Hêir nênhs Pu Péo phêiz đêx phêiz hluôr tơưk uô ntêx zuôr tsêz chos kôngz lôngk

          Hêir nênhs Pu Péo huôv tsar cêr uô nênhx cux zos khưr uô liêx têz tsêz chos kôngz lôngk, uô blêx liêx tơư ntêir thiêz zos iz hêir nênhs muôx cêr nênhx vênhx huôv jông đros đrêiv hâur luz nênhx. Trơưk li hêir nênhs Pu Péo tsưr ziv siêz xar, xar cov khưr sâu tâu ntâu kôngz lôngk, tsuv muôx ntux yar ntux nas thiêz pox côngz zơưv côngz đros paz. Chênhr zos li hêik co, ntênhk txi côngv ntux yar ntux nas, pox côngz zơưv côngz tưz tâu hêir nênhs co sêiz tsiv grê tsik chiê pôngz plox. Zơưv Nguyễn Duy Thiệu, phưv sêiz car tsêr tsês cxuô hêir nênhs VN têx chuôz zênhx kuz đrav ntêx  hêik pâuz:

          “Cux iz zav li hêir nênhs Thái-Ka đai, lơưr cux khưr uô kôngz lôngk. Viv li, ntênhk txi côngv muk trâu muk trâu hâur liêx têz cux muôx liv lox trâu luôs hâux lưv muk kriz uô iz chiv kôngz yiêz. Uô ntêx thâuv zuôr chuôz piz muk khưr uô liêx têz, tsuv muk txir côngv trâu đaz xênhz têz xênhz qơư, đaz tox trôngz câuv har, txi côngv trâu pox côngz zơưv côngz. Thiêz ntơư cux chênhr zos thor cov muôx ntux yar ntux nas lok zưs sđ têx kôngz lôngk hloz jông, sâu tâu nju kôngz thiêz thor cov tsôngv px sđ tsik muôx moz gênhk, uô luz nênhx yar ntux đris”.

          Ntênhk txi côngv muk trâu hâur liêx têz, zos tsôngv px cxuô ziv nhoz iz luz jos sik côngv tsưr tsix uô trâu hnuz hluôr tơưk hli 1. Têx shông, hnuz hluôr tơưk zos ndax trâu hnuz xiêz 5, xiêz 7 hli ntux; muôx têx shông ho ndax trâu hnuz xiêz 8 xiêz 10 thiêz 12. Zơưv Tráng Mìn Hồ, hêir nênhs Pu Péo nhoz jos Chúng Chải, xã Phố Là, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang, zos iz lênhx xêir hnuz hluôr tơưk tsưr tsix ntênhk:

          “Tsuv xêir tsuv sêz hnuz tưs zos hnuz hluôr tơưk mav li phêiz đêx, phêiz hluôr tơưk chiê muk txi côngv trâu têx liêx têz. Đhâu tsưr tsix ntênhk phêiz đêz phêiz hluôr tơưk tas thiêx tâu muk chuôz piz khưr uô liêx têz, tsêz chos kôngz lôngk”

          Chiê tsưr tsix ntênhk txi côngv  muk trâu hâur liêx têz, hêir nênhs Pu Péo tsuv xêir iz paz nênhs đros uô; txos trâu hnuz tsưr tsix ntênhk, sđ muk trâu ntơưv tsar jos tsêr, chiê chuôz piz tsưr tsix ntênhk txi côngv.

          “Ntênhk txi côngv muk trâu liêx têz, tsuv tâu bax 3 luz tơưz shôngz; Muôz 9 pluôx shôngz phiêz uô 3 pluôx thiêz muôz iz gơưv kêiz, iz tus lâu iz tus pox. Thor pox côngz zơưv côngz thiêz qêz caz moz gênhk, qêz têx cêr fêv hâur tsêr tơưv muk.

Đhâu ntơư, chor tâu choz zok hâux lưv co tsuv tâu muk uô iz zis đhâu iz zis jux juk.

“Luz jos co tsuv xêir cov txâuk lênhx nênhs; iz tus cưr đêx, iz tus trik mor cxuô zav, iz tus gra lâux câuz, chơưr, cok cxuô zav muk trâu hâur liêx têz chiê uô nox.  Tsuv tâu xêir cov txâuk 5 lênhx, 6 lênhx lok sik 7 lênhx thiêx txâuk.  Thâuv muk ntơư tsuv tâu muk iz zis jux juk thiêz txi côngv hu cxix cxuô bê cxuô lênhx hâur chuôz zis, txi côngv pox côngz zơưv côngz hâur cxuô chuôz zis; thor pox côngz zơưv côngz qêz thiêz trơưk cêr moz cêr gênhk tơưv đhâu hâur cxuô chuôz zis muk, chiê sđ njiz ntâu cêr vav mênhx, khưr tâu nox tâu hnar, muôx luz nênhx truôx tuk tsâu sor”.

          Ntênhk txi côngv muk trâu hâur liêx têz, zos hêir nênhs Pu Péo iz ntênhk zov chênhr muôx đros đrêiv hâur luz nênhx txos trâu nhiv no tsik chiê pôngz plox./.

                                            (Tsu cxêik nhênhv-Lâm Thanh-VOV4)