Nghệ nhân Ê Đê jos Hra B moz siêz đros hâux lưv xơưk pax ntâuz, ntok ntâuz chax chês

          Đros siêz xar tuôr tsês mênhx cxưx li vênhx huôv chax chês jông, pos H’Mưi Ayun nhoz jos Hra B, xã Ea Tul, huyện Cư M’gar, tỉnh Đăk lăk tưz uô hâux lưv xơưk pax ntâuz pax lâuk tâu muôx 35 shông ntâu. Pos H’Mưi Ayun puz pâuz, đros thiêz nênhs Êđê, pax ntâuz pax lâuk uô tâu chiê zôngv hâur chuôz zis, uô huv khơưk muôz hâur têx ntênhs nox yôngz, txênhv tsêr yiêz, huv chiv nhênhv trâu tsôngv kruô sđ. Chiê uô tâu xiv huv pax ntâuz jông mak pôngz lok six ntâu đas jos, six hơưv; nênhs uô tsuv truôx siêz thiêz txơưx uô. Đros pos, hâux lưv xơưk pax ntâuz pax lâuk tưz yênhx cêr cor cav thiêz nhiv no txơưv tưz muôx hnuz nhôngs siêz, viv li iz shông tsuôk uô tâu muôx nhos 60-70 xiv huv xưz. Hâur co, 1 chêr tsôngs yo pox niêv Ê Đê fênhx yax tsiv gri 1 tsov 400 cxênhz đeiv, yuôr yo txir nênhx tsiv grê 1 tsov 2, yuôr têx xiv huv txơưr li pav lok sik nhiêk tsiv gri cxôngx 500 cxênhz đeiv tror sâu, lơưr yênhx xiv huv. Taz sik, xiv huv mak pos H’Mưi xơưk tâu phênhv ntâu chiê zôngv hâur chuôz zis. Ntêr ntêr cux muôx lênhx nênhs tuôx heik pos xơưk chiê uô huv thiêz êr mê nhuôs. Lơưr pos H’ Mưi nênhs sir zôngv tsơưs li no, nênhs hluôk hâur jos Hra B tsi xar chiê cơưv shâuv hâux lưv no thiêz:      “Tas nro têx nhuôv nxeik thâuv pêz puôr lênhx txơưx xơưk pax ntâuz pax lâuk, lok six sir jos xơưk, pov niêv txir uô cux nhiês uô cov txơưx. Yuôr nhiv no mak hluôk nênhs tsi xar uô hâux lưv chax chês no lơưv thiêz, lơưr tsi tsov cưv, tsôngs yo chax chês mênhx cxưx lơưr cux tsar yuô hnar, lok six cxơưx zuk mênhx cxưx Ê Đê li hâux lưv chax chês no trâus pôngz plox”

          Cux đros chinhz yênhx tuôr tsês thiêz phuôx huiz hâux lưv chax chês xơưk pax ntâuz pax lâuk, txos nhiv no pos H’Blon Niê, nhoz jos Hra B, xã Ea tul, huyện Cư M’gar, tỉnh Đăk Lăk tưz muôx zuôr xar 40 shông uô hâux lưv no. Pos H’Blon Niê puz pâuz, nhiv no tiv trâus zênhr shar viv têx hlôngr yiêz hâur tênhx qơư, uô trâu têx xiv huv pax ntâuz chax chês jux jus tâu tsi ntâu lênhx nênhs nhiêv thiêz pâuz txos, lok six lax muôs tâu xiv huv. Taz sik pos cux tror tuôr truôx hâux lưv xơưk pax ntâuz thiêz xar njôngr muôx iz hnuz hâux lưv no zuôr tâu hôx phưx.   “Cur mak cur xar tuôr tsês hâux lưv chax chês no, jos Hra B nhiv no tsi tâu muôx lớp kriê uô pax ntâuz tưs, xar njôngr cxôngx nhiv no txos tov kaz no zos tâu paz txưv, cur xar kriz lớp kriê uô pax ntâuz chax chês trâu cxênhx hluôk nênhs nhiv no. Hâux lưv chax chês mak xar njôngr tâu niêv ciêz sâu zuôr ngaz tul, xiv huv muôs tâu, zuôr tâu njêr tâu cxur nox xơưv jông siêz lơưv. Khov co mak têx pox niêv nghệ nhân cux sir jos đuô uô hâux lưv no”.

          Zơưv Y’Roanh Ayun, tsar jos Hra B puz pâuz, jos muôx 193 ziv chuôz zis, nhiv no tsuôk muôx 8 ziv tsênhv uô hâux lưv chax chês no. Zoz qơưx uô hâux lưv xơưk pax ntâuz cux yuôr tsi ntâu, tiv zix cxênhx hluôk nhiv no tsuôk nhiêv têx pax ntâuz yiêz. Txơưv têz qơưk cxơưz cxiz tuôr truôx thiêz huôv tsar hâux lưv xơưk pax ntâuz chêx chês, taz sik tsênhz mênhx phênhv sâu cxôngx hâux lưv no tsi taz por trâu luz nênhx. Tưz muôx iz cxiê HTX tâu yênhx lix, taz sik hâux lưv muôs xiv huv njiz ntâu phêv liv. Tsar jos Y’Roanh Ayun cxơưx nênhs Ê Đê li hâux lưv chax chês no zuôr trâus pôngz plox. Zơưv xar njôngr tov kaz no zuôr muôx têx cxênhx nênhs cơưv shâuv thiêz moz siêz txos hâux lưv xơưk pax ntâuz đuô. Đrâuv co, chinhr quyênx tiv phaz cux tsuv muôx têx tsưr ziv tsênhz mênhx chiê mênhx cxưx Ê Đê li têx pax ntâuz pax lâuk tâu hôx phưx thiêz tuôr tsês trâu têx cxênhx nênhs tov kaz no pâuz txos./.

(VOVTN- Txâur Vax cxeik nhênhv)