VOV4.M’nông: Rơh rdâng lơh nuh srê Covid-19 mô hŏ dŭt bah rnôk "nuh srê têh" ntưp rêng tay ngăch, njêng săk mhe. Jêng nău n'hao dăng săk suan chŏl an săk jăn ma ăp ntil ndơ ngêt dăng chŏl đah kaman dơi uănh lah ndơ dŏng lơh dŭt geh nău tam kơl mât njrăng săk jăn nơm n'hanh rnăk wâl tâm khay nuh srê.

Tĭng ăp nuĭh rnâng kan, đah ăp nuĭh ji ntưp rêng klach rvê, lơn lah Covid-19, nău khlay bah suan dăng chŏl ndơ n'glêh an. yor kơt nê̆, gay mât n'hâm suan way ngăch dăng, ăp nuĭh ân gĭt njêng rnoh sa ăp tŏng dak vitamin n'hanh khoáng chất an săk jăn.  Bộ Y tế ntrŭt nsôr nuĭh ƀon lan dŏng rnoh âk ndơ sa tâm du nar ân geh tâm ban âk ăp rmôt dak sĭt kah, ăp tơ̆ sa ân geh ăp ntil, tâm ban mô rpak der mô lah nde sa âk du ntil êng ndơ. Geh du đêt ntil ndơ sa n'hao dăng suan chŏl njrăng n'gang đah Covid-19 ân njrăng uănh  khlay:

Ndơ sa ăp nar ân nkre tâm ban geh nsum puăch n'hanh biăp trău kơt (puăch, ka, tăp, dak toh, tui, bum. Biăp, play,…). Rlău ma nê, ân tâm ân sa tâm ban âk ngi ƀư bah tuh n'hanh ngi puăch tâm ăp tơ̆ sa. Sa âk rnga, tuh neh, biăp n'hanh play di dŭm. Sa tŏng săk ŭch geh, tâm pă tâm ban ăp tơ̆ sa tâm nar (uănh tĭng năm deh, nău ngăch dăng n'hâm suan, rnoh jâk kan).

Đah ăp ntil ndơ sa pă an protein an săk, ân sơch puăch kik djăr ntĭt kơt djăr yuăn, djăr he nơm… geh dŭt âk vitamin B6, aơ lah săk dak dŭt uĕh kơl an ngăch dăng tâm săk, dŭt khlay gay jêng luh mham mhe n'hanh ngăch dăng n'hâm suan, n'hao dăng chŏl.  

Lôch nê lah tui ka mô dơn geh âk dak kah, ma hôm geh âk kẽm kơl dăng suan chŏl đŏng n'hanh lah ngoăy tâm ăp suan dăng chŏl dŭt uĕh an kon se n'hanh bu kuâng. Du đêt ntil tui ka geh âk kẽm he mbra dơi nkoch tât lah: tui, reng, klo klêp…

Ăp ntil găr he mbra dơi nkoch tât Hạnh nhân n'hanh găr hướng dương.  Hạnh nhân lah ndơ sa pă an âk vitamin E ăp tŏng, tă păng geh âk dak chĭnh n'hanh vitamin uĕh an n'hâm suan. Ăp nuĭh rnâng kan gŭ mĭn ndơ sa an gĭt, du tơ̆ sa an bu kuâng lah n'gul nkhlŏng 46 găr hạnh nhân nđăp ma ntô mbra pă an 100% rnoh âk vitamin E đăp mpăn ăp tŏng dak kah ăp nar.

Tâm găr hướng dương geh ăp tŏng dak kah, lĕ ma phốt pho, magie, vitamin B6 n'hanh vitamin E,… Rlău ma nê, gă\r hướng dương geh dŭt âk dak selen. Ăp khoáng chất dja nsĭt tay âk nău khlay an săk, kơl hŭch bah cholesterol djơh tâm săk, ƀư bah duh rvê tâm săk n'hanh gŭ n'glâng săk n'hanh mât an trong chŏl dăng kop ji.

Đah biăp, ri mbra dơi sa âk, ăp ntil biăp tĭng khay. Du đêt rnoh biăp kơt bah kơi aơ, lơn lah uĕh an săk dăng chŏl kơt mbrăch pŭk, kao si lat, cải bó xôi  yor tâm săk păng geh dŭt âk vitamin C, vitamin A, B, E6, phytochemical n'hanh carotenoid, lơn lah beta carotene (tơm luh jêng dak bah vitamin A) âk mpưm.

Vitamin C dơi uănh lah "keh pơk" an n'hao dăng n'hâm suan dŭt geh nău tam dăng chŏl. Kơi ntop vitamin hôm nkoch tât ăp ntil play đŏng. Lơn lah play ntil cam quýt. Lĕ rngôch ăp ntil play geh nchoih kơt: play bŭng, cam, quýt, chanh,… âk dak vitamin C. Play lhŭng, kiwi lah ăp ntil play geh dŭt âk dak vitamin C da dê. Vitamin C mbra kơl an săk sĭt dăng tay ngăch lơn lôch kop siăk, kop duh,… jêng ăp ntil play dja geh dŭt âk nuĭh sơch sa gay n'hao dăng n'hâm suan dăng chŏl tâm rơh nuh srê.

Ăp ntil tỏi, cha, rmĭt mô dơn lah du ntil ndơ sa gay ntop ƀô kah dơi dŏng sa âk tê̆ trău dơm ôh, ma hôm dơi ntĭt kơt du ntil "dak si" kơl njrăng n'gang ăp ntil nău ji kop siăk n'hanh  ji trong n'hôr n'hâm, hao duh mham, ngi mham n'hanh n'hao dăng n'hâm suan dăng chŏl tâm săk./.

Nuĭh rblang: Điểu Thân