Nai ntĭm ntoh lư Ksor Chuel, 76 năm deh, rnoi Jarai, geh rlău 30 năm pah kan tâm n’gâng kan  ntĭm nti tâm n’gâng kan ntĭm nti n’gor Gia Lai. Plơ̆ sĭt đah ƀon lan ngăn lôch rlu ranh, păng râng tay tâm ăp mpôl kan ta ntŭk, lĕ nuih n’hâm rgop nău gĭt blău, n’hâm suan n’hanh lĕ ma drăp ndơ gay rdâk njêng ƀon lan. Păng ntĭt leo lor trong chrat ang, rêng nău nđơr an ăp rơh kơn druh ndăm Jarai nsan hao tâm kơt nti, pah kan.

Ta 76 năm deh, sok hŏ mbra rsôl, yơn wa Ksor Chuel ta buôn Rưng Ama Nhiu, xã Ia Rbol nha hôm đăng hăr, ngăch dăng, ram tâm ban ma tơm si ndru yău ta Gia Lai đŏng. Ăp nar, păng nha  hôm way bên pơk uănh siƀŭt, gŭ mĭn trong kơl mhe bah Đảng n’hanh Ngih dak gay nkoch trêng, ntop kơl kônh wa, rlău ma nê, păng way kơi nti tay bah dih mông an kon se tâm ƀon từ vựng tiếng Anh, nău gĭt blău văn hoá – rêh jêng kon nuĭh đŏng…Wa Ksor Chuel nkoch:   

“Gâp nsrôih rgŏ jă kônh wa tâm ƀon ân nta trong dơh an oh kon he hăn nti ren, gĭt rplay siƀŭt ri mơ dơi hăn nti nău kan, hao nti têh lơn geh nău kan dja nău kan ri đăp mpăn n’hanh dơi ngih dak trok prăk khay. Nkre uĕh an săk nơm, nkre n’groh an rgop an lam rêh jêng kon nuĭh.”

  Lah ngoăy tâm ăp bu ndăm Jarai lor bôk năp dơi ntĭm nti tâm nhih nti sư phạm lôch nar rklaih luh, tâm 30 năm pah kan bah he, wa Ksor Chuel hŏ ntĭm nti hang rbăn kon se ta ăp ƀon lan. Âk nuĭh tâm rnoh nê aƀaơ lah bác sĩ, kỹ sư, cán bộ công chức. Lĕ dĭng nuĭh nkah mpeh nai ntĭm bah he da dê đah nău rŏng dêh bên n’hanh nkah  gĭt. Yuh Nay H’bloanh (nuĭh Jarai) công chức Jrô kan Văn hoá – rêh jêng kon nuĭh xã Ia Rbol, kon se nti ơm bah nai Ksor Chuel, nkoch.

“Nai Ksor Chuel lah nuĭh nđơn tay nău gĭt blău an gâp n’hanh âk nuĭh ndrel du rơh đah gâp ntơm bah gưl 2. Ntơm bah nău gĭt blău nai trêng nti, nău nsrôih bah  săk nơm, gâp tĭng trong hăn nti n’hanh aƀaơ hŏ jêng công chức xã Ia Rbol. Gâp dŭt uănh khlay nai ntĭm. Nơm geh nai trêng nti tay nău nđơr an mpôl hên nti ren jêng nuĭh, geh nău gĭt blău rhŏ dŏng an lam rêh jêng kon nuĭh.”

Lôch rlu bah ntĭm nti, wa Ksor Chuel dơi bŭnh ranh kon se ta ăp ƀon lan xã Ia Rbol gĭt tât ta ntŭk gŭ kan ƀư kruanh Hội khuyến học xã. Oh Nay Lê Quốc Duy (14 năm deh, rnoi Jarai), ndrel ta buôn Rưng Ama Nhiu an gĭt me bơ̆ hên way sŏk wa Chuel gay ntĭt an oh nô tâm rnăk kơt tĭng. Mpôl hên way dơi mâp nai ntĭm n’hanh dơi trêng nti tay nău nđơr kơt nti đŏng.

“Tâm ăp nar kan văn hoá mô lah nar lễ bah ƀon, wa Ksor Chuel way ntĭm nti an rơh kơn mpôl hên rêh ân geh nău nđơr, nău wơl geh; n’hanh ŭch nău wơl geh jêng ngăn ngăn ri ân nsrôih kơt nti, tiăr nti. Săk gâp nơm ŭch jêng du hê nai ntĭm Toán, gâp dôl nsrôih ôn thi lăp tâm nhih nti chuyên bah n’gor n’hanh jêh aơ nơh lah Đại học ngành sư phạm. Rnôk jêng nai ntĭm, gâp mbra nđơn nti tay ăp nău gĭt blău an rơh kơn bah kơi gâp.”

Xã Ia Rbol geh 2.236 rnăk đah 10.220 nuĭh, tâm nê bơi 93% lah nuĭh Jarai. Ăp năm aơ, kônh wa way tâm rnglăp, nsrôih hun hao wăng sa, tĭng kơn jut jăng ji ngot n’hŭch ach o; nkre tĭng jăp trong nchrăp gung trong bah Đảng, trong kơl pháp luật bah Ngih dak n’hanh mô an mpôl mhĭk djơh nde, têk klônh, mô geh nuĭh bu nsŭk nsôr mplư rlăm. Rnoh âk kon se hăn nti bơi tât 100%. Tĭng wa Nguyễn Chí Cường, Kruanh UBND xã Ia Rbol, nău dơi dja lah nơm geh nău rgŏ jă, rƀŏng trong bah ăp bu ranh ƀon, kruanh ƀon n’hanh nuĭh geh nsing nơm, tâm nê geh nai ntĭm ntoh lư Ksor Chuel.

“Nai ntĭm Ksor Chuel way dâk hăn leo lor bôk năp tâm nău tĭng ƀư trong nchrăp gung trong bah Đảng, trong kơl pháp luật bah Ngih dak. Nsrôih nkoch trêng, rgŏ jă nuĭh  tâm rnăk wâl, kônh wa tâm ƀon lan tâm ăp ƀon ta xã Ia Rbol tĭng ƀư geh nău tam ăp trong kơl bah UBND xã njŭr sĭt. Nkre, tĭng ƀư jăp nău hun hao wăng sa, đăp mpăn rnă njrăng, rĭng grep thôn ƀon ta ntŭk”

Bol hŏ ta năm deh “hŏ bơi tĭng drô phan", n’hâm suan mô hôm kơt ntơm nơh, yơn wa Ksor Chuel nha hôm lĕ nuih n’hâm n’hanh rŭ hôch kơl êng an ƀon lan đŏng. Ta păng, ăp nuĭh saơ du nuih n’hâm rêh uĕh- năm ranh bôk rngot lơn ma gĭt blău, rgop rdâk njêng ƀon lan Jarai ta ƀon tơm dăng janh nar lơn ma têh ndrŏng srăch uĕh.