VOV4.Mnông: Rlău 80 năm deh, u Uyên (H’Ngher Hmok), nu^h Êđê, ta buôn Hđơk, xã Ea Kao, nkuăl [on têh Buôn Ma Thuột, n’gor Daklak, hôm nha u\ch ro\ng đah văn hoá ch^ng gong bâh rnoi nơm. Mô rlu nti nău tur ch^ng goh gong an kon său, an manh ch^ng gong gay ma ăp rnăk vâl, [on lan tur ăp tơ\ geh rơh tâm mâp…nghệ nhân Aduôn Uyên kanung rvê du nău, mhâm [ư gay ma mât rbăy ch^ng gong.

Le\ rlău 82 năm deh, yơn U Uyên hôm nha du\t ngăch. Tâm ngơi nkoch mpeh nău ch^ng gong, măt u lơ ma rhơn, bâh geh ch^ng gong ma gap rêh săk dăng n’hanh ngăch ngăr. Nău nteh ch^ng Êđê ngăch, ndal, ntoh n’gôr. Tur ch^ng way geh săk soan dăng, jêng bu klô way tur dơm. Yơn yor u\ch nău nteh ch^ng jêng U Uyên u\ch n’hanh kơt nti bâh jê| đo\ng. “Ch^ng way buklô tur dơm. Yor gâp u\ch jêng lah gâp tur đo\ng. gâp g^t bah hôm nha jê|, t^ng nti kơt kônh wa . gâp g^t tur ch^ng knah, ch^ng ana, ch^ng mong. Gâp g^t uh đinh năm đinh tut. Gâp prăp mât le\ ching yăng, ăp ndơ bâh u che nklơi tay”.

Rnôk rơh ma bu hăn rvăt ndơ ơm yău tât âk ta [on lan, âk nu^h ta [on Hđơk le\ tăch ch^ng, tăch yăng, rgâl prăk do\ng bôk năp. U Uyên du\t nsoach, ntơm nơh u che he rgâl âk rpu, ndrôk mơ dơi geh ch^ng gong. Ch^ng le\ jêng nău khlay huêng kon nu^h Tây Nguyên, geh kơp dơn lah ndơ văn hoá bâh kon nu^h, ma a[aơ ăp mon său mô g^t mât nău ne\. a[aơ le\ [on Hđơk kanu\ng hôm rnăk U Uyên dơm geh ch^ng. n’hanh mô dơn mât geh 2 ch^ng ơm yău, rnăk hôm nha geh âk ndơ do\ng êng kơt lah gâr, gleh kông, yăng ndrănh, nsưng kpan…Ami Mia, său U Uyên nkoch “ U way nti an kon său nău tur ch^ng, u way ntim kon său an mât ch^ng gong, mô dơi tăch. Geh âk nu^h dăn rvăt, yơn u mô tăch u lah mât ndrăy an kon său ba kơi”.

A[aơ, ăp tơ\ tâm [on [ư rơh sa bam he mô lah to\ng khay oh bê, mô lah nđăp nsông kh^t ji..ăp rnăk tat manh ch^ng U Uyên da dê. Yơn nău tur ch^ng ntơm siêng. Ăp tơ\ mông ru, u way so\k ch^ng n’hanh ăp ndơ ơm yău luh jut rao, kahg^t tay nău nteh ueh rmên bah mpôl rnoi nơm.

M^N rvê ăp nău khlay way ơm bah rnoi nơm geh roh rui, bôl ma le\ âk năm deh, yơn U Uyên mbra nt^m tay an kon său nău tur ch^ng n’hanh ăp nu^h mom ndăm tâm [on. Ch^ng gong r^ an geh to\ng nu^h mơ blău tur. Kơt ne\ đê| nu^h mom hôm g^t đah nău tur ch^ng, u Uyên nkoch: “Nu^h mom mô hôm u\ch đah tur ch^ng, mô uch djăt nău nteh ch^ng đo\ng. kanu\ng ăp nu^h ranh dơm g^t tur ch^ng. gâp le\ nti an mê| bơ\ khân păng. Hôm ăp oh mon său r^ mô nă geh nu^h u\ch nti. Du gâl lah khân păng mô geh ban bu tur ch^ng jêng khân păng mô u\ch. Gap rngot ngăn yor mô âk nu^h g^t tur ch^ng”.

Đah nu^h Êđê lah êng n’hanh nu^h rnoi đê| ta Tây Nguyên lah nsum, nău nteh n’gloh ngai bâh ch^ng gong le\ krêp dêh kơt lah sa piăng, ngêt dak ăp nar, krêp kăr tam nău rêh, săk mham , n’hao nău rêh ueh bâh ăp rơh. Nău nteh ch^ng ntoh n’gôr bâh rnôk bud eh tât rnôk kon nu^h kh^t t^ng u che.

Kơt ne\, yơn nău rêh a[aơ dôl rdu bu hăn ta ăp nău mhe, [ư an nu^h mât ch^ng gong mô hôm âk, nău khlăy bâh [on lan Tây Nguyên mô hôm âk nu^h mât. Ăp nu^h kơt U Uyên, rnôk săk le\ ranh năm le\ âk lơ ma rvê du nău, mhâm [ư an ch^ng gong mbro nteh n’gloh tât rơh ba kơi.

            Nu^h rblang: Thị Đoắt