĕ n’hanh dôl ntop kơl, ndơn nuĭh kan dak si rdêng ndơ sa, dak si, ndơ ngêt sa n’hanh ăp ndơ êng bah dih lăp nkual nkhah êng n’hanh rlơ̆ tay. Nău ƀư nâp nâl 24/7, du rmôt VIBOT-2 mât uănh 4-5 dăp tâm 10 dăp bah ngih dak si, kơl n’hŭch rnoh nău kan têh ma 6-7 nuĭh kan dak si, nuĭh kơl kan an ƀư ăp nar. Nô Tô Tuấn Hải-nuĭh kơl kan ta ngih dak si rdâng săm ji mrô 7 an gĭt:

          “Mpôl oh tâm pă 6-7 nuĭh tâm pă 14 dăp jêng dŭt roh soan. Yơn knơm 2 robot aơ ma mpôl oh dơh lơn, dơi mât săk. Oh saơ robot dŭt dơh, nơih n’hanh thông minh”.

          VIBOT lah ndơ bah bôk nău khoa học công nghệ gưl ngih dak “Gŭ mĭn njêng, ê nkra ndơ robot rdêng tâm nkual nkhah êng ji tâm ntưp geh âk” dơi N’gâng kan khoa học n’hanh công  nghệ jao an Học viện kỹ thuật tahen ƀư bah khay 4/2020. VIBOT dơi ndơn nuĭh kan dak si rdêng ăp ndơ an ndơ sa, dak si, ndơ dŏng n’hanh ăp ndơ êng bah nkual rgum (ta bah dih nkual nkhah êng) tât ăp jrô nuĭh ji (tâm nkual nkhah êng) gay pă an nuĭh ji; rdêng ndơ an nja tât ăp nuĭh ji gay sŏk nja n’hanh rdêng luh nkual rgum nja; trơn tât ăp jrô nuĭh ji gay y nai dak si, nuĭh rnăk wâl nuĭh ji (ta bah dih nkual nkhah êng) tâm mâp bah ngai đah nuĭh ji… GS.TS Nguyễn Văn Kính-Kruanh Hội truyền nhiễm Việt Nam lah:

          “Ŭch n’hŭch mông tâm mâp đah nuĭh ji…ri he dŏng robot gay ndơn nuĭh du gâl dêr ăp nău ntưp tă bah tâm mâp êp. Rlău nĕ tay ngăch pah kan bah robot uĕh lơn đŏng n’hanh âk nuĭh mbra mô an mâp đah nuĭh ji”.

          Bah năp nĕ, bôk nău mĭn njêng dơi ƀư tĭng 2 gưl: Lvang 1, Ndơ robot dak si rdêng ndơ VIBOT-1 geh ntŭk groi nđôi, ƀĭt n’hanh du robot hăn tĭng trong ntĭm. Lvang 2, ƀư tơm công nghệ n’hanh ê nkra ndơ robot VIBOT-2 hăn êng. Robot hăn ngăch, thông minh tâm ntŭk têh, hăn rlău ăp nkual jêt n’hanh jêr lơn, nău kan âk ntil lơn… Thiếu tướng Nguyễn Lạc Hồng-Groi kruanh Học viện Kỹ thuật Tahen lah rjăp:

          “Mpôl hê geh nău dơh dŭt n’hâm nĕ nău tâm rgop đah Học viện tahen đah ngih măy bah tahen, ăp ngih măy cơ khí, jêh nĕ ăp ngih măy êng tay, jêng rnôk phiên bản aơ dơi uănh lah uĕh n’hanh dŏng dŭt uĕh ri mpôl hên dơi tâm rgop đah ăp ngih măy tâm tahen gay nkra njêng đah rnoh âk tâm di nău ŭch bah ăp ntŭk kan n’gluh an”.

          Bah năp nkual ƀon têh Hồ Chí Minh, VIBOT-2 lĕ dơi rlong dŏng ta ngih dak si Trung ương Tahen 108, jêh nĕ, dŭt khay 4/2021 robot dơi mbơh ƀư ta nkual nkhah êng, săm nuĭh ji Covid-19 bah Ngih dak si Bạch Mai-ntŭk tal 2 (ta Phủ Lý-Hà Nam). Tât dŭt khay 5/2021, VIBOT-2 dơi ƀư ta nkual săm nuĭh ji F0 bah ngih dak si Đa khoa n’gor Bắc Giang, ntop kơl săm  hang rhiăng nuĭh ji Covid-19, rgop n’hŭch âk nuĭh an nuĭh kan dak si, njrăng n’gang ntưp rlơ̆ tâm nkual nkhah êng, săm ji.

          Jêh rnôk rlong dŏng, kơt dŏng ta ăp ngih dak si, ntŭk nkhah êng, săm ji Covid-19 lĕ an saơ ndơ robot dak si rdêng ndơ VIBOT dŏng đăp mpăn n’hanh săk rnglăy, rgop ntop kơl njrăng n’gang srê. Nar 23/7 mhe rlău, Hội đồng Khoa học công nghệ mbơh ntĭm uănh lah, sŏk dŏng nău kan khoa học công nghệ gưl ngih dak lĕ rƀŭn, uănh lah săk rnglăy ƀư nău kan geh rnoh uĕh ngăn n’hanh dăn đă lôch jêh tay công nghệ, ntuh kơl nkra njêng tay ăp ndơ robot VIBOT gay rhŏ an njrăng n’gang srê. GS.TS Đào Văn Hiệp-Kruanh Hội đồng khoa học bôk nău “Mĭn njêng, ê nkra ndơ robot dak si rdêng ndơ tâm nkual nkhah êng nuĭh ji tâm ntưp geh âk” lah:

          “Lvang bôk năp dơi ƀư tâm khay 1 an geh robot tâm di ƀư nău kan bah năp măt tâm ăp nkual nkhah êng. Lvang 2 ri pơng gĭt nău uĕh mhe lơn, jêng lah robot thông minh. Nău hăn mô tĭng trong hăn ơm tay, ma an hăn tĭng bản đồ-bản đồ nĕ dơi nglăp lor n’hanh pơng ndâk njêng êng. Mô knŭng 1 mlâm robot ma du rmôt robot jêng ntŭk ƀĭt an ƀĭt lĕ rngôch robot. Ntop tay, ăp robot an dơi tâm mâp ndrel, jêh tâm mâp êng đah nuĭh kan dak si ma mô kâp ntŭk ƀĭt”.

          Săk rnglăy ƀư bôk nău “Mĭn njêng, ê nkra robot dak si rdêng ndơ tâm nkual nkhah êng nuĭh ji tâm ntưp geh âk” n’hanh săk rnglăy kơt dŏng ndơ mĭn njêng (Ndơ robot VIBOT) tâm nău ngăn njrăng n’gang srê Covid-19 lĕ n’hanh dôl an saơ trong uănh têh, nău rƀŏng di bah N’gâng kan khoa học n’hanh công nghệ n’hanh n’hâm soan, nău nsrôih bah ntŭk kan ƀư, ăp nuĭh khoa học bah Học viện Kỹ thuật Tahen tâm nău mbơh ƀư ngăch ăp nău kan khoa học công nghệ geh công nghệ cao an ntop kơl an trong kan njrăng n’gang srê lah êng kơt tâm ntĭm trong hun hao khoa học công nghệ bah neh dak lah nsum.

          Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja