Ngih wa Rơ Châm Dik lĕ ơm hôm, yơn lah dŭt n’hâm kloh ndrel geh âk bằng khen, giấy khen. Tâm mir ndrih jêng, rlau 300 tơm cà phê ntơm dŭm, êp mir cà phê lah ntŭk tăm rlau 3000 tơm ca su dôl dơi geh kor rtăk. Hŏ 76 năm, yơn wa Dik mô rlu. Rnôk hăn chop mir, rnôk lŏ hăn rƀŭn tâm xã, mô lah hăn ôp khâl ƀon lan mô lah mât Rnâng kan gay ma tâm nchră nau kan nsum bah ƀon. N’hâm ranh, yơn hôm leo lor tâm nau pah kan jan sa, rêh ueh ma ăp nŭih, bu ranh Rơ Châm Dik lah nŭih leo trong ân kônh wa tâm ƀon Mok Đen kơt. Wa mbơh, đah rnoi Jrai, nau nkoch trêng, bonh đă knŭng geh săk tam rnôk nŭih hăn nkoch lah nŭih blau nau kan, geh kônh wa rnơm:
‘Cà phê gâp kŏ tăm, cao su gâp kŏ tăm, ƀư leo trong ân kônh wa jut lơi ach o, lah knŭng ngơi ma mô ƀư ri mô dơi, ngơi ân hăn nsum ma nau kan ri mơ kônh wa kơt tĭng. Bah năp nơh mô geh ndeh hom đa, rnôk aơ geh ndrel hon đa ri gâp đă nchih ndeh ân ndâu môk n’gang bộ, mô dơi rdeng pe, rdeng puăn, geh nŭih mô ndâu môk bảo hiểm. Gâp lah mô ndâu môk ri lah mô lah tâm tom ndeh ri chah bôk mhâm ƀư, mât ân bôk nơm, mât ân săk jăn nơm”.
Rnôk hôm ndăm wa Rơ Châm Dik hăn tahen. Hăn ntơm năm 1966, ngih tâm ngih săm ƀŭt Sĩ quan Lục quân ndrel geh ăp Đảng năm 1973, wa geh tâm nuih n’hâm nau janh dăng tahen cách mạng ndrel nau gĭt rbăng ngăn, ndri ma, ntơm tâm pah kan jan sa, nau rêh ăp nar, tâm moh nau kan ri păng kŏ geh ƀon lan Mook Đen rnơm. Nô Siu Hải, cán bộ văn hoá-rêh jêng xã Ia Dom, ngơi:
‘Wa lah nŭih bu rnơm tâm ƀon, tâm xãIa Dom geh 5 ƀon, kônh wa mra jă wa tât gay kơl tâm rjaih nau, geh nau tâm rjaih ur sai, ăp rnăk geh nau tâm jin tâm lah ri păng mra hăn kơl rjaih tât tâm ƀon kơt lah nau kơl an ƀon lan geh nau tâm nthoi tâm ngơi tay tâm ƀon nơm”.
Jêh âk năm, wa Dik nkre bonh đă ƀon lan jăng lơi nau ơm kơt njŭn sông, khĭt ôm jŏ nar, ngêt ndrănh âk, pă drăp ma nŭih khĭt, săm ma nau ƀư ôp brah, hŭm, tâm gŭ ur sai ơm, tâm dăch dak mham...Yuh Siu H’Ơn, tă ŭch gŭ sai rnôk 15 năm, rnơm wa Dik ma yuh gĭt nau khuch lah gŭ sai ơm:
‘Yor me mbŏ gâp khĭt ơm ri gâp klach, klach mô geh bu kơl an nơm, ri ma mĭn gŭ sai ơm gay geh nŭih kơl an. Wa Dik lah tŏng năm mơ dơi gŭ sai, ân ntơm 18-20 năm mơ dơi tâm gŭ, lah gŭ ơm mô dơi, lah geh kon kŏ mô dơi răk rong ân kon nơm. Wa kŏ bonh đă ân tŏng năm mơ dơi geh gŭ sai, yor tŏng năm mơ ngih xã đăng ký kết hôn ân nơm”.
Wa Rơ Châm Nin, nŭih ndrel ƀon, kŏ geh wa Dik ntĭm đŏng. Bah năp nơh, păng geh kon 20 năm ma ê hăn tahen. Jêh âk tŏ bonh, wa gĭt lah hăn tahen lah nau dơi, lah ntŭk ueh gay nchiărr săk. Nau rgâl tă bah nau prêng jêng nau ŭch hăn êng hŏ ân saơ nau tam bah nau nkoch trêng, sŏk nau kan ndrel nau jêng ƀư tơm bah wa Dik:
‘Gâp geh 2 hê kon hăn tahen, du hê hăn lục quân, du he ehăn biên phòng. Rnôk wa Dik hăn nkoch trêng ri nơm gĭt nau hăn tahen lah nau dơi bah ƀon lan, lah hăn tahen ri tâm nê geh nchiăr săk jăn, nau kan, nau rêh ân têh jêng, ntơm bah nê jêng nŭih geh nau dơi ân ƀon lan’.
Ƀon Mol Đen 1 geh rlau 1000 nŭih, ngăn lah rnoi mpôl đê̆. Rnơm nau kan ƀon lan mhe, ntŭk ntu geh ƀư nâp ueh: trong hăn bê tông, điện tât ăp ngih, ‘trong tăm kao”, “n’gar drih”, ŭnh mpoh ang. Ngih sat ri geh ndâk nâp, nau rêh geh dơi lơn, 100% rnăk geh ndeh ncho, geh tivi; ƀon lan blau dŏng nau kan mhe, dŏng máy móc ƀư nau kan, geh nau dơi bôk nŭih ăp năm geh rlau 42 rkeh.
Ndơn mpeh bu ranh Rơ Châm Dik, wa Nguyễn Đình Tiến, Groi Kruanh UBND xã Ia Dom, mbơh, âk năm ma aơ, bu ranh Rơ ChâmDik mro ƀư ueh nau dơi bah Tahen Wa Hồ, leo trong tâm ƀon lan. Bar hê kon bu klô wa Dik rnôk aơ dôl pah kan tâm ăp Đồn Biên phòng tâm n’har bri Gia Lai, kơt nau kan bah bŏ nơm, rgop nau mât nau dơi bah neh dak. Đah ăp nau rgop, bu ranh Rơ Châm Dik geh Trung ương ndrel n’hor pă âk săm ƀŭt rnê, bằng khen tâm nau bonh đă blau, hun hao văng sa blau, ndâk njêng nau tâm rnglăp ƀon lan tâm nkuăl n’har bri Ia Dom:
‘Bu ranh rơ Châm Dik lah nŭih ntoh lư tâm du đêư bu ranh bah xã hŏ kơl an n’gâng kan ndrel ƀon lan geh âk nau dơi ueh. Mpeh nau kan bonh đă ri ntĭm nti kônh wa mpeh nau gŭ ngao ndrel pah kan văng sa, răk rong oh kon, ntĭm đă hăn nti. Rnôk aơ păng hôm kơl an du đĕ rnăk ăch o, lah nŭih leo trong gay bu kơt tĭng”. –Wa Nguyên Đình Tiến ngô.
Nau nsôih nâp, tâm dăch dơh ndrle nau rnơm ngăn tâm Đảng, tâm ƀon lan hŏ njêng bu ranh Rơ Châm Dik jêng nŭih geh nau dơi ueh,mât nau đăp mpăn tâm nkuăl n’har bri. Nau ang bah wa mô êng lah bah ƀon Mook Đen 1 ma hôm lah nau mpơl ân du đê̆ cán bộ geh nau blau, ngơi nsum ma kan, dŏng nau rêh nơm gay njêng nau rgâl tâm nau rêh ueh ndrel nâp nâl./.
Viết bình luận