Phênhv thưr 3 hnuz 8/12/2015:

Tsưr ziv phax tar caz moz ơưk k trâu trâu tsiêx cxu hâur chêix ntux no

1. Tsêr guôx:

- Cxiv uô tsêr guôx tis lơưr saz Đông Nam mak jông tiv zix, chiê nas tsik yiê thiêz tsik yâu chuô, sor chêix ntux o, lax trâu chêix ntux sor. Plas tsêr guôx kruôr krơưr, tsuv muôx cxiv luôs xưv lik têx vuôz tsuôz. Muôx cxuô zav chiê thêir iz ndis thâuv ntux no.

- Luz chêix no, zus sâuv chor puô sinh học mak jông tiv zix viv sor so, kror no jông trâu zus buô thiêz kêiz.

2. Vêv xênhz thú y:

- Tsuv muk lok tsơưs trâu hâur qơư tu zus; tsuv muôx qơư tuô lov caz moz ntơưv qơư muk lok trâu hâur qơư tu zus.

- Vêv xênhz tsêr guôx thiêz têx chuôz zênhx tu zus yênhx hnuz. Taz por têx tsêr guôx hur si, kruôr krơưr, cưx tsê tsik muôx đêx, têx vuôz tsuôz tâur; đaz ox hâuk hur si tsik muôx têx tsik hur, zav nox kuz kâuz.

- Tsik so tuô lov caz moz têx tsêr guôx, qơư tu zus, chuôz zênhx tu zus 2-3 jiês iz ciêz; no zos tsưr ziv jông tiv zix chiê txo grêk têx caz moz muôx hâur tênhv qơư, uô tsiêx cxu muôx moz. Zôngv têx zav hóa chất chiê tuô lov caz moz têx tsêr guôx, chuôz zênhx tu zux xưk li: Bioxide, Chloảmin, virkon, foermol…Xav six hơưv chiê tsuôs yuôx tuô lov caz hmoz…zos chor zav uô trâu tsiêx cxu muôx moz.

- Tsik tu zus kêiz ol đros têx tsiêx txơưr đuô.

- Tsik zus ntâu zav tsiêx hloz zâu hâur iz thax tsav tu zus.

- Cêv kuôk uô ntêx thâuv zuôr tso zus đros chor tsiêx yiêz, đhâu oz ciêz zos tsiêx cxu tsik muôx moz đaz tsi mav li tso zus đros paz tsiêx.

- Tsêr guôx tsuv tâu uô vêv xênhz, tsuôs yuôx tsês khôngz tsơưs tiv zix 2 ciêz uô ntêx thâuv zuor zus iz chor tsiêx yiêz.

- Sêiz shuôk, pov nzor chor tsiêx cxu trâus moz chiê cêv kuôk, xưv lik tsik chiê caz moz siz cik.

3. Tsoz phưz tu zus:

a. Têx kêiz ol:

Tsov cưv txos kriz thiêz cơưv vix tsav tsik so, zuôr truz ntêr tâu six hơưv zus mê nhuôs kêiz ol thâuv ntux no.

Muôz nox cxix cxuô zav nox, tsơưr lươngv jông, taz por tsik tsư kâuz, tsik muôx tưx.

Muôz trâu nox têx zav nox muôx ntâu tsơưr lươngv txix têx zav nox hmôngr.

Cxaz nzir vitamin li: Bcomplex, Vitamin C txix tor trâu hâur đêx chiê chuoz cxaz đas jos.

b. Tsiêx cxu lox:

Chuôz cxaz zav nox njuôz li jâuz, kok, txir, cxuô zav vitamin…muôz nox nzir chor zav nox hmôngr, thax njêr hâur zav nox. Taz por trâu tsiêx cxu nox txâuk zav nox njuôz (Nhux  tưv txix 15-35 cir iz tuk iz hnuz) thiêz muôz nox nzir zav nox hmôngr (1-2 cir ntâu iz tuk iz hnuz).

Luz chêix no, zav box njuôz muôx tsik ntâu, tsuv uô têx zav nox chiê muôx nzir tsơưr pưr xưk li kuôr blêx vov, jâuz tâux vov kâuz…

Six hơưv tso yar tsiêx cxu: thâuv têik cik txix 9-11 six, zar hnuz kêix txix 1 txos 4 six. Tsik tso yar tsiêx cxu thâuv sơưr nzor thiêz thâuv ntux no hênhr.

Đuô li, pox nhuôs cux tsuv chuôz cxaz uô sor trâu tsiêx cxu thâuv ntux no hênhr li: Vov cov sor, trâur tơưl trâu tsiêx ntê…/.

                                ((Thu Thùy-Lik Thox cxêik thav)