VOV4.M'nông: Nô nău ji luh mham rih ta n'gor Dak Lak dôl tât krit nji, rnoh nuĭh ntưp jru n'hanh khĭt hao âk mbro, Nhih dak si nkual Tây Nguyên dâk bah năp geh ma nău lhăt bêng ir.

          Lôch 6 nar mô kah rngăl tă bah ji luh mham rih, wa Mạc Thị Pun, deh năm 1955, thôn Ea K’rái, xã Dlei Ya, nkuâl Krông Năng, mơ kah rngăl tay. Păng nkoch, nar 9/8 geh mpơl kop duh, lam săk ji r'ah jêng njŭn tât nhih dak si nkuâl but săm. Lôch bar nar bĭch nhih dak si, saơ ta ndŭl geh ŭr brâp yor khĭt lêt, păng dơi rnăk rdeng tât nhih dak si nkual Tây Nguyên:

      “Dơn gĭt lah khân păng njŭn hăn tât nhih dak si lôch nê n'hao tât ta aơ dơm mô gĭt kah du ntil ndơ đŏng ôh. Aƀaơ ri hôm ji wănh ta ndŭl dja dơm, hŏ dơi n'hôr hôm, n'hâm suan sĭt dăng tay hôm. Ntơm bah nar ntri tât aƀaơ ngêt dak sông piăng hôm. Aƀaơ dŭt lah uĕh bác sĩ hŏ kơl săm gâp dâk rêh tay".

Bah meng nsưng bĭch ji bah wa Mạc Thị Pun, wa H’Nhét Buôn Tô, ta xã Ea Tua, nkuâl Cư Kuin, grĕ grĕ săm rkơl ti dôl yur mham bah kon ndăm lah Y’Hông Buôn Tô. wa H’Nhét an gĭt, Y’Hông geh nău ji chrai mham ơm bah ndŭl me. Nklăp 10 nar bah năp nơh, saơ kon kop duh, ji ndŭl djroh, păng njŭn tât Nhih dak si Nkual Tây Nguyên. Lôch du pơh săm, tât aƀaơ n'hâm suan bah Y’Hông hŏ sĭt dăng tay. Wa H’Nhét nkoch:

       “Kop duh hô ngăn, 3 nar mbro nkep nhiệt 38 -39, kơt nê mbro mô saơ jŭr. Saơ ndăm hăn chrach saơ luh mham dơm, saơ mham kon khĭt yơh me khĭt yơh đŏng. Dŭt klach rvê ngăn, lah he mô ơm năl saơ ri way jêng geh nău jru ngăn, geh rnôk tât jêng khĭt săk đŏng".

 Bác sĩ H’Noen H’dơk, Khoa Truyền nhiễm Nhih dak si Nkual Tây Nguyên an gĭt, aƀaơ khoa dôl săm an bơi 100 nuĭh ji luh mham rih.

“Bĭch ta Khoa dja lơn âk lah ăp nuĭh ji luh mham rih dengue geh nău mpơl bôk năp nchroh lêt wăm;  hôm ăp nuĭh ji lêt wăm ngăn lăp ri nuĭh nê he ân yur dak njrăng n'gang bah lêt wăm. Lôch 2 mông he ŭanh năl tay nuĭh ji bah lêt wăm ri gŭ săm tay ta aơ, hôm lah nuĭh ji mô bah lêt wăm ri rdeng hăn tât ntŭk săm sĭt dăng tay n'hâm suan lĕ. Ntơm bah bôk khay 8 tât aƀaơ hŏ rdeng 5 nuĭh hôm."

Tĭng Bác sĩ Phạm Hồng Lâm, Kruanh Khoa Truyền nhiễm Nhih dak si nkual Tây Nguyên, ntơm bah bôk năm tât aƀaơ, đơn vị hŏ dơn n'hanh  săm rlău 800 nuĭh ji luh mham rih. Dŭt njrăng, rnoh nuĭh ji jru hao âk ntơm bah bôk khay 8 tât aƀaơ. Nuĭh lăp nhih dak si hao âk ƀư pah kan but săm ji lhăt bêng âk:

        “Êng năm aơ rnoh nuĭh lêt wăm n'hanh rnoh nuĭh mbơh njrăng lor geh rnoh dŭt âk. Bah năp nô nău nuĭh ji âk n'hanh âk ntil nău ji ri Nhih dak si nkual mâp âk jêr jŏt đŏng. Lơn  lah nuĭh kan ri mô tŏng đŏng,  aƀaơ mpôl hên kơi ntop n'hao 3 điều dưỡng, 2 bác sĩ ăp khoa băl đŏng ri lĕ rngôch 20 tât 22 nuĭh, mât săm geh rnôk hao tât 150 nuĭh ji, du hê ân pah kan dah 3 hê nuĭh, rnoh nsưng bĭch ji n'hanh jrô bĭch ji hŏ lĕ đŏng, geh rnôk ân rkơl nsưng bah dih mpông, ân bĭch nsưng rtŭt klôn".

        Wa Hoàng Hải Phúc, Groi Giám đốc mât uănh nău kan Ntŭk rgum mât kân kop ji n'gor Dak Lak, an gĭt, nuĭh ji luh mham rih ta n'gor dôl tât dŭt krit nji n'hanh jêr gĭt năl lor đŏng.  Kơp tât nar 16/8, lam n'gor hŏ năl geh bơi 3.500 nuĭh ntưp ji luh mham rih, 5 nuĭh khĭt. Nchroh nuh srê dŭt hô mbra tât tâm kêng dŭt khay 8 n'hanh khay 9, nău dja mbra jêng tât lhăt bêng ir ta ăp nhih dak si. Wa Hoàng Hải Phúc mbơh njrăng lor, gay hŭch bah ir nuĭh ji jru lăp nhih dak si, nău dŭt khlay hôm lah nău gĭt mât njrăng êng bah nuĭh ƀon lan tâm ntŭk gŭ rêh đŏng, njrăng der măch moih kăp. Rnôk geh kop duh ân njŭn hăn tât ăp nhih dak si gay but săm ji:

      “Đah nău kan lah Nhih pah kan nsŏng kơl an Sở y tế gay Ủy ban ban an dŏng ăp si ƀŭt rđău đă yơn ma âk nkuâl, âk đơn vị hôm geh uănh lhơ, mô hŏ lăp kan âk tâm rơh pah kan njrăng n'gang ji luh mham rih tâm bah ri aơ. Trong nkra dŭt khlay aƀaơ lah ân nkoch trêng, rgŏ jă nuĭh ƀon lan gĭt wât mpeh ăp nău tât khuch bah nuh srê gay nuĭh ƀon lan njrăng n'gang nuh srê an he nơm. Tâl bar lah nău lăp kan bah ăp n'gâng kan nsum mpôl ta ntŭk gay nkoch trêng nuĭh ƀon lan ân tĭng ƀư pah kan mât kloh uĕh ntŭk gŭ rêh nkhĭt tăp măch ta ăp rnăk wâl. Pah kan dja ân way dơi ƀư mbro mbra lơh bah dơi tơm ntưp rêng nuh srê."

Nuĭh rblang: Điểu Thân