Dak Lak aƀaơ geh bơi 400 rmôt chĭng gông, rlău 150 câu lạc bộ văn hóa way ơm bah ăp nsum mpôl ăp rnoi nuĭh bah lam Trung-Nam-Bắc. Ăp lễ hội kơt Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột, Tâm nđŭr Văn hóa Chĭng gông, Nar rgum văn hóa ăp rnoi nuĭh Việt Nam, Lễ hội dân gian ăp rnoi nuĭh Tây Bắc... lĕ jêng ndơh moh êng bah ƀon lan, “Nkual neh nđik” gay văn hóa ăp rnoi nuĭh uĕh jêng tâm ntŭk ntô nsum mpôl. Wa Y Nuel Niê, nuĭh Êđê, Kruanh ƀon pâl nđaih nsum mpôl Akŏ Dhông, nkoch:

Mpôl hên dŭt rhơn yor N’gor ủy, UBND n’gor, N’gâng kan Văn hóa, Thể thao n’hanh Pâl nđaih uănh kơl mât rƀăy văn hóa mô mpơl săk, lơn lah chĭng gông, ei-rei, njroh xoang n’hanh ăp chĭng gông rnoi mpôl đêt. Tâm rnôk ntuh kơl, mât uĕh văn hóa, ƀon lan mpôl hên lĕ rgum hun hao đah pâl nđaih nsum mpôl. Năch pâl nđaih tât ta aơ uănh, ƀư ngăn rgop an geh prăk, đăp mpăn an nău mât n’hanh hun hao.

Knŭng êng ta nkual mpeh bah lơ nhâp nar Dak Lak, tâm năm 2023 n’hanh 2024, rĭng tĭng 10 ƀon pâl nđaih nsum mpôl kơt ƀon Akŏ Dhông lĕ hăn dŏng, an saơ trong nchrŏng “hun hao wăng sa drăp ndơ yău”, nkoch tâm Dự thảo mbơh an Chínah trị Đại hội 14, lĕ geh ơm tâm nău rêh. Văn hóa dôl jêng ndơ hun hao joi nău rêh n’hanh nău ntô̆ n’hao nsum mpôl.

Yơn lah, đah nău rêh mhe, nău rdâk ƀư tay drăp ndơ yău kơt mbrơi lơn nău ƀư wăng să drăp ndơ yău. Du đêt nău ngơi, nău way ơm, chĭng gông ƀon lan Tây Nguyên mô hŏ luh trong  chuêl lơi; rơh druh ndăm đêt râng rgum rƀŭn nsum mpôl. PGS.TS Buôn Krông Tuyết Nhung, Groi Giám đốc Trung tâm Khoa học Xã hội n’hanh Nhân văn, Ngih samƀŭt Đại học Tây Nguyên, an lah, nău aơ jêng tâm ƀah đah “Hun hao lĕ rngôch kon nuĭh Việt Nam mpeh nău rêh, nău mĭn, nău uĕh, săk soan, nău blău rêh” n’hanh “Mât uĕh wăng sa drăp ndơ yău”, 2 nkô̆ nău bah Dự thảo Mbơh an Chính trị Đại hội 14 bah Đảng. Tĭng yuh Buôn Krông Tuyết Nhung, gay ngăn ngên lĕ rngôch an ndâk njêng văn hóa wăr nău tơm khlay geh ơm.

M’hâm ƀư gay an rơh druh ndăm n’hanh rơh bah kơi wât đah du rnoi nuĭh, kon nuĭh lah khlay ngăn, nău geh ơm văn hóa lah khlay ngăn. He an wât kloh mpeh nău geh ơm bah văn hóa nơm gay he ntô̆ n’hao n’hanh he rgâl nău ntô̆ n’hao nĕ jêng ăp nău kan dŭt na nê̆. Tâm rơh rgum lăp aơ nău bôk năp lah he an mât ăp nău khlay tơm bah nơm, nĕ lah nău way ơm, nău mbơh ngơi, kho ao kơt ăp nău ntrŭnh nsum mpôl, nău nĕ jêng nău geh uĕh ơm.

Ndrel đah nău rwê đah PGS.TS Buôn Krông Tuyết Nhung tâm nău ndâk njêng kon nuĭh Việt Nam mư hăn ndrel đah ntŭk ntô văn hóa kloh uĕh, gĭt blău mhe, yuh H’Za Wút Byă, ta xă Ea Tul, n’gor Dak Lak mpŏng ŭch, nkô̆ nău khlay aơ bah Dự thảo mbơh an chính trị, mbra dơi uănh mĭn tay n’hanh mbơh ƀư bah tu tơm:

Gâp gĭt lah nău ngơi lah huêng bah du rnoi nuĭh. Gâp lĕ ntĭm nău ngơi Êđê ta ăp trong mang xã hội, nkoch nău nău nti dơh, dăch dêh gay ăp nuĭh dơi nti tay nău ngơi rnoi nơm. Lah kơt ăp nuĭh ryơk da dê n’hanh dŏng yor nău ngơi bah nơm ri văn hóa bah du rnoi nuĭh mbra rêh mro mrăng.

Bah ăp nău nsrôih bah nsum mpôl, ăp nuĭh mĭn njêng n’hanh rơh druh ndăm, nuih n’hâm “sŏk văn hóa ƀư n’hâm soan têh an hun hao nâp nâl” tâm Dự thảo Văn kiện Đại hội 14 bah Đảng lĕ dơi rgop na nê̆ ta Dak Lak. Nău aơ tâm di đah trong nchrŏng tâm Văn kiện Đại hội Đảng bộ n’gor Dak Lak rơh tal 18: “Mât uĕh nâp dăng nău khlay văn hóa way ơm ăp rnoi nuĭh; ndâk njêng kon nuĭh Dak Lak geh janh dăng, kơl nuĭh, mĭn ƀư mhe; mât rƀăy n’hanh mât uĕh Ntŭk ntô văn hóa chĭng gông Tây Nguyên hăn ndrel đah hun hao pâl nđaih nâp nâl; ntrôl dăng rgâl mrô tâm ntil nău văn hóa, thể thao n’hanh pâl nđaih”. Wa Trần Hồng Tiến, Giám đốc N’gâng kan Văn hóa n’hanh pâl nđaih n’gor Dak Lak an gĭt:

N’gâng kan dôl nsrôih ngoăy tâm âk ntŭk kan hăn bôk năp tâm trong kan rgâl mrô gay kơt dŏng tâm trong kan mât uănh ntil nău văn hóa, pâl nđaih, thể dục, thể thao, tâm tiăr, ntĭm nti, uănh groi tâm rlong, gay nta nơih ngăn an nuĭh ƀon lan n’hanh doanh nghiệp. Hun hao nău bah nơm tă bah trong pâl nđaih ngăn ngên; rgâl mrô lĕ rngôch ăp drăp ndơ yău ta lam n’gor Dak Lak gay năch pâl nđaih dơi lăp na nê̆ ăp trang mbơh nu nău bah n’gor gay mĭn joi. N’hao uĕh nău ƀư bah nău kan n’hanh tĭng gưl na nê̆ Nghị quyết 57 bah Trung ương mpeh rgâl mrô.

“Ndâk njêng n’hanh hun hao văn hóa Việt Nam mhe, âk nău uĕh ơm rnoi mpôl đêt, rĭng tâm ban ta n’gâng tơm nău khlay lam dak, trong khlay văn hóa, trong khlay rnăk wâl n’hanh tâm di uĕh kon nuĭh Việt Nam”, nău mĭn lah tâm Dự thảo mbơh an chính trị Đại hội 14. N’hanh ta Dak Lak, nău ăp nuĭh uănh khlay nău uĕh ơm, ăp ƀon lan ƀư uĕh êng, lăp ndrel tâm du n’gor geh 49 rnoi nuĭh ndrel gŭ rêh, lĕ an saơ nău ngăn n’hanh geh trong nchrŏng bah dự thảo. Du jâng văn hóa đah nău lăp ndrel bah văn hóa chính trị, văn hóa tăch rgâl, văn hóa rdâk njêng nău kan mĭn ƀư mhe, văn hóa rnăk wâl-ngih samƀŭt n’hanh nău rêh jêng... dôl dơi ndâk njêng nâp nâl.