Nghệ nhân dân gia-nênhs paz kruôz kriê siêz nhiêv vênhx huôv trâu cxênhx hluôk

Zos iz hâur chor nghệ nhân dân gian nhiv kruôr tâu khơưk muôz côngz bê hâur shông 2021, nghệ nhân Đặng A Mản, xar Nam Sơn, huyện Ba Chẽ zos lênhx nênhs tâu côngz jênhv muôx ntâu kror hâux lưv uô jông hâur tuôr chiê kriz uô thiêz kruôz kriê têx phongx cxưx mênhx cxưx Cho Thanh Y. Piz cơưv uô ntênhk cấp sắc txix chor nênhs kriê zos chor nênhs cxênhz jê hâur chuôz zis, txix thâuv muôx 12 shông txos 18 shông zơưv tưz piz cxaz chuôz uô ntênhk cấp sắc ntơưv thax tsav qơư nhoz:

“Đruôz hnuz muk zus tưv mak tsuô zos thâuv hmo ntux txir thiêx kriê trâu zuk xưz, Txir kriê iz hnuz cơưv 5 jax sâu, cơưv cov ndo tas lơưv mak hnuz tov kaz mak li tror cơưv nzir. Sir jos cơưv li co xưz. Ciês cur chuôz xênhv mak muôx txix 6, 7 lênhx nênhs lâul uô xiz phưz lơưv. Têx tsưr ziv uô no mak zos chor lâul tsês chiê lok. Cur cux kruôz kriê trâu iz cxiê lênhx nênhs, taz sik tsik ntêr nhiv kruôr no, txos muôx 50 shông lơưv cur thiêx li kriê trâu lơưr”.

Zơưv li cxuô zav chiê uô ntênhk cấp sắc mak muôx lok six ntâu txix têx ntâuz ntơưr chiê uô ntênhk txos trâu tsôngk yo, câuk mov, đruôk, thanh la, triêv ntax…tâu tuôr tsês chiê lok six jông.

“Ciês chor ntơưr no mak thâuv tưs cux tsuv muôx, chor ntơưr no mak zênhx tâu tsês chiê txix thâuv ntêx lok zuk zuôr cxaz nzir, tso tsês tsik tâu iz kror tưs hlo, cxaz nzir, tso tsês iz tuk ntơưr xưz lok cux tsik tâu. Hok chor chuôz zênhx li đruôk, đruôk tôngx, thanh la, triêv ntax…no mak cux zos chor chuôz zênhx tsuv muôx hur si”.

Ntênhk cấp sắc zos iz hâur têx ntênhk jông thiêz tâu kruôz kriê, tuôr tsês chiê txix ntâu fâuv nênhs hâur côngv thôngx mênhx cxưx Cho. Hâur ntênhk cấp sắc, nênhs tâu uô cấp sắc thiêz nênhs cxaz chuôz zuôr pâuz nzir ntâu đuô lok zuk mênhx cxưx li chax chês, pox côngz zơưv côngz txix têx jax ntuôk, têx luk piêr mak lênhx txir nênhz hêik txos, txix co paz trâu sơưr đơưk pâuz thiêz tuôr tsês chiê jông đuô tsôngv box Cho li têx phongx cxưx. Ntênhk cấp sắc muôx tsiv gri zov chênhr hâur tsôngv box mênhx cxưx Cho luz nênhx, paz trâu lơưr truôx siêz đuô chiê hla đhâu têx phiv liv muôx yưv hâur luz nênhx, ndar txos têx kror jông đuô trâu ntu nênhx tov ntêx no. Ntênhk cấp sắc paz uô trâu chor txir nênhx Cho cux li chor nênhs hâur côngv thôngx pâuz xav txos chor xiz phưz thiêz niêv txir têx côngz lox, tsik so uô têx hâux lưv jông hâur luz nênhx.

Iz chas kriz uô thiêz kruôz kriê ntênhk cấp sắc, zơưv Mản cux tsik so paz trâu pox nhuôs hâur jok uô têx ntênhk hâur yênhx hnuz chiê thor sơưr đơưk njiz tâu cxuô kror jông hâur luz nênhx, thôngx cxix cxaz chuôz ntênhk hôiv mênhx cxưx ntơưv thax tsav qơư Ba Chẽ, paz piêr pâuz mênhx cxưx Cho li têx vênhx huôv jông txos trâu pêx xênhv hâur thiêz đrâuv tỉnh pâuz.

Nhạc cắt

Muôx 70 ntâu shông, cux muôx siêz nhiêv vênhx huôv mênhx cxưx thiêz tsês ntâu six hơưv chiê kruôz kriê zuk mênhx cxưx têx vênhx huôv suôz sênhr hu gâux trâu pox nhuôs sơưr đơưk, nghệ nhân dân gian Trần Văn Dẹt zos nênhs pâuz txos nghệ thuật hu mênhx cxưx Sán Chỉ nhoz huyện Tiên Yên li chor gâux soóng cọ. Đros chor suôz gâux soóng cọ pâuz tâu, zơưv Dẹt tưz sir jos cxaz chuôz trâu chor phongz yaox vênhx nghệ hâur jêx jok ntơưv qơư zơưv uô nênhx nhoz. Jux juk cxuô qơư cux pâuz txos zơưv Dẹt txơưx hu gâux, tưz tsik zos tuôr chiê têx suôz gâux soóng cọ chiê paz tuôr tsês chiê têx vênhx huôv trâu mênhx cxưx Sán Chỉ, zơưv tsênhv xar tơưv ntâu jax gâux soóng cọ yiêz cov huv đros trâu luz nênhx yiêz nhiv no. Tưz tsik zos li xưz mak tiv soóng cọ zos suôz hu gâux txix luk Sán Chỉ, viv li thâuv cxaz chuôz hu gâux trâu ntâu zav mênhx cxưx txơưr đros mnôngs mak zơưv tsik so hêik pâuz thiêz piêr uô ntêx txix luk tsoz tsiz cov sơưr đơưk pâuz tâu tso mak li hêik gâux.

“Tsênhv njiêz jax gâux mak iz zav li siz njiz, hâuk chơưr uô cê mak iz lênhx nênhs hêik iz jax zos têx suôz gâux lâul lok sik têx jax zuk nhiv kruôr xar tơưv cux tâu chiê siz lưr uô cê. Iz zav li hêik zâuv hâuk chơưr mak zuôr hêik tiêk hnuz no siz njiz ntơưv no mak zâuv cox đros hâuk, thâuv tưs muôx jiês tuôx hâur jêx jok uô si siz njiz đuô mak lok hâur tsêr zos muôx chơưr mak sik đros hâuk, tsik muôx chơưr mak hâuk đêx yuôx zêx uô cê”.

Xar tuôr chiê thiêz kruôz kriê pox côngz zơưv côngz têx di sản tsiv gri trâu cxênhx hluôk hâur xar, zơưv Trần Văn Dẹt tưz yênhx lix câu lạc bộ hêk gâux soóng cọ xar Đại Thành. Txơưv tiêk cux lok six lax uô cov chor hluôk nhiêv txos zav suôz sênhr hêik gâux cxôngx nzor no taz sik tsik zos li mak zơưv tsik sir jos. Iz chas co zơưv tsênhv tsik so sir jos nriêr pâuz tuôr tsês chiê têx suôz sênhr cxôngx nzor thiêz xar tơưv ntâu jax gâux yiêz muôx njiêz luk hênhr kruôk txos têz qơưk  thiêz lênhx nênhs.

“Cur tsuv uô tiz jông kriê iz lo, iz suôz jux juk trâu têx tuz nhuôs sơưr đơưk pâuz, cov lơưr zôngx ziv hêik tâu, mnôngs tâu. Cur lok six nhiêv hênhr li”.

Txơưv kinh têr chiê uô lơưr zuk siêz nhiêv tuôr tsês chiê têx vênhx huôv co muôx tsik ntâu, iz phênhv zos hnuz nhôngs tưz lâul muôx 70 ntâu shông lơưv, đas jos chiê kriz uô hâux lưv tuôr chiê no tưz yuôr tsik ntâu lơưv, taz sik chor nghệ nhân cux sir jos chiê tuôr tsês chiê têx vênhx huôv mênhx cxưx co trâu pox nhuôs zuk mênhx cxưx pâuz, chiê cxuô mênhx cxưx nhoz Quảng Ninh li têx vênhx huôv dân gian co muôx nhoz trơưr đros sơưr đơưk luz nênhx thiêz nhoz trơưr đros têx tox trôngz thax tsav Đông Bắc no./.