Lah ta tâm nchră văn hóa lam dak năm 2021, drô Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng lah rjăp “văn hóa hôm ri rnoi nuĭh hôm”. Nơm geh nău ntĭnh ntăn nê, kônh wa ăp rnoi nuĭh Tây Nguyên dôl nha hôm nthoi tay nâp n’hanh mât ndray văn hóa way ơm uĕh lăng bah ăp rnoi nuĭh, ntop hao âk păng rup săk tơm bah ăp rnoi nuĭh. 

   Nchơ lơ tĭng păng rup dơi chŭp nsum đah drô Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, wa H Yam Buôn Krông, ta buôn Tơng Jú, xã Ea Kao, nkual ƀon têh Buôn Ma Thuột, n’gor Dak Lak rngot nkah nkoch, păng dơi rhơn n’hao êng săk 2 tơ̆ dơi mâp Tổng Bí thư. Lơn lah, năm 2011, păng n’hanh ăp oh yuh hôm dơi ti nơm cheh tanh ao Rđe dŭt uĕh nkah an Tổng Bí thư rnôk păng sĭt khâl buôn:

“Rnôk tăng lư lah ntơm sro rse brai cheh tanh bok gay ma nkah an Wa, njuăl nuih  n’hâm tâm rŏng, nău uănh khlay bah he đah Wa. Tâl bar mâp Wa lah rnôk gâp hăn râng Tâm nchră mpư rnê nuĭh gĭt blău, doanh nhân ntoh lư n’hanh nuĭh geh nsing nơm rnoi mpôl đê̆ ta Hà Nội. Gâp saơ dŭt dêh rŏng ăp nău Wa ntĭnh ntăn đah ƀon lan rnoi mpôl đê̆  lah êng n’hanh lam dak lah nsum, ân rdâk  njêng tâm rnglăp têh, geh tâm rnglăp ri mơ geh nău dơi”.

Nchih nkah nău ntĭnh ntăn bah drô Tổng Bí thư, ăp năm aơ, wa H Yam ndrel đah 45 nuĭh lăp kan nsum tâm hợp tác xã cheh tanh Tơng Bông (lah nuĭh Rđe tâm xã Ea Kao) da dê, hŏ mô rlu tâm rnglăp nsan hao, nsrôih joi, rgâl uĕh săk ntô njêng luh âk ndơ geh cheh tanh mhe, nkre đah mât ndray văn hóa way ơm gay rdâk njêng buôn pâl nđaih nsum mpôl.

Đah bu mprơ uh goh ntoh lư A Biu ta ƀon Klếch (xã Ngọc Bay, nkual ƀon têh Kon Tum, n’gor Kon Tum), bol săk hŏ ranh, măt hŏ wâr, jâng hŏ râm, yơn păng nha hôm đăp dêh đah nău kan rgum joi ndơ uh goh n’hanh trêng nti tay an ăp rơh kơn mom ndăm. Păng rong an âk n’hâm suan mông nar rgum joi chĭng gong, đơn, gâr, ndah rup si… tâm ƀon lan Ba Na, nsĭt jay bah he nơm n’hanh ƀư ntŭk dja jêng du ntŭk rgum pâl nđaih nsum mpôl. Wa A Biu nkoch:

“Gay nkoch n’hơ mpeh văn hóa mpeh Tây Nguyên ri bol năm hŏ ranh yơn ta jay gâp hŏ ƀư du ntŭk  pâl nđaih, rgum joi geh bơi rlău pe jât bor chĭng. Aƀaơ gâp hăn nkoch trêng mpeh văn hóa âk ngăn đŏng, ntơm bah bar pe kon se nti hôm  kon său tâm jay, kônh wa ƀon lan kiău ma. Mô  dơn nê mhe aơ nơh ma hôm hăn trêng nti chĭng gong rnoi Ba Na đŏng. Mpŏng dơi geh nău uănh khlay bah Ngih dak kơt aơ nklăp lah kônh wa mbra uănh saơ dơi nău tâm rnglăp lhăt tâm ƀon lan he, ndrel rdâk tay nău nteh chĭng gong”.

  Nău mât ndray ăp drăp ndơ ơm yău ntlơi an tay văn hóa ta Tây Nguyên hôm dơn geh dơi nău uănh khlay, nđơn tay bah âk rơh kơn mom ndăm. Rơ Châm Tứ, ta ƀon Mrông Yố 1, xã Ia Ka, nkuâl Chư Păh, n’gor Gia Lai mhe 15 năm deh yơn hŏ kăr bơi jât nău mprơ ndrong bah nuĭh Ja Rai. Gâp saơ geh nău lap yor geh che mpeh me gĭt nkoch ndrong jêng ân nsrôih kơt nti dŭt âk.

“Kơt nti tay lơn ma âk nău mprơ lơn ma uĕh, lah he mô gĭt ri rnôk che roh he mbra roh lĕ, săk tơm rnoi nuĭh he ri ân mât ndray, trêng nti tay n’hanh kơt tĭng ƀư. Bol mô gĭt âk dah che ri mât ndray tay du đêt an jêh aơ tay đŏng”.

    Mât ndray n’hanh ntik n’hao ăp rnoh khlay văn hóa way ơm, bu mprơ ntoh lư A Đuh, ta ƀon Trang, xã Đăk La, nkuâl Đăk Hà, n’gor Kon Tum way sĭt mbro tât ăp ƀon lan gay rgum joi ăp nău mpât mprơ. Păng gŭ mĭn rgâl uĕh mhe tay ăp ntil ndơ uh goh đŏng kơt chĭng, gong, t’rưng, ting ning, klông-put n’hanh rklă tay ăp nău mprơ mhe. Păng mĭn lah, nê lah trong ƀư gay hun hao văn hóa tâm nô nău mhe.

“Rdjuh thăng ngŭr klêu nha hôm mât ơm kơt nê đŏng, nsing tâm ăp n’gu tơm nê bu rklă jêng mhe. Ndăn dŏng bah nău ngŭr klêu rdjuh thăng uĕh nê he ƀư an păng uĕh lơn gay jêh aơ tay geh ăp nău mprơ rhŏ dŏng an kônh wa he uĕh lơn”.

   “Văn hóa huêng tơm bah rnoi nuĭh, văn hóa hôm ri rnoi nuĭh hôm” – nău lah bah drô Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ta Tâm nchră văn hóa lam dak năm 2021 hôm kơt ơm rnoh khlay. Nkah drô Tổng Bí thư, ƀon lan ăp rnoi nuĭh ta Tây Nguyên mât ndray tay, ntik n’hao săk tơm văn hóa way ơm, lah mât ndray huêng tơm bah rnoi nuĭh he nơm jêh aơ tay đŏng./.