Lênhx nênhs moz siêz lus tuôr tsês chiê têx txux chi cêr nênhx vênhx huôv jông

Nto bê lus zos lênhx pâuz txos ntâu jax gâux khan (iz zav sênhr suôz heik gâux, cưr cxiêx thâuv nzor nhoz Tây Nguyên), pâuz  txos zuk heir nênhs ntâu zav trax, Y Wang Hwing nhoz jok Tría, xã Ea Tul, huyện Chư M’gar, tỉnh Đắc Lắc, tâu cxuô lênhx sđ seiz xưk li iz lênhx txir ndâux txir luk, pâuz thôngz lok nênhs Ê Đê têx txux chi, cêr nênhx vênhx huôv jông. Đros trâu zuk têx txux chi, Y Wang tsi tiêk nthuôr têx txux chi cêr lov jêv phưx vưv trâu tsôngv cưr tix nênhx tsa sđ hâur jok seiz thiêz tsi so tâu hêik zâuv nthuôr uô lov jêv hâur thiêz đrâuv luôs 2 chas têz qơưk. Heik kriê lol zuk tsưr ziv, siêz nhiêv têx jax gâux khan thiêz Y Wang cux thav tiêk: Thâuv ntêx, txos cheix ntênhs hội lok sik đhâu iz hnuz khưr uô liêx têz, cxuô lênhx sđ ho siz zâuv jâuv uô cê yênhx pơưs ntơưv ntus chuz tsêr tsar lơưx, ntơưv trôngx mor, huz chơưr xơưs chiê mnôngs heik gâux khan. Iz jiês heik gâux li no khênhr qir txix 7-8 six tsâuk ntux txos trâu thâuv 5-6 six sơưr nzor hnuz tov kaz; muôx kênh jiês mak txix hnuz no txos trâu hmo tov kaz, hmo no txos trâu hmo tov.... Têx suôz sênhr heik gâux khan tưz sưv jông đros sđ xưk li têx lul heik hâur niêx hnuz thiêz tâu Y Wang tror piêr đuô, sênhr heik trâu cxuô lênhx sđ mnôngs đreiv hâur 2, 3 châuv shông đhâu lok.

“Shông no tâu têz qơưk muôz ntơưr kruôs uô tâu hâux lưv jông lok sâuv nthuôr uô têx txux chi cêr lov jêv cur lok six shir phaz. Cur jông siêz viv zuk cux tâu muk nthuôr uô lov jêv nhoz cxuô thax tsav qơư hâur têz qơưk. Cur shir phaz viv têx lênhx zuk kriê txux chi uô si lov jêv trâu lơưr, cux heik tâu têx gâux iz zav li zuk. Cur tưz lâul lơưv, uô tâu li ntơư cur lok six jông siêz cơưk. Tov kaz no tas zuk lơưv, têx tuk tsi zuk pâuz, cux tưz kriê tâu trâu chor hluôk, têx tuz nhuôs pâuz txos”.

 Zơưv Ama H’Loan nhoz jok Akô Dhông, phường Tân Lợi, TP Buôn Ma Thuột, cux zos iz hâur 24 lênhx nênhs txơưx sênhr suôz heik gâux, ntâuk trax nhoz Đắc Lắc tâu Chủ tịch têz qơưk muôz ntơưr kruôs lok uô tâu jông luôs hâux lưv nthuôr uô cêr lov jêv hâur shông 2019. Zơưv zos lênhx txơưx sênhr suôz heik gâux, heik cưr cxiêx, ntâuk trax jông uô trâu tsôngv cưr tix nênhx sđ hâur cxuô jêx jok nhiêv txos. Thâuv muôx 10 ntâu shông, zơưv tưz muôz shôngz lok jêis, đhok uô tâu têx luz trax yuôz đror gôngr jông. Jux juk trơưl six hơưv, hnuz nhôngs, txix zuk seiz njiê thiêz cơưv shâuv luôs lưv tus txơưx jêis, đhok uô trax tsưr ziv, Ama H’Loan tưz pâuz thiêz jêis đhok uô tâu têx zav trax lâul thâuv nzor mak chor lâul iz txưv lơưr jêis, đhok uô chiê yuôz uô lov jêv hâur luz nênhx niêx hnuz.  Cux txix têx shôngz ntông, fluôx tâuz, cuz tưv.... thiêz triêv, txuôk, zơưv tưz jêis uô tâu têx trax jông thâuv ntêx, mak ntâu lênhx nênhs Ê Đê tưz tsi yuô pâuz thiêz hnor kaz txos li: Đing năm, ching kram.... Nhiv no, txơưv tiêk zơưv tưz muôx 80 ntâu shông, taz sik thâuv tưs muôx lớp kriê ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx, cxiv kho, uô đuô zuk heir nênhs cxuô zav trax thâuv ntêx, zơưv cux sir jos thiêz moz siêz lus kriê:

“Cur lok six jông siêz thiêz shir phaz thâuv tâu lênhk txeil têx ntơưr kruôs, huv muôz puz co. Đros trâu têx ntơưr kruôs no, hâur ntu tsênhv uô nênhx nhoz, cur tsênhv zuôr tror kriê têx hluôk tsưr ziv uô thiêz ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx, jêis uô têx trax yuôz, yax kriê sđ sik đros por hưv, tuôr tsês chiê zuk heir nênhs têx txux chi cêr nênhx vênhx huôv jông tsik chiê pôngz plox”.

Y Nguh Niê, lênhx nênhs txơưx hu gâux, ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx nhoz jok Huk B, xã Cư M’gar, huyện Cư M’gar heik pâuz, txơưv tsi tâu tâu muôx ntơưr kruôs txos zuk têx hâux lưv uô lok sâuv tuôr chiê têx txux chi vênhx huôv jông hâur jiês no, taz sik luz côngz bê ntơư zos iz kro jông cxơưz paz trâu  cxuô lênhx nênhs txơưx hu gâux, heik cưr cxiêx, ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx muôx nzir đas jos, moz siêz tuôr tsês chiê thiêz kriê zuk heir nênhs têx txux chi vênhx huôv jông trâu chor tuz nhuôs, cxênhx hluôk tov kaz:

“Cur lok six jông siêz, viv ntơưv tỉnh Đắc Lắc tưz muôx 25 lênhx nênhs txơưx hêik gâux, heik cưr cxiêx, ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx tâu têz qơưk côngk nhav zos uô tâu têx luôs hâux lưv por hưv tsês chiê têx txux chi vênhx huôv jông tsi chiê pôngz plox. Cur pov zuk tâu cxơưz paz đas jos, sir jos đuô trâu hâux lưv cxiv kho, yax kriê têx tuz nhuôs ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx. Vav chiê siêz tiêk, cơ quan sêiz car vênhx huôv tỉnh Đắc Lắc tsuv moz siêz txos đuô têx lênhx muôx txux chi tsưr ziv jông thiêz chor hluôk nhiêv txos đruôl tôngx nxêz tôngx sik đros cơưv shâu cov tâu ntâu đuô têx txux chi jông. Cur mak thâuv tưs tưz sir jos tas zuk txux chi, tsưr ziv chiê por hưv, tuôr tsês zuk heir nênhs têx txux chi cêr nênhx vênhx huôv cov muôx đros đrêiv zuk hêir nênhs  luz nênhx tsik chiê pôngz plox”.

Zơưv Y Kô Niê, Phưv tsar phongx Vênhx huôv, Sở Vênhx huôv Thêv tthao thiêz ju lix tỉnh Đắc Lắc heik pâuz, shông 2019 nhiv kruôr đhâu, muôx 24 lênhx tâu côngk nhav zos uô tâu hâux lưv jông lok sâuv por hưv, tuôr tsês chiê têx txux chi vênhx huôv jông thiêz nthuôr uô tâu jông têx txux chi ntơư, tsar ndê muôx 25 lênhx nênhs. Trơưk li zơưv Y Kô, têx ntơưr kruôs, ntơưr côngk nhav co tsi tiêk tâu têz qơưk côngk nhav lok têx txux chi tsưr ziv, đas jos, mak tsênhv paz trâu têx lênhx nênhs heik sâuv pâuz tsênhz lol zuk hâux lưv, vax huôv chiê tsiv nhos trâu luz côngz luz bê:

“Txix thâuv tâu têz qơưk côngk nhav uô tâu jông têx hâux lưv li heik sâuv, lơưr ziv moz siêz, sir jos kriê têx txux chi vênhx huôv jông trâu têx nhuôs cơưv shâuv, đros por hưv, tuôr tsês tsi chiê pôngz plox. Pêz zos têx lênhx canr bôv vênhx huôv cux njênhs njôngr trâu lơưr tiêk, zuôr tuôr tsês, uô tâu jông đuô luôs hâux lưv choz kriê trâu têx mê tuz mê nhuôv cxênhx tov kaz no, huôv tsar nthuôr uô zuk heir nênhs têx txux chi cêr nênhx vênhx huôv jông”.

Chor nênhs txơưx hêik gâux, sênhr suôz heik cưr cxiêx, ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx, lơưr chênhr zos têx lênhx por hưv, tuôr tsês zuk heir têx txux chi vênhx huôv jông tsi chiê pôngz plox./.

(TTTN-Riê Lâux cxeik, nhênhv)