Tror muôx cêr shir phaz nhoz thax tsav trâus đêx nas uô ruôr hiêv Chu Va

Kuôk no 2, 3 hnuz, zơưv Đỗ Chí Đoàn chuôz zis, chuôz zis muôx 10 ntâu qơư tso njêl tầm, njêl hồi trâus đêx nas uô hiêv; tưz qir tso fâuv njêl xuz thơưx tu zus.

Tsênhv cxơưx viv tưz tsi muôx nhiêx yưv pênhr huôv tsar uô nox, thâuv tsênhv zuôr trâul txos nhiêx tỷ chiê cxiv kho, uô đuô qơư trâu njêl, zuôr nôngz njêl thiêz krâur  mak têx cưr tix nênhx tsa, fôngx zưs iz lênhs muôz mê njik trâu kêr txeik, muôx kênh lênhx muôz 7 tsov, têx lênhx 2, 3 châuv tsov. Iz chas ntơư, iz cxiê lênhx tsưr tu zus njêl nhoz huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai tsênhv muôz nôngz njêl trâu zơưv Đoàn txeik gra lok zus uô ntêx mav thêv tov kaz:

“Nhiv no tsênhv tror tso đuô njêl trâu ntơưv 2 qơư no chiê zus uô ntêx thiêz saz đrav mak chiê lưv shông tso mav zus , max mav uô jux juk li no thâuv tưs muôx pênhr tso mav krêz đar tu zus ntâu. Têx cưr tix nênhx tsa iz lênhs paz mê njik, hur si njêl grêix thiêz têx njêl mê. Njêl grêix mak zus nhiv no tax txos tsiêz zuôr muôs”.

Kuôk ntơư 2, 3 puôk thiêr, tix lâus Dương Hải Long chuôz zis, zơưv Dương Ngọc Hưng, lênhx trâus pôngz plox mông hâur coz nas lox tuk tuz tưz cxiv kho đuô cưx đês tok đêx lok trâu têx qơư tu zus njêl. Têx poz jêz đêx nas cuôr yôngz yưv chuôs tsi hâur tuk đêx Chu Va tâu lơưr zôngv chiê muôz puôz cxiv uô qơư tu zus njêl chiê cxênhx txuôk iz kro mê njik têx nhiêx txiêx. Tix lâus Long heik pâuz: Têx nux grik hâur tsêr nhiêx muôx nhos 4 tỷ đeiv tưz tâu paz nhiêx nju thiêz chuôz zis zuôr sir jos huôv tsar uô nox chiê nzor thêv cov tas têx nux grik.

Đros trâu cấp ủy, hâu nov ntơưv qơư têx cêr paz max, tix lâus Long tưz tâu têx fôngx zưs, tsôngv cưr tix nênhx tsa cxênhz jê muôz pênhr kêr txeik huôv tsar uô nox. Zuôr txos chuôz zis zuôr zus njêl tầm đros thiêz tsưr ziv xar, uô tâu trơưk têl:

“Nhiv no zuôr lur zus ntêr, max mav uô iz kro jux juk ndê muk. Zos tiêk ntux paz, tsi lok nas mak iz hlik txos iz hlik 20 hnuz xưz chuôz zis zuôr tso njêl trâu”.

Zơưv Trần Văn Sứng, Phưv Chủ tịch Ủy ban huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu heik pâuz: Luôs hâux lưv paz trâu tsôngv box trâus uô hiêv hâur têx coz nas chuô lox hâur thax tsav huôv tsar uô nox tror tâu fuô uô, lar heik zos hâux lưv khưx phưx tror huôv tsar uô nox ntơưv thax tsav tu zus njêl đêx txiêk sâuv tuk đêx Chu Va. Heik kriê tsôngv box tu zus li chas cov truôx tuk, tsuv moz siêz txos seiz shuôs njôngr têx pak đêx tso njêl....:

“Trơưk li têz qơưk tsênhv chei paz mak paz trơưk li têx pak đêx trâus uô ruôr hiêv, chor nhiêx paz ntơư tsơưs xưz. Phênhv pênhr zuôr trâus chiê khưx phưx, kho đuô  mal lok six ntâu, viv li cxuô thax tsav qơư, têx lênhx tu zus njêl co tsuv buôk ti muk chuôs njiz têx tsêr nhiêx chiê tâu heik kriê tsênhz mênhx cux xưk li six hơưv, hnuz nhôngs tâu txeik pênhr nhiêx têz qơưk zuôr nhiêx nju tsơưs lok sâuv  uô kôngz”.

Tuk đêx Chu Va ntưk huôv hloz, đax rur thâuv ntux ntu nas lox ntơư nhiv no tưz zâu thiêz tror nyiêz li kuz. Đros thiêz côngv thôngx sđ têx cêr paz max, muôx iz hnuz tưs tsôngv box nhoz suôv qơư no zuôr nzor thêv tas têx nux grik, hla đhâu yeiz pluôs thiêz uô bluô nux./.

(Thanh Thủy-Khắc Kiên-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Đinh Văn Tôn iz siêz muk lơưr Đảng, Hloz Hôx

Shông 1947 thâuv lênhx hluôk tuz Mường Đinh Văn Tôn nhoz têz qơưk pluôs jok Mùng, xar Tân Phong, huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La nhiv kruôr muôx 17 shông, zơưv piz cxaz chuôz huôx tôngv cách mạng, đros dân quân du kích têx jok sơưr tơưv txênhz, huôz fov, ruôr hiêv tros châuz têx qoư nhoz. Tâu tso nhzoz hâur Đảng cộng sản Việt Nam, txos shông 1950, cê cơưv vênhx huôv, cê cơưv côngz xưv cxiv tsa Đảng, zơưv tâu tỉnh chiê tuôx trâu thax tsav 99 yênhx lix huyện Phù-Bắc Yên ntu co li chi bộ xuz thơưx ciês uô jênhv vưv cxiv tsa qơư cách mạng, yax kriê, zoz zux, hêik sơưr đơưk paz trâu Việt Minh. Zơưv Tôn thiêz 4 lênhx Đảng viên tưz đros tsôngv box cxuô mênhx cxưx Bắc Yên sơưr tơưv txênhz ntâuk tros châuz, txênhz tâu tiêx tuk trâu jêx jok. Lơưr co, chi bộ 99 tâu phêiz yênhx 3 chi bộ sik txơưr, lơưr co iz xar puôr lênhx muôx chi bộ chiê uô hâux lưv hâur côngz xưv cxiv tsa chính quyền. Tâu njiz zơưv Hloz Hôx jiês xuz thơưx ciês ntơưv Thái Nguyên, zơưv ndo njôngr yênhxx lo luk hloz hôx kruôz kriê đoanx têiv plor Tây Bắc, mnôngs Trung ương li jênhv vưv choz zok trâu Đảng bộ yênhx tiv phaz bax trâu jiês ntâuk tros châuz Điện Biên Phủ.

Đhâu ntâuk zênhx Điện Biên Phủ 1954, faz Bắc tâu tiêx tuk, Trung ương Đảng, chính phủ thiêz Hloz Hôx tror lok Thủ đô, zơưv Tôn zos iz lênhx hâur chor têiv plor mênhx cxưx tsơưs nênhs tâu njiz zơưv Hloz Hôx jiês tiv oz ntơưv thủ đô Hà Nội. Nhiv no, txơưv hnuz nhôngs tưz siêz, taz sik zơưv Tôn cux tsênhv ndo njôngr txor hloz hôx têx luk kriê thâuv co, tiv zox zos côngz xưv sik côngv siêz mênhx cxưx:

“Hloz Hôx hêik tsơưs xưz: “nêx sơưr đơưk hlôngr njêx muôs trâu chor hêir nênhs tuôx njiz cur, tâu lok thủ đô, tâu lok sêiz pov cur qơư uô hâux lưv. Pov li chak, đaz tsi mak tror muk tsuv hêik trâu zuk tsôngv box, sơưr đơưk pâuz, sik đros uô. Tsik tâu hêik li uz li no. Hloz Hôx cux hêik sơưr đơưk côngv siez siz hluz, siz paz”.

Cxaz chuôz uô ntâu kror hâux lưv li: Thường vụ huyện Ủy Bắc Yên, trưởng Ban tsưr tsux huyện ủy, trưởng Ban Tuyên giáo huyện ủy, trưởng Ban Dân vận huyện ủy, Phưv chủ tịch Ủy Ban MTTQ Việt Nam huyện… têx shông tov kaz têz qơưk tiêx tuk, tsôngv box cxuô mênhx cxưx luz nênhx tsênhv yuôr ntâu txov nhêv. Ndo njôngr hloz Hôx têx luk kriê, zơưv đros têx tsưr tsix li hluôk nênhs, gâux muôv vir ndâuk, mặt trận, nông hội, nênhs lâul, hợp tác xã kôngz nuv tsêx tsung sir jos cxuôv yêiz pluôs. Nhoz cxuô jêx jok Mường phongz yaox sir jos lox tôngv uô xênhz yar, gra siêz tsơưr lươngv tu zus, chos kôngz lôngk ndê siêz. Zơưv tsênhv muk trâu Phú Thọ chiê nriêr têx zuz, nông blêx, poz cưk, kok ntông tsơưr lươngv siêz, muk trâu Hà Giang, Suối Giàng-Văn Chấn chiê nriêr têx zav zuz yuôx zêx huv đros tsar tov nhoz Bắc Yên chox lok trâu pox nhuôs chos gra siêz tsơưr lươngv đuô. Zơưv cux zos nênhs muôx ntâu gôngr côngv hâur phongz yaox cxuôv đis muôs ntơưr, hêik sơưr đơưk sir jos cxaz chuôz cơưv ntơưr. Thâuv co, cán bộ zos têx nênhs nhoz tiv phaz, mênhx cxưx tsơưs nênhs muôx lok six tsơưs, viv li chiê uô tâu iz ntu cêr muk lok mak cux lok six lax, viv cik txos njêis yêv pêx xênhv têx vax tsêr, liêx têz. Zơưv Tôn ho uô ntêx hlo hâur yax kriê, hêik pêx xênhv pâuz, paz thiêz muôz ar chiê uô viv kror liv cxuô trâu sơưr đơưk. Lơưr zơưv Tôn: Đảng viên, cxuô mênhx cxưx tsuv sik côngv siêz mak thiêx uô tâu yênhx côngz:

“Xar uô tâu đaz tsi mak tsuv sik côngv siêz, sik paz. Nhiv no chi bộ muôx ntâu zav mênhx cxưx, muôx nênhs mak yêiz pluôs, nênhs mak muôx, bluô nux, viv li tsuv siz hluz sik paz. Thâuv sik côngv siêz lơưv, Đảng li chỉ thị nghị quyết muôx lơưv, Chi bộ jênhv vưv hêik uô yênhx hnuz, Bí thư chi bộ cux hêik lơưv mak tsuv uô trơưk. Kror tưs uô tâu mak uô, kror tưs uô tsik tâu tâu mak hêik trâu chi ủy, chi bộ pâuz ciê kruôz kriê uô, tsik tâu liv zôngv”.

So hâux lưv shông 1979, lok tiv phaz, zơưv Tôn cux tror cxaz chuôz uô hâux lưv hâur chor tsưr tsix nhoz tiv phaz, zos Bí thư chi bộ tiểu khu, Chi hội trưởng hội Bôv đội lâul, Chi hội trưởng Hội nôngx mênhx. Pâuz tsênhz lok cách mạng thiêz ndo njôngr txos hloz Hôx têx luk kriê, zơưv Tôn tsik so hêik kriê têx tuz nhuôs, pêx xênhv sơưr đơưk sir jos sik côngv siêz mênhx cxưx, tsik so sir jos hâur luz nênhx, cxuô yêiz thiv pluôs, uô bluô nux huv chêi ciês ntơưv zuk qơư nhoz; tsik tok khov txos têz qơưk têx paz. Tiểu khu 2 qơư zơưv Tôn tsênhv uô nênhx nhoz zos iz hâur huyện Bắc Yên li chor taz viv vênhx huôv, pêx xênhv luz nênhx ziv hnuz ziv hlôngr yiêz, chuôz zis pluôs tâu txo grêk tsơưs. Pos Cầm Thị Đương, Bí thư chi bộ Tiểu khu 2, thị trấn Bắc Yên, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La puz pâuz:

“Txơưv tiêk zơưv Tôn tưz lâul, taz sik zơưv tsik so tsov cưv txos côngz xưv cxiv tsa Đảng, cxiv tsa chính quyền thiêz hêik sơưr đơưk uô jông lơưr Đảng, têz qơưk li têx cêr chêi, tsik so hêik sơưr đơưk sik côngv siêz, siz hluz, siz paz hâur huôv tsar kinh tế ziv chuôz zis, thiêz sik đros côngv jos chiê cxiv tsa chi bộ ziv hnuz ziv huôv tsar truôx đrênhk”.

Tso siêz lok zuk txir zos iz lênhx lâul nênhs cách mạng, zơưv Tôn 7 tuk nhuôs tsik so cơưv shâuv thiêz uô trơưk zơưv. Lơưr tsik so zos chor cán bộ, đảng viên uô ntêx hlo hâur têx cơ quan, taz viv, jêx jok nhoz tỉnh Sơn La. Tix lâus Đinh Văn Luyện, zos zơưv Tôn iz lênhx nhuôs nhiv no tsênhv uô côngz xưv ntơưv công an tỉnh Sơn La puz pâuz:

“Pêz zos chor tuz nhuôs, txơưv nhoz kror hâux lưv tưs pêz cux zuôr sir jos chiê uô tiêr tâu jông têx jênhv vưv thiêz zos iz lênhx đảng viên uô ntêx hlo ntơưv cơ quan thiêz qơư nhoz. Cxuô kror hâux lưv zos Đảng, têz qơưk choz pêz puôr lênhx sir jos uô cov tiêr jông”.

Xar muôx 90 shông hnuz nhôngs, 70 shông nhoz hâur Đảng, zơưv Đinh Văn Tôn tâu Đảng, têz qơưk khơưk muôz ntâu côngz mênhx thiêz têx côngz bê tsiv gri. Chính quyền cxuô cấp cux khơưk muôz ntâu ntơưr kruôk. Kror shir phaz lox tiv zix zos zơưv iz siv nênhx truôx siêz đros Đảng, hloz Hôx./.

(Tòng Đức Anh-Lik Thox cxêik nhênhv)