Nău mbơh ta rƀŭn nchgră, rnoh nuĭh khĭt yor nău ji ndrăng bah lam dak bah bôk năm tât aƀaơ lah 64 nuĭh, geh ta ăp ntŭk khlay kơt Gia Lai, Nghệ An, Điện Biên, Bình Phước. Tâm nĕ, Gia Lai geh 11 nuĭh, lah ntŭk geh rnoh khĭt yor nău ji ndrăng âk ngăn lam dak, ƀa ƀơ tâm top bôk năp đah nău ji aơ âk năm bah năp. Lvang bah 2015 tât dŭt khay 9/2023, Gia Lai kơp dơn 44 nuĭh khĭt yor ndrăng; 100% nuĭh ntưp ndrăng khĭt da dê. Êng tâm năm aơ, tâm rnoh 11 nuĭh khĭt yor ndrăng, geh 10 nuĭh lĕ mô chuh vaccine jêh so eo kăp, 1 hê chuh mô tŏng nglai. Trong kan njrăng, n’gang ndrăng ta Gia Lai aƀaơ dôl mâp âk jêr jŏt yor rnoh chuh vaccine njrăng n’gang ndrăng an so hôm e đêt; nu nău mât so m’ơk lêng, mô tĭng ăp nău ntrŭnh mât uănh mpa rong n’hanh nuĭh ƀon lan thơ tha mô chuh.

Ta rƀŭn nchră, ăp nuĭh ntoh măt dơi djăt nău mbơh ăp nkô̆ nău mpeh: Nău ngăn ndrăng ta nuĭh tâm Việt Nam n’hanh nkual Tây Nguyên, jêr jŏt ntŭl rlong trong mkra; nu nău ndrăng n’hanh ăp trong nchrăp nău kan njrăng n’gang ndrăng ta nuĭh n’hanh mpla rong ta n’gor Gia Lai; ăp nuĭh ntoh măt tâm nchră đŏng mpeh ăp trong mkra mât uănh n’hanh n’hao chuh vaccine ta so; ăp trong njrăng n’gang ndrăng ta nuĭh; Nău ƀư tơm n’hanh lĕ đah nău kan bah n’gâng kan ƀon lan n’hanh nău kan geh tât ta ntŭk... mbơh bah nău ngăn dĭng lĕ mpôl so bah n’gor Gia Lai geh rlău 210 rbăn mlâm dŭt âk m’ơk lêng n’hanh rnoh chuh njrăng n’gang ăp năm geh dŭt đêt bah dâng 10%, Tiến sĩ Nguyễn Thị Thanh Hương, Kruanh văn phòng Bôk nău kan nking n’gang n’hanh jăng lơi nău ji ndrăng ta nuĭh, N’gâng kan dak si an lah, trong kan njrăng n’gang n’gang ndrăng ta ntŭk hôm e thơ tha.

Dŭt ŭch nău lăp dŭt n’hâm, ntĭm rđău dŭt n’hâm bah UBND n’gor Gia Lai đah ăp nău kan nsum mpôl, jêh nĕ rƀŏng tât ăp trong mkra mât uănh so, an dơi kơp rnoh so dĭng lĕ bah Gia Lai lah ndâng âk, tĭng ta rnoh nĕ dơi kơp rnoh chuh ndrăng. Nău kan thú y an chuh njrăng n’gang geh tât 70% dĭng lĕ mpôl so ri Gia Lai dơi rƀŏng tât nău nking n’gang ndrăng ta mpa rong. Rnôk dơi nking n’gang ji ndrăng ta mpa rong ri mbra dơi n’hŭch rnoh nuĭh ndrăng geh so eo kăp. Đah nău kan y an n’hao uĕh lơn tay trong kan nkoch trêng gay m’hâm ƀư lĕ rngôch ăp nŭh geh so, eo kăp an hăn chuh ndrăng, nău kan dak si an tŏng ăp vaccine ndrăng gay an nuĭh ƀon lan dơi gĭt.

Ntoh ngơi ta rƀŭn nchră, wa Nguyễn Lương Tâm, Groi Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, N’gâng kan dak si an lah, ndrăng ta Gia Lai na nao hao âk tă bah ăp năm, an saơ an geh nău lăp dăng lơn tay bah ăp trong chính trị ta n’gor. Nău kan dak si n’gor Gia Lai an ngăch pơk hvi ăp ntŭk chuh vaccine ngih dak ƀư, đêt ngăn lah du nkuăl, nkual têh, nkual ƀon têh ta ntŭk an pă du ntŭk chuh vaccine ngih dak ƀư. Gia Lai an n’hao rnoh chuh njrăng n’gang ndrăng an mpôl so, eo. N’hao âk trong nkoch trêng tâm di gay njrăng n’gang srê ndrăng ta mpa rong n’hanh ta nuĭh, chuh njrăng n’gang ndrăng an so, eo nău rƀŏng 70% dĭng lĕ mpôl ma n’gor n’gluh an... Wa Nguyễn Lương Tâm nkoch nău rgop:

 Nău kan thú y an dơi mât uănh mpôl so bah n’gor nơm, n’hao rnoh chuh njrăng n’gang, hôm nău kan dak si an nkoch trêng uĕh gay m’hâm ƀư nuĭh ƀon lan rnôk geh so kăp ri an tât ăp ngih dak si gay dơi mbơh ntĭm, but uănh n’hanh chuh vaccine. Cục Y tế dự phòng lĕ geh ăp sam ƀŭt ntĭm rđău ăp n’gor Tây Nguyên, lơn lah Gia Lai ndâk njêng tay trong groi nđôi bah n’gor tât nkuăl, xă, phường gay njrăng n’gang ndrăng an ăp nuĭh geh so kăp. Kơt đah nău kan thú y an uănh nđôi so, lơn lah ăp mpôl so gŭ tâm ăp nkual mir cà phê. Nkoch trêng an ƀon lan rnoi mpôl đêt đah nău ngơi khân pơng gay kônh wa wât lơn tâm trong kan njrăng n’gang ndrăng.

Tĭng nău mbơh bah ăp nuĭh way kan ta rƀŭn nchră, aƀaơ ndrăng mô hŏ geh dak si tam. Yor nê, rnôk kaman ndrăng rdôl lơh thần kinh trung ương ri geh khĭt tât 100%. Trong njrăng n’gang tam ngăn lah chuh njrăng n’gang ndrăng an mpa rong n’hanh chuh vaccine njrăng n’gang ndrăng ta nuĭh rnôk geh so, eo geh kăp; tam ngăn lah chuh lor 24 mông jêh geh kăp.