Công viên Địa chất lam ntur neh UNESCO Dak Nông geh rnoh hvi 4.760 km2, rêng tâm 6 nkuăl, nkuăl ƀon têh bah n’gor. Ntŭk aơ geh trong yôk ŭnh têh ngăn Đông Nam Á, geh ntŭk ntŭk nkoch mbơh nau ơm bah kăl e dŭt mpêt geh mâp tâm ăp trong yôk ŭnh lam ntur neh. Aơ lah nkuăl geh âk ntil nau ơm yau bah rlau 40 rnoi mpôl, du gưl “Ntŭk ơm yau chĭng gong Tây Nguyên-ndơ ơm ueh bah rnoi nŭih”. Ăp ntŭk bri gle ơm Nâm Nung, vườn quốc gia Tà Đùng, bri tơm si têh êp Dray Sáp mâp ăp ntil nau ơm ueh ndrel âk ntil tơm si bri dak.

            Tâm du pơh leo 2-3 rmôt nŭih năch tât Krông Nô-nkuăl rđŭng bah Công viên địa chất lam ntur neh UNESCO Dak Nông, wa Lý Mai Ly, tơm ntŭk rlu n’aih Homestay Tơmg Jŭ (n’gor Dak Lak) nkoch: Nkuăl neh aơ geh âk nau ueh ngăn đah bu năch tâm ndrel bah dih dak:

            ‘Gâp hŏ hăn leo năch âk ngăn rmôt nŭih tât tâm Krông Nô pâl n’aih. Bôk năp lah nau kan unh tâm bri, nê mô di lah jur tâm dak ŭm ma lah ân ăp nŭih hăn joi uănh mpeh bri, dak, hăn jâng tâm nâm bri krŏng, djăt dak leng hoch. Tal bar lah hăn mêt uănh tâm trôk yôk ŭnh, nŭih bu ranh ngăn lah 76 năm, kon jê̆ ngăn lah 2 năm, ma khân păng kŏ geh hăn lăp tâm trôm lŭ geh ntŭk tă gŭ bah nŭih ơm kăl e, nê lah ntu C3 ndrel trôm ntu C6”.

            Ăp nau yeh knŭng geh êng tâm Công viên địa chất lam ntur neh UNESCO Dak Nông ân ăp nau ueh ngăn ma nŭih ƀư nau kan mĭn rvê Phạm Thị Trầm, Viện địa lý nhân văn-Viên hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam:

            ‘Nau dơi mpeh nau pâl n’aih geh âk ntil ngăn, geh ndơ pala n’aih hưt nuih, lăp tâm trôm ntu lŭ, hăn uănh lŏ ba, ngăn lah nau pâl n’aih nsum mpôl ơm. Êp nê ri geh âk ndơ ueh mpeh tuch tăm mra dơi hun hao pă mbơh ân ân năch. Êng săk gâp ri kŏ âk tŏ lăp tâm Krông Nô ri kŏ geh rvăt phe tă bah nê leo nsĭt Hà Nội. Ngăn lah geh âk nau ueh dơi ngăn’.

            Nau mô lăng ueh bah bu năch rnôk tât ma Công viên địa chất lam ntur neh UNESCO Dak Nông lah ntŭk aơ ê geh nau kan gay ma khân păng dơi geh gŭ jŏ nar. Wa Lê Văn Hà, Viện địa lý nhân văn-Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam, mô tyŏng ntŭk gŭ rlu, ê geh ăp ntil ndơ ueh êng bah nkuăl, trong hăn ê ueh, pâl n’aih Krông Nô, Dak Nông hôm ê geh nâp. Nkuăl ân geh ăp nau kan gay ma tâm rgop ƀư ân rjăp ma ăp rnăk, ntŭk tâm boh nau kan ndrel ntŭk ƀư kan tăch rgâl, ndrel ƀư tĭng nau dăng ueh êng geh dơi bah nkuăl ntŭk ơm yau công viên địa chất lam ntur neh, ndâk ăp nau kan pâl n’aih ueh:

            ‘Tâm Krông Nô ri gâp saơ mhe lah ăp rnăk ƀư êng rlong dơm. Tal bar lah ăp ntŭk ƀư tâm boh nau kan ê dơi geh ƀư, tal pe khlay ngăn nê lah ntŭk ƀư nau kan tăch rgâl ê geh. Rnôk aơ lah ŭch ƀư nau kan pâl n’aih ri ân geh tâm rgop nsum ma ăp nau dơi aơ”.

            Wa Nguyễn Xuân Danh, Groi Kruanh UBND nkuăl Krông Nô, kơp dơn, pâl n’aih Công viên địa chất lam niur neh UNESCO Dak Nông hôm âk nau dơi ân kâp dŏng. Rnôk aơ ăp nau kol geh tât nau rgum, bri hŏ geh doh rklaih, nkuăl dôl ăp nhoat ƀư pâl n’aih, ŭch geh nau ntuh kơl nâp tă bah ntŭk kan:

            ‘Phung hên geh phe ba Buôn Choá, bơ yôk ŭnh, ăp ntil play sa Krông Nô, jêh ri sâm cau...lah ăp ntil ma hên dôl ƀư. Nau kan đŏng lah geh dŏng du đê̆ trong yôk ŭnh ƀư nau pâl n’aih ri nkuăl kŏ dôl dăn nau mbơh tnĭm tă bah Sở Văn hoá, thể thao ndrel pâl n’aih”.

Mô tŏng nŭih kan ndrel rvê geh nau tih ăp nau ntrŭnh mât ndơ ơm yau lah ăp nau nkol bah ăp nkuăl tâm Dak Nông ê dơi ƀư nau dăng bah săk ntơ Công viên địa chất lam ntur neh UNESCO. Mpeh nau kan aơ, Groi Giáo sư, Tiến sĩ Trần Tân Văn, nŭih mbơh nau ntrog pâl n’aih công viên địa chất lam ntur neh UNESCO mbơh:

            ‘Rgum ăp ntŭk geh ơm yau nê ân nơm leo lăp mât ndrel hun hao pâl n’aih; hôm ăp rnoh neh êng ri nơm ân dơi hun hao văng sa du trong tâm ban tâm dăch ma ƀon lan, mô lah ntŭk ntu gŭ âm. Ndrel ăp nau kan hun hao văng sa rêh jêng bah ăp nkuăl ri păng ân geh nsum ma công viên địa chất”.

            Wa Tôn Thị Ngọc Hạnh, Groi Kruanh UBND n’gor Dak Nông mbơh, n’gor hŏ geh ăp nau kơl an ăp rnăk vâl, ƀon lan nŭih rnoi mpôl đê̆ mât nau ơm, ndâk nau kan homestay. Ăp nau kơl an, rgum ntuh kơl hŏ geh kloh aih. N’gor hŏ ndâk nau kan mrô pâl n’aih, bah điện thoại mra leo trong bu năch tât ăp ntŭk tâm Công viên địa chất lam ntur neh UNESCO Dak Nông, geh nŭih mbơh nau. Wa Tôn Thị Ngọc Hạnh, mbơh tay:

            ‘Nau nkoch ueh ma hên geh rđil đah công viên địa chất bah nơm nê lah tĭng 3 trong pâl n’aih: Nau mprơ ŭnh ndrel dak, nau mbơh bah trong sial mhe, nau nteh tă bah play neh; ndrel ăp trong hăn tĭng nkô̆ kơt aơ geh nsum ma ăp ntŭk n’hêl. Phung hên dôl geh âk drăp ndơ têh nkre bah năp măt nkre lah geh nau ueh yơn ân geh rnoh khlay mpeh khoa học gay geh n’hâm kơl an ăp nau kan pâl n’aih. Ri hê dôl kuăl jă ntuh kơl, ăp ntŭk ntuh kơl tŏng geh nau dăng nau dơi gay dơi hun hao hao pâl n’aih ta aơ’.

            Công viên địa chất lam ntur neh UNESCO Dak Nông lah ntŭk rgum ăp nau khlay ntoh lư mpeh địa chất neh ntu, khảo cổ, nau ơm ndrel âk ntil tơm si bri dak ueh êng bah nkuăl. Ŭch lah ăp ntil ndơ ơm ueh aơ mra ngăch geh leo dŏng, gay Dak Nông hun hao dăng, nsôih jêng n’gor hun hao dăng dơi tâm năm 2030 bah nkuăl Tây Nguyên kơt nkô̆ nau ntrŭnh bah Đại hội ntoh măt Đảng bộ n’gor Dak Nông tal XII./.