VOV4.Mnông: Ăp ntu\k ta Daklak dôl lăp ta rơh 2 rdâk njêng nkual [on lan mhe, đah âk nău jêr jo\t le\ geh pơk hvi n’hanh du đê| nău tă g^t geh nău dơi geh mbơh ngluh. Đah du đê| xã ta nkuăl Krông Pach, n’gor Daklak, nău tă g^t geh nău dơi du\t têh, geh g^t vât lah: gay ma rdâk njêng dơi nkual [on lan mhe, ăp nđam neh ta ntu\k an ngăn ngên lah du nđam maih. Âk rnăk [on lan ta ăp xã Ea Kênh, Ea Yông le\ dơi geh nău khlay mpeh neh ntu rnôk ma geh nău dơi đah nău kan tăm tâm breh tơm sa play ta mir cà phê, n’hao nău geh âk rlău 2 pe tơ\ đah tăm êng du ntil.

            Du\t khay 10, mir cà phê bâh wa Lê Hải Đăng, thôn Phước Thành, xã Ea Yong, nkuăl Krông Pach le\ ntơm geh ăp rku\m cà phê du\m gur, ntơm an du yan lêh cà phê mhe. Tâm mir, ăp ndrung djăr jê| ndâp mpôn ta nâm tơm si, djăr ndrău, kruk chêp chêp. Ăp tơm sầu riêng tăm tâm breh ta mir cà phê hao prêh kơt tơm si bri. Wa Đăng an g^t, rong djăr ta nâm n’hâm si lah nău kan mhe geh rlong [ư tâm năm aơ. Hôm ndơ ns^t an wa âk rmen prăk tâm bơi tât 10 năm ba năp, ne\ lah cà phê n’hanh rlău rhiăng tơm sầu riêng n’hanh bơ Booth, tăm tâm breh ta mir tơm.

            “Nu^h tăm cà phê dơm r^ jêr ngăn. Yơn a[aơ tăm ntop tay bơ Booth, ntop tay sầu riêng, lah saơ ueh jêng. kơt gâp rvăt ôtô hôm, con 3 hê nti tât du\t tât lôch da dê.

            Kơt wa Lê Hải Đăng, wa Ngô Văn Tam ta thôn Phước Hoá le\ jêng sâm geh đah kanu\ng ma 1 ha cà phê tăm tâm breh đah sầu riêng n’hanh bơ. Wa Ngô Văn Tam, an g^t, ăp năm đah rnoh khlay sầu riêng bâh 20 tât 30 rkeh prăk/1 tấn, rnăk vâl geh bâh 600 tât 800 rkeh prăk. Năm e nơh, nău geh tât 1 rmen 200 rkeh prăk, n’hanh năm aơ hao tât 1 rmen 600 rkeh prăk. Ăp yan, kanu\ng bâh 3 tât 4 tơm sầu riêng, wa mbra dơi rvăt 1 cây maih. Wa Tam nkoch:

            “{ư kơt aơ r^ nău geh bôk năp lag cà phê, tal 2 lah sầu riêng n’hanh tal pe lah bơ. Tâm ne\, sầu riêng an nău geh du\t âk, ăp tơm kơt aơ an nău geh 10 rkeh prăk du ha geh klâp ma 800 rkeh prăk. Hôm cà phê, lôch n’hâp an ngih dak r^ hôm geh 2 tấn.

            Lôch 13 năm nău kan tăm sầu riêng tâm breh ta tơm cà phê, le\ du nkual pah kan rlău 400 ha ta xã Ea Yông nkuăl Krông Pach n’gor Daklak kơt lah du nkual bri n’hanh ns^t tay an [on lan kan lo\ mir bar pe rhiăng rmen prăk ăp năm. T^ng wa Nguyễn Phụng Minh, Bí thư Đảng uỷ xã Ea Yông. Aơ lah nău kan wa\ng sa ntoh lư ngăn ta xã. Ntơm lăp ta rơh 2 rdâk njêng nkual [on lan mhe, nău dơi aơ mbra geh xã pơk hvi tâm lam ăp thôn, [on:

            “Nău kan tuch tăm ntoh lư ngăn ta xã lah tăm tâm breh tơm sa play ta mir cà phê. Du ha an nău geh bâh 700 rkeh tât 1 rmen prăk/yan kanu\ng bâh sầu riêng, ê ho\ kơp tât cà phê. Lam xã geh klâp ma 300 rnăk geh nău geh aơ. Yor săk rnglăy du\t âk bâh nău kan tăm tâm breh jêng xã le\ ndơ\ nău kana ơ ta Nghị quyết n’hanh dôl geh mbơh [ư ta âk ntu\k.

            Mô dơn lah nău kan ntoh lư bâh Ea Yông, tăm tâm breh sầu riêng geh ueh jêng tâm mir cà phê dôl lah nău kan ntoh lư ngăn ta Tây Nguyên a[aơ. Nău kana ơ geh n’hao nău dơi ueh bâh nkual neh gur Bazan, nkre lah geh rnoh ntuh kơl mô âk ma nău geh âk n’hanh đăp mpăn. Âk xã ta nkuăl Krông Pach, n’gor Daklak n’hanh ăp n’gor kiau meng ta Tây Nguyên le\ tât Ea Yông kơt nti n’hanh pơk hvi nău kana ơ tâm nău ngăn, n’hanh ăp ntu\k geh nău dơi da dê. Ngoăy tâm âk nău kan ntoh lư geh nău dơi mhe lah ta xã Ea Kênh, nkuăl Krông Pach. Wa Trần Thành Vinh, kruanh UBND xã an g^t, tâm bar pe năm tay, nău geh du hê bôk nu^h ta lam xã mbra hao rlău 2 tơ\, rnôk ma bơi tât 1 rbăn ha sầu riêng tăm tâm breh cà phê le\ geh lêh play:

            “Sầu riêng tât a[aơ, xã le\ geh 30 ha, ăp ha an nău geh bâh 50 tât 70 tấn. năm 2018 mbra geh 50 ha n’hanh năm 2019 mbra geh 1 rbăn ha geh play, yor [on lan bu tăm bâh năm 2012. lah đah rnoh n’hanh rnoh khlay kơt a[aơ r^ năm 2018 , 2019, nău geh du hê nu^h ta lam xã mbra geh tât bâh 50-70 rkeh prăk/hê/1năm”.

            Nkual [on lan mhe geh tât 19 nău mpo\ng kan an geh [ư, yơn le\ rngôch le\ mpo\ng tât n’hao nău khlay pah kan n’hanh nău nâp nâl bâh n’gâng kan tuch tăm. Tơm sầu riêng lah êng, ăp ntil tơm sa play lah nsum, du\t tâm di đah neh gur bazan ta Daklak, n’hanh mbra geh tăm tâm breh ta mir cà phê. Nău ngăn, tăm tâm breh aơ dôl ndơ\ rnoh khlay neh bazan tât đah rnoh u\ch kâp bâh ăp nu^h, lah nkual neh maih. Lah geh pơk hvi pah kan n’hanh geh uanh kơp mpeh ntu\k tăch rgâl ueh, aơ mbra jêng nău kan tơm tâm ntrong rdâk njêng nkual [on lan mhe ta n’gor.

            Nu^h rblang: Thị Đoắt