Jax sâu thưr 5, hnuz 7/4/2016:

Viv li chas hợp tác xã kênhz tâu hlôngr yiêz

 

 

Txos hnuz xiêz 1/7 zuôr txos zos hnuz uô kaz ciês uô cov tiêr hợp tác xã têx ntâuz ntơưr tror uô đuô ntơưr trơưk chei hợp tác xã shông 2012, taz  sik txos trâu nhiv no cux tsênhv uô tsi tiêr, uô lok six  kênhz. Xav txos kaz shông 2015, nhiv kruôr muôx zuôr xar 30% hâur hur si xar muôx 11 cxênhz hợp tác xã kôngz nuv uô hâux lưv trơưk têx chei hợp tác xã 2012.

Trơưk Bộ kôngz nuv thiêz huôv tsar tox siêz, đhâu 3 shông têx chei, cui tinhv Hợp tác xã 2012 qir fuô uô, txos nhiv no, hur si têz qơưs tsuôk muôx 24 tỉnh, TP muôx ntâuz ntơưr chox kriê uô trơưk, 38 thax tsav muôx tsưr ziv chox kriê hợp tác xã tsưr tsix uô trơưk têx chei…. Cxuô cấp, ngênhx txux chi tsưr ziv jênhv pâuz lar heik zos luôs hâux lưv seiz car ntơưv qơư tsênhv uô tsi tâu tâu, tsi moz siêz fuô uô. Chênhr viv li cxuô thax tsav ho xar tiêk, têx ntâuz ntơưr fuô kriê uô lơưr têx chei, cui tinhv heik sâuv fuô uô kênhz, iz cxiê cui tinhv hâur têx chei no uô tsi tâu lơưr hâur tsênhv tsênhz, lar heik zos trâu têx hợp tác xã kôngz nuv. Bộ trưởng Bộ kôngz nuv thiêz huôv tsar tox siêz Cao Đức Phát heik pâuz, txơưv shông tưs ngênhx kôngz nuv cux cxaz chuôz nhênhz chơưv, cxiv tsa têx chei, cui tinhv taz sik chei tso tơưv tsi fiv đros qênhx shênhx tsênhv tsênhz hâur luz nênhx.

Nhiv no, têx hợp tác xã nhiv kruôr hlôngr đuô thiêz taz sik tsuôk zos lav hlôngr. Viv, tsênhv six uô trơưk têx tsưr ziv kuz, canr bôv seiz car muôx tsi txâuk txux chi, tsưr ziv lês uô têx nuv, lơưr tsi chuôs têz  qơưs cêr huôv tsar…..zos têx  qir tiv uô trâu yênhx cxênhz hợp tác xã kôngz nuv zok nriêr tsi tâu tsưr ziv, tsi muôx hâur cêr muk. Hâur hur si 10.500 ntâu hợp tác xã kôngz nuv, tsuôk muôx zuôr xar 10% hợp tác xã uô tâu hâux lưv trơưk tsưr ziv, siêz xar. Xav kror đruôz đraz iz shôngk iz hợp tác xã sâu tâu 200 tsov đeiv, têx lênhx uô hâux lưv hâur co tâu nhos iz tsov đeiv iz lênhx nênhs. Ntơư zos qir tiv uô trâu tsôngv box tsi moz siêz thiêz tsi njênhs lok hợp tác xã…. Zơưv Nguyễn Như Ngọc, Phưv Giám đốc Sở kôngz nuv thiêz huôv tsar tox siêz tỉnh Hà Nam phênhz li no:

“ Hâux lưv hu zâuv sđ siz chos paz pênhr trâu hợp tác xã chiê tsưr tsix uô jông cxuô luôs hâux lưv viv hợp tác xã tsuv sir tưr uô nuv đros têx doanh nghiệp saz đrâuv. Iz chas ntơư zos iz cxiê lênhx canr bôv, tsôngv box tsi yuô tâu muôx txux chi, tsưr ziv jênhv pâuz tsênhz lok hợp tác xã têx nuv uô viv li tsưr tsix uô đuô thiêz tuôr truôx tsưr ziv huôv tsar hợp tác xã tsênhv njiz trâus ntâu phiv liv”.

Phênhv ntâu têx hợp tác xã kôngz nuv nhiv kruôr chêx tsôngk côngz hâux lưv uô li: zuz nôngz, chuôz zênhx phưx vưv uô. 90% ntâu hợp tác xã tsi đros uô hâux lưv uô cê sâu zuôr têx xiv huv uô tâu thiêz txuôk tsôngv box đros doanh nghiệp. Iz cxiê hợp tác xã mak yênhx lix tsi trơưk li chei, cui tinhv, phênhv ntâu zos sơưv têz qơưs têx chei paz. Txix têx muôx tsênhz no li heik sâuv, zơưv Nguyễn Trí Công, Giám đốc Hợp tác xã tsiv uô têx xiv huv Đồng Hiệp, tỉnh Đồng Nai heik:

“ Pêz tsênhv muôx tsưr ziv uô li chas cov têx lênhx nênhs uô hâux lưv hâur hợp tác xã lok sik têx lênhx tsi tâu cxaz chuôz hâur hợp tác xã, lơưr tâu paz cxix cxuô têx tsưr ziv, zuz nôngz tsoz chos thiêz têx xiv huv uô tâu, tâu hợp tác xã sâu zuôr. Hâur ntu nhiv no, lar heik zos thâuv pêz sik côngv đros Hiệp định hâur thax tsav Thái Bình Dương uô hâux lưv mak tsi tiêk nhoz jâuv iz kro qơư chiê heik luôs uô lok sik nhoz tok lơưr heik trâu zuk pâuz mak canr bôv hợp tác xã tsuv bax zok nriêr qơư, tsưr ziv huôv tsar yiêz chiê huôv tsar uô tâu jông Hợp tác xã hâur ntu têz qơư hlôngr yiêz nhiv no”.

Shông 2016, Bộ kôngz nuv thiêz huôv tsar tox siêz heik cxuô thax tsav cxơưz tiês hâux lưv cxiv tsa hợp tác xã hlôngr yiêz tsưr uô li: Doanh nghiệp thiêz tsôngv box sik đros uô thôngz đhâu hợp tác xã thiêz cxiv đras liêx lox đar nhoz têx suôv qơư, thax tsav tox siêz uô kôngz nuv. Liên minh hợp tác xã VN heik pâuz, uô ntêx zos sir jos cov iz tỉnh chuôz tsar nzir 30 ntâu hợp tác xã lơưr tsưr ziv yiêz, TP HCM thiêz Hà Nội tsuv chuôz tsar nzir 50 hợp tác xã. Huôv tsar hợp tác xã tsuv uô reik đros trâu cxiv tsa tâu truôx grê thiêz têx xiv huv zov chênhr. Zơưv Võ Kim Cự, Chủ tịch Liên minh hợp tác xã VN heik li no:

“ Tsuv moz siêz txos nhiêx txiêx, tsov cưv thiêz paz zênhx hax muôv muôs têx nhiêx liv, têx nhiêx yưv uô, tsuv txo grêk tsơưs têx ntâuz ntơưr…. Muôz têx cuôz zênhx jông lok tsiv uô chiê txo grêk tsơưs côngz đas jos, nhiêx txiêx tsiv uô, muôx tâu têx xiv huv jông muôs hâur niêv ciêz. Têx zov chênhr nhiv no uô tsi yuô tâu zos muôs têx xiv huv, tsuv paz tsôngv box đơưk uô têx no, sâu zuôr tsôngv box têx xiv huv”.

          Ntơưv jiês cơưv ntâuk grê 3 shông uô trơưk chêi hợp tác xã, Bộ trưởng bộ kôngz nuv thiêz huôv tsar tox siêz Cao Đức Phát heik, têx hợp tác xã tsuv đros tsôngv box uô, kriê tsôngv box tsưr ziv, kriz đar tsưr ziv huôv tsar uô nox, muôx phênhv sâu ntâu xiv huv. Zos uô tâu li heik ntơư, zuôr hu zâuv tâu sđ sik  thôngx siêz, đros côngv tês uô chiê sâu tâu muôx liv trâu sđ. Txix ntơư, sđ thiêx moz siêz, sir jos hla đhâu têx phiv liv, cơưv shâuv tsưr ziv uô, tsi tok txos têz qơưs têx tsênhv chei paz./.

                                                   (TTT-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

 

 

 

Phênhv thưr 5, hnuz xiêz 7/4/2016:

Lênhx cưk yuôx gra cêr shir phaz trâu px pluôs tỉnh Hà Giang

 

 

Shông 2003, thâuv cưk yuôx Vũ Mạnh Hà, cơưv tiêr tsêr cơưv đại học yuôx Thái Nguyên thiêx lok uô côngz xưv trâu ngênhx y tế Hà Giang; thâuv ntơư, txơưv thax tsav tưs cux tsik tâu muôx ntâu ưk yuôx coz. Chênhr zos li hêik ntơư, cưk yuôx Hà thiêx txưv zênhv muk uô côngz xưv kho njuôk moz kror muôs trâu thax tsav ntus đriv tỉnh Hà Giang. Thâuv ntơư, cxuô chuôz zênhx kho, fêiv kror muôs tsik tâu muox cxuô, muôx chôngz lênhx ntâu tus px pluôs tsik muôx nhiêx muk kho, fêiv trâu tsêr kho moz Trung ương. Chênhr zos muôx têx cêr txov nhêv li hêik ntơư, cưk yuôx Vũ Hà tror lok trâu cxuô luz tsêr kho moz lox Trung ương chiê zok nriêr cxuô tsưr tsix thiêz zok nriêr têx lênhx nênhs siêz jông chiê sik côngv paz nhiêx zuôr cxuô chuôz zênhx kho njuôk moz, yuôx kho moz, nhiêx txiêx paz trâu lênhx nênhs tuôx kho njuôk moz muk lok hâur tỉnh Hà Giang. Zơưv Huấn Trung Thành nhoz xã Tùng Bá, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang, kror muôs tsik yuô pov cêr tâu ntâu shông, viv tsik muôx txâuk nhiêx txiêx muk kho trâu tsêr kho moz Trung ương. Taz sik, thôngz đhâu luôs hâux lưv fêiv kror muôs tsik tas nhiêx, zos cưk yuôx Vũ Mạn Hà sêiz car thiêz txos nhiv no, zơưv Thành oz luz kror muôs fêik tas tưz pov cêr jux juk. Zơưv Thành hêi:

 “Cur oz luz kror muôs tưz trâus moz tâu 3-4 shông no lơưv.  Muk lok uô cxuô luôs hâux lưv hâur tsêr mak txov nhêv cơưs thiêz đơưv tos tsik so. Txix hnuz fêik tas, kror muôs cux pov cêr mê njik, cur cux jông siêz cơưs”.

Đhâu 10 ntâu shông uô hâux lưv kho moz kror muôs, zos cưk yuôx Vũ Mạnh Hà sêiz car tưz muôx ntâu hlôngr yiêz; cxuô tsưr ziv, txux chi sêiz moz kror muôs, fêik kror muôs, cux tâu cưk yuôx Mạnh Hà cơưv shâuv tâu chox lok sir zôngv kho, fêik moz kror muôs. Chiê cxuô lênhx nênhs pluôs tâu fêiv moz kror muôs, cưk yuôx Hà tưz cxiv tsa tâu iz kror qơư txưv zênhv chiê chor cán bộ cưk yuôx hluôk hauar tỉnh thiêz cxuô tsưr tsix txữ zênhv tuôx sêiz njuôk  shuôk moz trâu px.

 “Txix tix lâus iz luôs hâux lưv uô tâu truôx, cux uô trâu pêz chor cưk yuôx hluôk truôx siêz cơưv shâuv uô trơưk. Chênhr zos li hêik ntơư, têx luôs hauax lưv uô txưv zênhv no, tưz tâu ngênhx y tế tỉnh Hà Giang thiêz tsêr kho moz tỉnh Hà Giang uô tsik so”.

Txix shông 2009 txos trâu nhiv no, iz shông cưk yuôx Hà tưz đros cxuô lênhx cưk yuôx hâur tsêr kho moz muk trâu cxuô huyện 15-20 jiês chiê fêiv  moz kror muôs tsik zuôr nhiêx thiêz fêik moz kror muôs trâu  xar 5 cxênhz lênhx. Xav hâur shông 2014, cưk yuôx Hà tưz fêik moz kror muôs trâu iz cxênhz lênhx thiêz chor fêik kror muôs ntơư tưz pov cêr jux juk. Têx luôs hâux lưv uô tâu ntơư, zos iz luôs hâux lưv cưk yuôx Hà thiêz côngv thôngx xã hội xar njôngr.

 “Zơưv hloz Hôx têx luk tưz hêik kriê tiêk: Cưk yuôx cux jông li iz lênhx niêv; uô cưk yuôx tsuv muôz siêz truôx bo chơưv paz lênhx nênhs. Uô cưk yuôx tsuv muôx siêz jông, sir tas đas jos tsưr ziv kho njuôk moz trâu cxuô lênhx sđ thiêx yênhx iz lênhx cưk yuôx kho moz gênhk. Thiêz xar cov ngênhx cưk yuôx ziv hnuz ziv huôv tsar truôx, zos uô cov tâu truôx têx luôs hâux lưv ntơư, cxuoo cấp ngênhx txix Trung ương txos tsênhv qơư tsuv sik côngv têk paz uô thiêx zuôr uô tâu truôx luôs hâux lưv kho njuôk moz trâu sđ”.

Shông 2014, cưk yuôx Vũ Mạnh Hà, tưz cơưv tiêr ntơưr tiến sỹ kho moz kror muôs thiêz zos thơưx tus cưk yuôx tiến sỹ ntơưv tỉnh Hà Giang./.

                                                                   (Tsu cxêik, nhênhv-TTT)