Đắk Lắk: Tuôr chiê thiêz phuôx huiz vênhx huôv đruôk tôngx nxêz tôngx

Nền cồng chiêng….

Krông Bông zos huyện uô jông côngz xưv tuôr chiê thiêz phuôx huiz vênhx huôv đruôk tôngx nxêz tôngx nhoz tỉnh Đắk Lắk. Tas nro huyện nhiv no muôx 400 ntâu nghệ nhân pâuz ntâuk đruôk tôngx, nxêz tôngx, 44 nghệ nhân kriê ntâuk đruôk tôngx, nxêz tôngx; 46 lênhx nghệ nhân pâuz uô ntâu zav đruôk, trax… mênhx cxưx. Muôx 24 đôiv đruôk tôngx nxêz tôngx hluôk thiêz 1 câu lạc bôv đruôk tôngx nxêz tôngx cấp xar tsênhv uô tâu hâux lưv lok six jông. Txix shông 2007 txos nhiv no, Krông Bông tưz txêik jênhv 18 bôv đruôk tôngx nxêz tôngx zos Sở Vênhx huôv-Thêv thao thiêz Du lịch Đắk Lắk muôz, tas nro huyện chor đruôk tôngx nxêz tôngx muôx 95 bôv.

Hâur 5 shông đhâu, ntơưv huyện Krông Bông tưz tsưr tsix 12 lớp kriê ntâuk đruôk tôngx nxêz tôngx trâu chor hluôk nênhs ntơưv têx jêx jok. Thôngx cxix yênhx shông, Phongx vênhx huôv-Thôngz mông huyện tsik so tsưr tsix Liên hoan vênhx huôv đruôk tôngx nxêz tôngx thiêz ntâuk cxuô zav trax mênhx cxưx, tsaz yênhx jêx jok uô si-lov jêv-hu gâux, tror kho thiêz uô đuô cxuô mênhx cxưx ntơưv qơư li têx ntênhk cxôngx nzor. Lơưr zơưv Phạm Đình Tấn, Trưởng phongx Vênhx huôv-Thôngz mông huyện Krông Bông, têx hâux lưv no tưz paz tuôr chiê thiêz phuôx huiz cxuô mênhx cxưx ntơưv qơư li têx tsiv gri vênhx huôv cxôngx nzor thiêz ntâu phongx cxưx jông. “Nhiv no Krông Bông muôx 8 xar muôx mênhx cxưx tsơưs nênhs  mak shông tưs pêz cux tsưr tsix chor lớp kriê ntâuk đruôk tôngx nxêz tôngx thiêz kriê nzir trâu chor hluôk nênhs. Tiv zix zos chor nênhs uô ntêx kriê trâu fâuv nênhs tov kaz chiê uô jông tsưr ziv tuôr tsês chiê thiêz huôv tsar vênhx huôv đruôk tôngx nxêz tôngx ntơưv thax tsav qơư”.

Cux iz zav li, ntơưv huyện Krông Năng, hâux lưv tuôr chiê thiêz phuôx huiz vênhx huôv đruôk tôngx nxêz tôngx cux tâu moz siêz txos. Tas nro huyện nhiv no muôx 14 đôiv đruôk tôngx nxêz tôngx đros xar muôx 500 lênhx nghệ nhân pâuz ntâuk đruôk tôngx nxêz tôngx. Hâur co muôx 5 nghệ nhân pâuz kho têx suôz đruôk tôngx nxêz tôngx thiêz 17 nghệ nhân pâuz kriê ntâuk đruôk tôngx nxêz tôngx. Ntơưv têx jêx jok nhiv no tsênhv tuôr tsês tâu muôx 158 bôv đruôk tôngx nxêz tôngx, tsik so tâu sir zôngv hâur côngv thôngx têx ntênhk hôiv. Zơưv Nguyễn Văn Vỹ, Trưởng phongx Vênhx huôv-Thôngz mông huyện Krông Năng puz pâuz, đrâuv chor lớp kriê ntâuk đruôk tôngx nxêz tôngx zos huyện thiêz tỉnh tsưr tsix, hâux lưv kruôz kriê ntơưv têx jêx jok tsênhv tâu uô lơưr tsưr ziv txir kriê trâu têx tuz nhuôs, nênhs lâul kriê trâu chor hluôk thôngz đhâu chor jiês xênhz huôx vênhx huôv côngv thôngx. “Nhoz Krông Năng nhiv no tưz tsưr tsix tâu 3 lớp kruôz kriê, hâur co muôx lớp kriê trâu chor nênhs tsênhv tsik tâu pâuz ntâuk đruôk tôngx nxêz tôngx hnuz nhôngs txix 25 txos 30 shông thiêz siêz đuô 30 shông; hnuz nhôngs txix 15 txos 20 thiêz chor nênhs cơưv ntâuk đruôk kram mak zos chor nhuôs tsênhv zos shux xênhz cơưv cxênhx iz thiêz cxênhx oz, mak pêz kriê ciês hâur tsêr cơưv trâu chor nhuôs. Chor lớp zuôr tâu têx nghệ nhân kruôz kriê trâu thâuv hmo ntux. Đhâu six hơưv uô liêx têz lok mak chor lớp zuôr tsêx trung cơưv shâuv ntơưv tsêr vênhx huôv côngv thôngx jêx jok”.

Niêv tix H Ngoen Nie Kđăm, jok Wiao A, thị trấn Krông Năng, huyện Krông Năng hêik pâuz, txix têx jiês xênhz huôx vênhx huôv côngv thôngx tâu tsưr tsix hâur jok, niêv tix pâuz nzir lok vênhx huôv mênhx cxưx, pâuz ntâu suôz đruôk, ntâu zav đhiê pax vuôs, ntênhk hôiv. Txix co muôx siêz nhiêv đuô thiêz vav tiêk tuôr chiê tâu zuk mênhx cxưx li têx vênhx huôv jông. “Zos iz lênhx hluôk nênhs cur vav tiêk tas nro cxênhx hluôk tov kaz no zuôr cơưv shâuv thiêz pâuz, tuôr tsês chiê tâu cxuô kror mak cxênhx nênhs uô ntêx tưz uô thiêz tuôr tsês chiê tâu thiêz phuôx huiz  txos nhiv no; tưz tsik zos ntơưv thax tsav tỉnh Đắk Lắk xưz mak tsênhv xar chox muk txos trâu têx thax stav qơư txơưr chiê lơưr pâuz ntâu đuô txos nênhs Tây Nguyên hêik cxuô thiêz nênhs Êđê hêik taz li vênhx huôv ntâuk đruôk tôngx nxêz tôngx”.

Nền cồng chiêng….

Đhâu 5 shông kriz uô HĐND tỉnh Đắk Lắk li Nghị quyết 05 lok tuôr chiê phuôx huiz vênhx huôv ntâuk đruôk tôngx nxêz tôngx, côngz xưv tuôr chiê thiêz phuôx huiz di sản vênhx huôv no tưz uô tâu ntâu kror jông. Tas nro tỉnh tưz bax tâu muôx 100 ntâu bôv đruôk tôngx nxêz tôngx thiêz cxuô mênhx cxưx li têx tsôngk yo ntâuz trâur lâus trâu chor đôiv nghệ nhân; tsưr tsix 4 khóa kruôz kriê ntâuk đruôk tôngx nxêz tôngx thiêz cxuô zav trax mênhx cxưx; 3 khóa kho đuô têx đruôk tôngx nxêz tôngx trâu chor nghệ nhân. Lơưr Nghệ sỹ ưu tú Vũ Lân, đhâu chor tsaz yênhx kruôz kriê tưz paz trâu yênhx puô lênhx nghệ nhân pâuz tâu txos kỹ thuật ntâuk đruôk tôngx nxêz tôngx, pâuz kho đuô đruôk tôngx nxêz tôngx thiêz txơưx kriê ntâuk đruôk tôngx nxêz tôngx. Nghệ sỹ ưu tú Vũ Lân cux hêik tiêk, hâur ntu zuôr txos, hâux lưv bax vax tsêr cxuô zav trâu têx jêx jok tsuv tâu uô tsik so thiêz tuôr chiê, hâux lưv tsưr tsis qơư jông trâu ntâuk đruôk tôngx nxêz tôngx tsuv tâu uô tsik so thiêz hâux lưv kriê trâu chor hluôk nênhs ntu tov ntêx hax zav tsuv tâu moz siêz txos uô cov jông đuô. “Tsov cưv tiêk hâux lưv kruôz kriê tâu uô jông tiv zix viv li tsuv tâu kruôz kriê trâu paz nênhs. Iz zav li iz paz muôx 7 lênhx nhuôs no zuôr tâu kriê ntâuk đruôk tôngx nxêz tôngx, ntơưv thax tsav qơư chox tuôx 7 lênhx nhuôs chiê kriê yênhx chor nênhs ntâuk đruôk tôngx nxêz tôngx. Thiêz chênhr hâux lưv kruôz kriê lơưr paz nênhs zos kror uô jông đuô lok six ntâu hâur hâux lưv kruôz kriê ntâuk đruôk tôngx nxêz tôngx trâu iz lênhx nênhs jux juk”./.

(TTTN-Lik Thox cxêik nhênhv)