Grêix kâuz-tsôngv box Mường Phú Thọ li zav nox kaz

Pos Sa Thị Tâm, mênhx cxưx Mường nhoz jok Xuân, xar Kim Thượng, huyện Xuân Sơn, tỉnh Phú Thọ zos nênhs muôx ntâu chênhz zênhv lok tsưr ziv uô grêix kâuz. Pos Xuân puz pâuz: xar cov grêix kauz kaz, tsư ha, mak tsuv xêir grêix chor buô txix 25 txos 30 cir chiê tuô zuôr grêix, phênhv ntâu zos pox nhuôs chor buô zus. Tuô fêik tas mak muôz mplor cov tơưr grêix đax, cxiez cov grêix buô zuôr luôs siêr. Đhâu co mav xêir têx grêix ntơưv njas, ndêx puôz khor, cxôngr têx đêiv nhiêk luôk tas têx lênhs. Đhâu thâuv bax tâu chor grêix mak lơưr co zos bax ciz chor hmôngr cxur, poz cưk mfông trâu grêix. Đros uô grêix kâuz mak chor hmôngr cxur, poz cưk ciz co thâuv tưs cux tsuv muôx. Đhâu thâuv xêir tâu cxur, poz  cưk cik kaz, hur mak chox muk ciz. Zos tiêk ciz tsik tâu siêr jông mak grêix zuôr tsik tsư ha, hok sik siêr đhâu hênhr lơưv mak grêix ho zuôr tsư cuz hnhiêz.

“Muôx 2 tsưr ziv uô, iz zos uô tas nro zos grêix xưz, 2 mak uô grêix đros tâuz ntôngz, zos muôz tâuz ntông tso trâu mak kâuz sêi, đhâu co muôz chor hmôngr cxur lok sik poz cưk đo shơư trâu. Jông tiv zix zos chor hmôngr uô txix poz cưk. Poz cưk tâu ciz siêr gis muôz jov cok mok uô hmôngr mfông trâu grêix mak tưz hnor tsư ha thiêz xar nox lơưv, no zos mênhx cxưx Mường li zav nox kaz”.

Lơưr pos Tâm, thâuv ntêx pox nhuôs uô grêix kâuz chiê tsês uô zav nox tâu ntêr. Đhâu thâuv muôz grêix đo đros chor hmôngr poz cưk tas, xêir tos trax shông tsik mok hênhr cux tsik lâul hênhr lok ntiv. Thâuv muôz grêix ntiv hâur tos trax shôngz mak muôz iz chor blôngx txir chuôz thox muk puô hâur kaz trax chiê tsik tuôx pưv thiêz paz uô trâu chor grêix co kâuz. Thâuv ntiv grêix mak tsuv ntiv cov chor grêix ntov thiêz chênhr tsik khênhr điv pa hâur tos trax shôngz, zos tsik li mak chor grêix kauz zuôr tsik kaz.

“Thâuv ntêx lơưr muôz chor grêix no trâu hâur tos trax shôngz đêi trâu sâuv kaz nthaz chiê nox jux juk. Zos tsês muôx iz ciêz mak grêix kaz lơưv. Grêix kâuz mak 3 hnuz xưz nox tâu lơưv, zos grêix njêl mak 7 hnuz thiêx nox tâu”.

Nhiv no mak grêix thâuv tưs cux muôx viv li xar uô grêix kâuz thâuv tưs lok cux tâu, chuôz zis tưs cux zuôr uô tâu. Grêix kâuz mak vâuv 3, 4 hnuz nox tâu lơưv. Fênhx six mak grêix kâuz tâu nox đros chor blôngx chêr sôngz, blôngx đinh lăng, blôngx nhội, txir chuôz thox. Chiê tax tâu ciês đrôngs li zoz qơưx, pox nhuôs mênhx cxưx Mường nhoz Phú Thọ tsênhv uô grêix kâuz hâur tos trax shôngz, grêix kâuz hâur têik, grêix kâuz kix, cuô txoz thiêz tâu muôs ntơưv têx qơư muôs huv, nox hâuk. Tix lâus Đinh Mạnh Thắng, thành viên hợp tác xã grêix kâuz Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ puz pâuz:

“Hợp tác xã dịch vụ Thanh Sơn chor grêix kâuz nhiv no tưz tâu muôs ntơưv tas nro têx tỉnh faz Bắc thiêz tsênhv kriz đar muôs trâu têx tỉnh faz Nam. Qơư muôs chênhr zos Hà Nội, Thái Bình, Lào Cai, Quảng Ninh thiêz têx tỉnh faz Trung. Shông nhiv kruôr đhâu pêz chor hax huv no tâu cungz jênhv zos tỉnh Phú Thọ li zav hax huv jông”.

Tsôngv box Mường chor grêix kâuz kaz thiêz tsư ha li co. Viv li, zos tuôx txos trâu tsôngv box Mường nhoz no têx jêx jok, tsôngv kruô sơưr đơưk tsuv nox siv pox nhuôs li zav nox no cov pâuz./.