Tĭng N’gâng kan dak si, aƀaơ rnoh nuĭh ntưp Covid-19 rgum âk ta nkual mpeh Bắc ntŭk dôl tâm rnôk rgâl trôk nar đah rnoh nuĭh kơp dơn tâm 10 nar bah năp hao 4,2 tơ̆ nkôp đah bah năp nĕ. Bah meng nĕ, nău wăn bok put mbung ta ntŭk nsum mpôl, ntŭk but săm ji geh rnôk geh ntŭk mô đăp mpăn.

Ta dak he, ntil kaman XBB.1.5 ntoh bah khay 1/2023 n’hanh dơi n’gâng kan dak si mbơh rgâl nău ntưp rêng ngăch lơn đah ăp ntil ntoh lư kơt siăk, ji đeh, hor muh... Aƀaơ hôm e kơp dơn ntil aơ ta ăp nuĭh ji ntưp kaman. Bôl rnoh nuĭh ntưp dôl hao nkôp đah ăp pơh bah năp nĕ, yơn tĭng GS.TS Phan Trọng Lân, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, N’gâng kan dak si, đah nău srê kơt aƀaơ, srê hôm e ta rnoh 1, jêng lah ta rnoh đăp mpăn.

“Đah rnoh srê aơ geh ta gưl xă, phường, jêng lah he mbra saơ du trong ơm ngăn, ngăch ngăn, nchoeng nkual ngăch ngăn mô an khuch tât ăp nău ƀư êng, n’hanh mkra srê ta tu tơm, nĕ lah mkra uĕh ngăn mô an khuch tât nău hun hao wăng sa, rêh jêng, nău nĕ knơm tâm dŭt âk tâm nău lăp bah ăp ntŭk, bah nĕ dêr nău klach rvê, thơ tha bah nuĭh ƀon lan”.

Bôl aƀaơ hin rnoh nuĭh ntưp mbăn ta dĭng lĕ rnoh ntưp mô geh nău hao âk, yơn GS.TS Phan Trọng Lân lah đŏng, tâm rnôk aƀaơ hin, an uănh nđôi rjăp ăp rnoh mrô. Ăp n’gor, nkual ƀon têh ntrôl dăng n’hao uănh nđôi gưl srê, mbơh nu nău gay nuĭh ƀon lan gĭt n’hanh njrăng n’gang, lơn lah srê ntŭk tât, mbra uănh nđôi tât nĕ.

“Aƀaơ hin he saơ geh ntŭk tât, uănh nđôi tât nĕ jêng lah he mô n’hŭch ăp nău ƀư nĕ lah nău rƀŏng bôk năp bah he; chuh vaccine an lĕ rngôch ăp năm deh du trong tŏng ăp mbra n’hŭch dŭt n’hâm ăp nău khuch. Kơt ndrĭ nău geh yơn tĭng nu nău na nê̆ yơn mô n’hŭch ăp nău ƀư bah nău rêh jêng rnôk gưl đăp mpăn, jêng lah gưl mô rlău âk”.

Tĭng ăp nuĭh way kan, rnoh nuĭh ntưp Covid-19 ta dak he hao ngăch tâm 10 nar bah năp yor nău chol kaman bah nuih ƀon lan jêh chuh vaccine mô lah nuĭh tă ntưp srê aơ lĕ n’hŭch geh ntưp tay. Nău nuĭh ƀon lan n’hao tâm nđŭr, hăn nsong jêng nău dơh an ntưp rêng. N’hêl na nê̆, rnoh nuĭh ntưp Covid-19 hôm e âk ma N’gâng kan dak si mbơh ăp nar, yor geh âk nuĭh ntưp yơn mô hăn uănh năl, uănh năl êng n’hanh săm ta jay. Mĭn lah, rnoh nuĭh ntưp Covid-19 hao mô di lah nău ndal, Tiến sĩ Nguyễn Lương Tâm, Groi Cục trưởng cục Y tế dự phòng (N’gâng kan dak si) an gĭt, ta lam ntŭr neh geh âk trong ntưp srê rnôk hao, rnôk hŭch:

“He an dŭt rlăp gay uănh nđôi. Ta Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ... du rnoh nuĭh ntưp Covid-19 hao jêh nĕ jŭr n’hanh mbra jêng geh nkân nău ji. He an rlăp, ƀư tĭng uĕh 2 K, chuh vaccine. Ăp n’gor mô hŏ geh rnoh chuh ri an ƀư tay”.

Bôl rnoh nuĭh ntưp Covid-19 ăp nar dăch aơ hao âk yơn bơi 4 khay bah năp lam dak mô kơp dơn nuĭh khĭt. Nchroh mbơh rnoh ntưp dơi hao tay yơn mbra mô ƀư âk ir an trong kan dak si yor lĕ rngôch nuĭh ji geh nău ji n’gơch. Yơn lah, ăp nuĭh dơh khuch kơt: Nuĭh rach, nuĭh geh ji ơm... mô an thơ tha yor kop srê dơi geh nu nău jêng mbăn lơn. Tĭng ntĭm đă bah N’gâng kan dak si, bok put mbung n’hanh puh rao lah trong ƀư uĕh gay njrăng n’gang srê Covid-19. Groi Kruanh N’gâng kan dak si Nguyễn Thị Liên Hương an gĭt, ăp pơh ăp ntŭk kan dơi kan bah N’gâng kan hôm e rƀŭn trực tuyến đah ăp nuĭh way kan Rmôt kan dak si lam ntur neh n’hanh CDC Hoa Kỳ gay rblang, uănh lah nu nău srê ta Việt Nam, nkre ndơ̆ năl lah mpeh nău ntoh kơt ăp nău khuch bah ntil kaman.

“Aƀaơ ăp nuĭh ntưp Covid-19 hao yơn mô geh khĭt, rnoh rgala mbăn hao đêt. Bôl ndrĭ, he an njrăng gay geh trong rdâng ngăch đah Covid-19 kơt ăp nuh srê êng kơt du8h rtoh mham rih. Ăp n’gor nkual ƀon têh an ndâk njêng trong nchrăp ƀư ăp trong an tâm di n’hanh tâm pă prăk an ăp nău ƀư njrăng n’gang srê. Đah tu tơm vaccine njrăng n’gang Covid-19, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương n’hanh Cục Y tế dự phòng mbra đă rwăt mô lah dăn ntop kơl đah rnoh tĭng dăn đă bah ăp n’gor, nkual ƀon têh.