“Huôz pox niêv” zos hêir nênhs Cơ Tu têx nxêik cêr jông siêz

          Trơưk li TS Lưu hùng, kuz phưv Giám đốc sêiz car tsêr tsês hêir nênhs VN têx cêr nênhx vênhx huôv jông hêik pâuz tiêk: Lênhx nênhs muk huôz pox niêv, tsuv zos lênhx nênhs bluô nux, muôx côngz nto bê. Viv zos thâuv muk huôz pox niêv co, tus tuz ntơư tsuv nhav tas hur tiz si jêx jos thiêz tos tus nxêik niêv txir, hu tus grê nox yôngz cok.

          Tos tuz ntơư tsuv huôz li chas? Hâur jêx jos hnuz ntênhk, hur si têx cưr tix nênhx tsa cxênhz jê, tsuv đros paz zuk, trâu thâuv tus nxêik co tsênhv taz tov nthuôr uô cêr lov jêv đhiê pax vuôs; tus tuz co tsuv muk đros đhiê cêr lov jêv uô cê; thâuv co, têx cưr tix fôngx zưs cxênhz jê, tsuv sêi đrơưv đros ntêk cxov tus nxêik zuk nhiêv co cưr đhiê lok tsêr đros trâu chôngz lênhx ntâu tus nhoz iz thax tsav co kư đrông ntưk.

           “Huôz pox niêv, tos tuz tsuv trâus tus nxêik niêv txir hu grê nox yôngz cok yax oz pêz bâus. Lar hêik zos tos tuz tsuv trâus tos nxêik jêx jos bluô iz tus tưv, chiê tso tsês têx uô zuôv cêr co. Thiêz tos tuz tsuv zos têx chuôz ziv bluô nux thiêx chuôz car muk huôz tâu pox niêv. Viv zos hâur ntu đrav ntêx, zos muôx iz tus nxêik mak đaz lâus lok sik tus muôv tưz tuôx krêiz tsês. Chênhr zos li hêik ntơư, thâuv zuôr muk huôz iz tus nxêik lok uô nhaz tsuv zos chuôz zis bluô nux, muôx ntâu nhiêx txiêx thêv trâu tus nxêik co niêv txir thiêz thêv trâu jêx jos”.

          Cox xar tiêk “Huôz pox niêv, zos iz kro uô zuôv chêi? Taz sik hêir nênhs Cơ Tu xav mak ntơư zos iz kro cêr jông siêz trâu têx nxêik hêir nênhs Cơ Tu. Viv zos lênhx nxêik jông gâux thiêz zos lênhx nxêik gruôs, tsiv txiêx thiêx tâu tus tuz hluôk co tuôx huôz chox muk uô nhaz. Taz sik, phênhv ntâu cux zos tus tuz thiêz tus nxêik co tưz zênhx siz nhiêv thiêz siz thav jông siêz, lav uô txux huôz xưz. Tsênhz mênhx, zos tus nxêik co tsik nhiêv tus tuz mak cux zênhx huôz tsik tâu tus nxêik ntơư chox muk uô nhaz.

           “Sđ tsik cxoz xar tiêk: Huôz pox niêv zos iz kro tsik jông; zos chuôz zis tưs muôx cxêik, tâu têx tuz hluôk tuôx huôz chox muk uô nhaz mak cux zos iz kro cêr shir phaz. Viv zuk tus nxêik co jông gâux, tsiv txiêx, gruôs khưr huôv tsar cêr uô nox thiêx tâu têx tuz hluôk tuôx huôz chox muk uô nhaz. Taz sik, muôx iz đraz tuz nxêik cux zênhx siz nhiêv, uô gâux uô đrâus jông, iz tus tso tsik tâu iz tus tsês, lav uô txux huôz li hêik sâu chox tus cxêik co lok uô nhaz, uô txix gơưv, uô luz nênhx yar ntux đris. Zos huôz tiês tiês mak tus nxêik co tsik nhiêv tus tuz, tsuv tâu tso tus nxêik tror trâu niêv txir thiêz tus tuz co tsuv trâus bluô hnhar”.

          Taz sik, tsơưs tsơưs thiêx muôx kênh tus huôz tâu pox niêv lok thiêx ho xa pox niêv tror kaz muk trâu tus nxêik niêv thiêz txir. Taz sik zos muôx yưv li hêik ntơư mak jêx jos tsuv tâu sơưr lok tu. Tos tuz tsuv tâu gra cxuô zav tuôx thor tus nxêik co niêv txir, viv uô ruôr hiêv tsik jông txos tus nxêik luz côngz bê.

Nhạc cắt

          Niêv lâuk  Hồ Thị Minh Tâm, nhoz xã Hoà Bắc, huyện Hoà Vang, đrôngl Đà Nẵng hêik pâuz tiêk: Hâur ntu đrav ntêx, hêir nênhs Cơ tu li têx tuz, zuôr ntâu tus pox niêv. Pir li tus niêv lâuk tsik muôx txox hmông tâu tas siv nênhx mak, tus vâur tâu vax huôv muk zuôr tus niêv hluôk lok uô pox niêv. Viv zos li chas mak niêv lâuk Tâm thav li no.

          “Cur muôx 4 tus niêv hluôk, cur cux chiê cur chor niêv hluôk hluz cur tus txir. Ntơư cux zos iz kro tuôr tsês tâu chuôz zênhx chuôz tav. Zos tov kaz hmôngr tsik jông, cur tâu tas siv nênhx mak thiêx muôx tus lok hluz cur chor mê nhuôv thiêz muôx tus lok tuôr cur têx chuôz zênhx chuôz tav, tsik chiê  đuô tus txơưr lok zuôr zuk tus txir thiêz lok zuôr zuk têx chuôz zênhx chuôz tav ntơư.

          Tsôngv…! Hêir nênhs cơ Tu chax chêk zuôr pox niêv li hêik ntơư cux zos chor lâuk, pos zơưs thiêz niêv lâuk Tâm ntu đrav ntêx xưz. Hêir nênhs Cơ Tu têx tuz nxêik hluôk nhiv no, iz tus nhiêv iz tus tiês tiês thiêx tâu siz zuôr lok uô txix gơưv lok sik muk zuôr đuô cxuô hêir nênhs txơưr li choz tsiz lok sik hêir nênhs Bru…. chiê cxiv tsa chuôz zis uô luz nênhx yar ntux đris./.

                                                 (Tsu Vưx cxêik nhênhv-VOV4)