VOV4.M’nông: Ta Dak Lak aƀaơ geh rlău 400 kon se ntưp ji Thalassêmia (Chrai mham bah duh me). Aơ lah nău ji mham tâ tưp n’hanh aƀaơ mô  bơ̆ rwăt êngn’hanh dŏng ăp ntil dak si mô gĭt tu tơm gay săm ji ƀư kon se dơh mâp ăp ntil rgâl nău klach.

Ndơ̆ kon tât săm ta ngih dak si Đa khoa nkual Tây Nguyên, nô Trần Văn Hai, ta thôn 16, Tân Hòa, nkuăl Buôn Đôn, n’gor Dak Lak an gĭt: Kon nô năm aơ 7 năm deh. Bah rnôk geh 3 khay deh, mon way nhĭm, rnăk wâl ndơ̆ mon lăp ngih dak si but uănh ri ăp nai dak si n’glôn jêh mon geh ntưp ji Thalassemia . Lvang bah năp 3 năm deh, rĭng geh nklăp 3 tât 4 khay rnăk wâl ndơ̆ mon lăp ngih dak si du tơ̆ gay ntop mham n’hanh rgâl sắt. Lơ têh, mon lăp ngih dak si dŭt ngăch. Aƀaơ 1 khay mon an lăp ngih dak si du tơ̆. Rvê an săk soan bah kon, bah meng nău ndơ̆ mon lăp ngih dak si săm, rnăk wâl hôm rwăt tŏng ăp dak si dơi mpla nsơ săm bah chrai mham bah ndŭl me. Nô Hai nkoch, hăch dŭt âk prăk jêh nĕ ji bah kon nô mô hŭch.

“Geh nuĭh lah sŏk dak si bah khân pơng ngêt ri dơh ơi hăn ntop mham, ntĭt nsa du khay he hăn du tơ̆ ri ngêt dak si bah khân pơng 2, 3 khay mư hăn ntop mham yơn mô dơi đŏng. Lĕ dak si bah khân pơng aơ geh nuĭh aơ tât nuĭh êng mô dơi, n’glĕ dŭt hôm e hăn ntop mham”.

Nai dak si but uănh an an kon se ji Thalassemia

Tâm ban ma nĕ, nô Bùi Văn Viên, ta nkuăl Ea H’leo tăng nuĭh ntĭm geh tăch dak si săm ji chrai mham bah ndŭl me lah hăn tât joi rwăt gay săm ji an kon. Prăk roh ma ji bah kon nô nar lơ mbăn.

“Rnăk wâl dŭt rvê, hăn săm âk ntŭk, yơn ma mô dơi. Tâm rnôk nĕ ngêt dak si Nam đŏng yơn mô saơ geh tam ri hăn ntop mham gay mât nău rêh an kon”.

Tĭng Tiến sĩ, nai dak si Trần Thị Thúy Minh, Kruanh khoa Nhi Tổng hợp Ngih dak si Đa khoa nkual Tây Nguyên, tâm ăp năm dăch aơ, geh rlău 400 kon se dơi nchroh ntưp Thalassemia n’hanh an săm na nao ta ngih dak si. Aƀaơ rĭng du nar ngih dak si wơt dơn n’hanh săm an bah 20-30 kon se geh Thalassemia. Aơ lah nău ji mô dơi bah lĕ rngôch, n’hanh ăp trong săm aƀaơ knŭng geh ta ăp ngih dak si lam ntŭr neh.

“Săm ji Thalassemia aƀaơ rlău ma ntop mham, ntơi sắt, săm ntop kơl  ri knŭng ngih dak si mư dơi ƀư. N’hanh hôm e đêt trong gưl prêh kơt ntop glô nting ntĭt nsa kơt liệu pháp gen, mô lah koh leh lah ăp trong mkra săm ji Thalassemia lăp jru knŭng geh ta ngih dak si. Jêng nău ji Thalassemia an na nao đah ngih dak si mô lah chuyên khoa êp ngăn gay dơi ntĭm mât uănh n’hanh săm ngăch n’hanh geh trong way dŏng kơt ta bah dih dơi săm nău ji aơ du trong lôch dŭt”.

Nai dak si but uănh an an kon se ji Thalassemia

Nai dak si Trần Thị Thúy Minh ntĭm đă, nău ji Thalassemia lah săm mô tŏng ăp ƀư khĭt nuĭh dŭt ơm. Yơn lah, nău ji dơi njrăng dêr rnôk dơi wât tŏng ăp, ƀư tĭng uănh nđôi, uănh năl mham, mbơh ntĭm nău gŭ ur sŏk sai. Lah kon se deh mô lap ntưp ji Thalassemia, me bơ̆ hăn ndơ̆ kon tât ngih dak si gay dơi săm n’hanh mât uănh, mô dơi dŏng dak si ăp nău ji dak si mô gĭt tu tơm ƀư geh nău roh nuĭh, đê̆ đŏng ƀư klach tât nău rêh kon se.

          Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja