VOV4.M’nông: Gay geh trong njrăng n’gang an kon se bah năp chôt srê Covid-19, tâm khay 4 n’hanh 5/2022, Ntŭk uănh nđôi kop ji n’gor Dak Lak mbra mbơh ƀư chuh vaccine njrăng n’gang Covid-19 an kon se ntơm bah 5 tât bah dâng 12 năm deh ta lam n’gor. Aơ lah nău ƀư dŭt n’hâm khlay, bôl kon se ta tĭng năm aơ mô hŏ hun hao lĕ đah săk jăn jêng nău kan dak si lĕ mbơh ƀư âk trong gay đăp mpăn dŭt n’hâm an chuh.

          Vaccine njrăng n’gang Covid-19 dơi dŏng an kon se ntơm bah 5 tât 12 năm deh lah vaccine Pfizer/BioNTech n’hanh Moderna. Tâm ƀah đah 2 nglai chuh lah 4 pơh. N’gâng kan dak si đă knŭng chuh 2 nglai ndrel du ntil vaccine, mô chuh tâm rlŭk đah ăp vaccine mRNA (microgam). Đah dĭng chuh an kon se rmôt năm aơ, vaccine Pfizer geh rnoh dak si 0,25ml, chuh ta nglik; vaccine Moderna chuh tâm ban 1/2 rnoh bôk năp bah nuĭh têh (tâm ban 0,25ml), chuh ta nglaik.

Nkual ƀon têh Buôn Ma Thuột lah ntŭk bôk năp ƀư chuh vaccine njrăng n’gang Covid-19 an kon se ntơm bah 5 tât 12 năm deh. Gay trong kan chuh ƀư geh đăp mpăn, săk rnglăy ngih dak si nkual ƀon têh Buôn Ma Thuột lĕ nchrăp dŭt uĕh bah nău nchih săk kon se tâm rnoh năm chuh, nkoch mbơh n’hao nău wât n’hanh rgŏ jă me bơ̆ ndơ̆ kon se hăn chuh tât trong kan đăp mpăn ta ăp ntŭk chuh. Nai dak si Võ Minh Hùng, Kruanh ngih dak si nkual ƀon têh Buôn Ma Thuột an gĭt:

“Gay đăp mpăn trong kan chuh an kon se đăp mpăn, Ngih dak si lĕ ƀư tiăr nti an lĕ rngôch cán bộ dak si ăp xă, phường râng chuh tâm rơh aơ mpeh kỹ thuật chuh vaccine an kon se ntơm bah 6 tât bah dâng 12 năm deh, trong kan mât uănh kon se, pă ăp rmôt săm ngăch ăp ntŭk kâp uănh ta ăp ntŭk chuh gay nchrăp an nking n’gang, săm ngăch an kon se lah geh nău kon se mâp nău êng jêh chuh”.

Tâm nău kan chuh vaccine njrăng n’gang Covid-19 rơh aơ, Ngih sam ƀŭt Tiểu học, THCS n’hanh THPT Victory geh nklăp 1.500 kon hŏk tâm năm tŏng chuh. Gay đăp mpăn an rơh chuh aơ, ngih sam ƀŭt lĕnchrăp uănh nđôi tĭng nău mbơh bah kon hŏk, sŏk nău rgop bah ăp me bơ̆ bah âk khay bah năp. Bah meng nĕ, ngih sam ƀŭt hôm ntrôl dăng trong kan nkoch trêng an me bơ̆ wât mpeh nău uĕh bah an kon se chuh vaccine đah nău ŭch 100% me bơ̆ ŭch an kon se chuh njrăng n’gang. Nai Mai Đường Thế Huy, Groi Hiệu trưởng ngih sam ƀŭt lah:

“Nău kan chuh aơ ngih sam ƀŭt lĕ nchrăp kơp uănh tĭng nău mbơh bah kon hŏk, sŏk nău rgop bah ăp me bơ̆ bah 9 khay bah năp. Bah meng nĕ, ngih sam bŭt hôm ntrôl dăng trong kan nkoch trêng an ăp me bơ̆ wât đah nău uĕh bah nău an kon se chuh vaccine ŭch 100% me bơ̆ ŭch an kon se chuh. Bah meng nău tâm rgop đah cán bộ dak si phường, ngih sam ƀŭt hôm nchrăp tŏng ăp ndoh ndơ, ngih wâl, ƀư ăp jrô chuh êng, ăp jrô ntơm chuh tĭng trong klôn bêl, tâm ƀah tĭng mông gay dăp mpăn an kon se”.

Bôl dŭt rvê rnôk ndơ̆ kon hăn chuh yơn wât kloh nău khuch bah chôt srê, nkre nchrăp an nău rêh nâm ơm mhe, âk me bơ̆ lĕ nchrăp mĭn joi nu nău mpeh vaccine kơt mât uănh săk soan na nê̆ an kon se gay đăp mpăn trong kan chuh ƀư đăp mpăn. Nô Bùi Đình Nguyên (gŭ ta xă Hòa Thắng, nkual ƀon têh Buôn Ma Thuột) nkoch:

“Êng săk gâp dŭt ŭch n’hanh dŭt đăp mpăn đah nău uănh mĭn bah ngih sam ƀŭt đah nău chuh vaccine an mon. Đah nău vaccine, geh du gâl rvê yơn aƀaơ ta lam ntŭr neh lĕ mĭn njêng n’hanh ƀư dŭt âk hôm jêng đăp mpăn mô geh nău an mĭn. Ta ăp n’gor chuh âk đŏng jêng dŭt đăp mpăn”.

Tĭng rnoh kơp bah Ntŭk uănh nđôi kop ji Dak Lak, rnoh ntưp Covid-19 ta kon se bah dâng 12 năm deh ta lam n’gor geh nklăp 20% tâm dĭng lĕ rnoh nuĭh ntưp. Yor kon se bah dâng 12 năm mô hŏ dơi chuh vaccine jêng aơ lah trong ntưp rêng srê dŭt têh. Yor nê, gay mât njrăng kon se n’hanh n’hŭch nău ntưp bah chôt srê, nău chuh njrăng n’gang vaccine an kon se ntơm bah 5 tât bah dâng 12 năm deh lah nău dŭt n’hâm khlay. Rnôk chuh vaccine njrăng n’gang Covid-19, săk kon se mbra geh trong nchăng n’gang tay ăp nău lăp bah kaman tă bah nĕ n’hŭch nău ntưp, nkre kơl rhoăt đêt nar ntưp ji, n’hŭch nău ntưp mbăn, ăp nău rgâl n’hanh n’hŭch nău geh khĭt nuĭh an kon se.

N’hêl na nê̆, nău chuh vaccine njrăng n’gang Covid-19 an kon se ntơm bah 5 tât bah dâng 12 năm geh nkô̆ nău dŭt khlay, ƀư n’hŭch nău geh ji mbăn, n’hŭch nău ntưp an ăp nuĭh tâm rnăk wâl, lơn lah nuĭh geh ntưp âk, ăp nuĭh dun đah chuh n’hanh mô hŏ tât năm chuh, nkre rgop n’hao lam rĭng vaccine tâm ntŭk gŭ rêh, rgop tâm ŭch đăp mpăn, uănh nđôi tam srê Covid-19. Nai dak si Trịnh Quang Trí, Kruanh Ntŭk uănh nđôi kop ji n’gor Dak Lak lah kloh lơn tă bah rơh ôp bah kơi aơ. Jă kônh wa n’hanh lĕ băl mpôl gŭ djăt.

- Ơi nai dak si, Vaccine njrăng n’gang Covid-19 geh tam m’hâm tâm nău mât njrăng kon se bah năp chôt srê mêh ?

Nai dak si Trịnh Quang Trí: Rnôk chuh vaccine njrăng n’gang Covid-19 mbra geh ăp nău uĕh: Bôk năp, ƀư n’hŭch rnoh ntưp ji, tal 2 ƀư n’hŭch nău ntưp ji mbăn, tal 3 ƀư n’hŭch ntưp rêng ntŭk gŭ rêh, tal 4 ƀư n’hŭch nar ntưp srê, lah he mô chuh ri nar ntưp srê mbra jŏ jong, rnôk chuh, geh nău chŏl kaman, nar ntưp srê mbra đêt lơn, rgop mât njrăng n’hanh mât rong săk soan bah kon se.

- Ntil vaccine dơi chuh an kon se ntơm bah 5 tât bah dâng 12 năm deh lah moh vaccine ? Rnoh đăp mpăn m’hâm mêh, ơi nai dak si ?

Nai dak si Trịnh Quang Trí: Tâm rơh aơ, vaccine chuh an kon se ntơm 5 tât bah dâng 12 năm deh N’gâng kan dak si mbra pă an ăp n’gor 1 tâm 2 ntil vaccine. Ntil bôk năp lah vaccine Pfizer bah Mỹ. Vaccine aơ dơi dŏng chuh an kon se ntơm 5 tât bah dâng 12 năm deh đah rnoh 0,2ml nồng độ kháng nguyên 10mcg an du tơ̆ chuh. Ntĭm mbơh ăp mon 5 tât bah dâng 12 năm deh mbra chuh ndrel du ntil vaccine aơ tâm 2 nglai ƀah 4 pơh. Ntil vaccine tal 2 lah vaccine Moderna. Vaccine aơ dơi chuh an kon se ntơm 6 tât bah dâng 12 năm deh. Kơt nĕ, đah kon se ntơm 5 tât 6 năm deh knŭng chuh vaccine Pfizer. Đah vaccine Moderna, he dơi dŏng vaccine bah nuĭh têh gay chuh an kon se yơn rnoh tam vaccine knŭng geh 1/2 nkôp đah nuĭh têh, na nê̆ kon se mbra dơi chuh 0,25ml, 2 nglai tâm ƀah 4 pơh. Lĕ 2 vaccinew aơ dơi Ngih pah kan mât uănh dak si n’hanh ndơ ngêt sa Hoa Kỳ, Ngih pah kan mât uănh dak si Châu Âu kơt N’gâng kan dak si uănh an dŏng. Jêh uănh nđôi sam ƀŭt nchih rgum bah ăp dak lĕ dŏng vaccine aơ an saơ vaccine aơ dŭt đăp mpăn, dŭt đêt geh nău khuch đah ăp mon dơi chuh.

- Ơi nai dak si, jêh chuh kon se mâp ăp nău rlơn moh ndơ mêh n’hanh klach đŏng lah ?

Nai dak si Trịnh Quang Trí: Đah 2 ntil vaccine Pfizer n’hanh vaccine Moderna, ăp nău rlơn êng dơi ăp ntŭk mĭn njêng, dŏng  nău mbơh lĕ rngôch lah ăp nău rlơn way mâp kơt môr, ji ntŭk chuh, geh duh đêt, ăp nău ji aơ mbra lĕ đêt nar chuh. Aƀaơ geh du đêt mon lĕ tă ntưp Covid-19, đah ăp mon lĕ ntưp Covid-19 mbra ndruch nar chuh jêh rnôk ntưp ji 3 khay mư chuh vaccine njrăng n’gang Covid-19 an ăp mon.

- Ơ, dăn lah uĕh nai dak si !

          Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja