Tsôngv box Hmôngz Lùng Tám li ntâuz max tâu muôs tơưv trâu saz đrâuv têz qơưk

          Ntâuz max muôx ziz njiêz lok six coaz tsôngv hâur pêz Hmôngz li luz nênhx. Têx lâuk heik tiêk zos thâuv tuôs, nênhs tuôs tsi tâu hnar trik yo tâu uô cxôngx ntâuz max mak zuôr njiz tsi tâu pos zơưs. Pêz Hmôngz xar tiêk “ pox niêv Hmôngz zos tsi txơưx uô ntâuz max...mak tsi zos pox niêv Hmôngz”. Chênhr viv li, têx nhuôv nxeik nênhs Hmôngz nhoz Lùng Tám cxôngx ciês thâuv tsênhv zâu tưz tâu têx pos, têx niêv kriê chos max, xơưk ntuôk uô ntâuz max chiê phưx vưv trâu zuk thiêz chuôz zis. Taz sik tưz muôx iz ntu hâux lưv chos max, xơưk ntuôk uô ntâuz max tsi muôx lênhx tưs uô thiêz hâur thax tsav tsôngv box Hmôngz Lùng Tám viv sêv phêv hlôngr yiêz, sâuv niêv ciêz muôx ntâu zav ntâuz txơưr.

          Chiê hôx phưx thiêz huôv tsar hâux lưv chos max uô ntâuz max, hâur têx shông 1999, 2000, 2001, fâux Vax Thị Mai- Chủ tịch Hội liên hiệp pox niêv xã thâuv co tưz chêx chôngk têx lênhx pox niêv txơưx uô ntâuz max thiêz yênhx lix HTX ntâuz max Lùng Tám:

          Qir thơưx HTX tsuôk muôx 6 lênhx pox niêv cxaz chuôz. Têx shông tov kaz no, phênhv sâu cxôngx muôs ntâuz max tâu siêz đuô, HTX tưz zaz zâuv tâu ziv hnuz ziv chôngz pox niêv cxaz chuôz, paz lơưr đrâuv hâux lưv uô liêx têz tsênhv muôx cxaz hâux lưv uô, muôx cxaz phênhv sâu, gôngr phênhv muôz siêz luz nênhx trâu chuôz zis. Fâux Muôk Thị Thox, hội viên HTX ntâuz max Lùng Tám puz pâuz: Iz lênhx hội viên uô hâux lưv ntơưv HTX tâu 20 hnuz côngz mak tâu 3 tsov đeiv nhiêx shar iz luz hlik:

          10 shông ntâu hôx phưx, tuôr tsês, txos nhiv no HTX ntâuz max Lùng Tám tưz muôx 130 lênhx pox niêv cxaz chuôz. Đrâuv uô ntâuz max, HTX tsênhv uô cxaz ntâu xiv huv nriê xor uô têx pax jông sâuv ntâuz, cok ntâuz, uô tâu ntâu xiv huv yiêz li: uô hnaz tso điện thoại, uô flâuz qox, flâuz ndông trâu yêz ô tô, yêz za.... Chiê gôngr phênhv tuôr truôx hâux lưv tsiv uô ntâuz max, iz shông HTX vênhv tôngv xã viên chos 5 hecta ntâu tsoz max.

          Têx shôngk jê ntơưv no, HTX li têx xiv huv tưz qir tâu ntâu lênhx nênhs hâur thiêz saz đrâuv têz qơưk pâuz txos, nhiêv zôngv. Phênhv sâu cxôngx muôs xiv huv ntâuz max tâu muôx nhos 2 tỷ đeiv iz shông. Xiv huv ntâuz max Lùng Tám tưz tâu chox mul heik kriê hâur têx jiês krêz Ntênhs ciêz hâur thiêz saz đrâuv têz qơưk, jênhv tâu ntâu giải lox, hâur co muôx giải KOVA zos kuz Phưv chủ tịch têz qơưk Nguyễn Thị Doan khơưk muôz shông 2014; tâu ntâu têz qơưk sâuv ntiêx têz li: Pháp, Mỹ, Nga, Canada, Thụy Sỹ.... nhiêv txos. Shông 2018, tưz muôx 2 lênhx hluôk nênhs cơưv ntơưv tsêr cơưv Đại học Niu Di Lân tuôx ndis shuôk HTX ntâuz max Lùng Tám, thâuv tâu nriêr pâuz tas nro têx tsưr ziv uô tâu iz xiv huv ntâuz max gơưv lok six kruôk txos thiêz txưv zênhv nhoz ntơưv xã iz luz hlik chiê kriê luk Anh trâu têx mê nhuôs zâu nhoz ntơưv no. Nhiv no tưz muôx lok six ntâu lênhx mê nhuôs txơưx heik luk Anh, muôs hax huv trâu kruô zos nênhs saz đrâuv têz qơưk. Ntâu lênhx mê nhuôs njuôs, lênhx pox niêv txov nhêv muôx zoz qơưx tâu cơưv shâuv hâux lưv uô cux tâu HTX jênhv paz max. Zơưv Lý Thanh Sơn- Chủ tịch UB xã Lùng Tám huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang puz pâuz cxaz: “Xã cux tsênhv nriêr tsưr ziv paz txưv HTX ntâuz max tsưr tsix ntâus grê, seiz car chiê tso lok hâur tsaz yênhx Ooc Cóp xã li iz xiv huv, muôx suôz bê nriêr pâuz hâur pâus. No zos têx luôk hâux lưv mak HTX tsuv uô hâur six hơưv jê ntơưv no chiê jav tâu têx hax huv chuôr, hax huv tsi txâuk tsơưr lươngv tâu muôs tơưv thâuv muôv muôs mak zuôr taz por tâu bê xiv huv lêx ntêr”./.

(Txâur Vax sâu, cxeik nhênhv)

Tsaz yênhx iz xã iz xiv huv: Tsưr ziv jông trâu tox siêz Sơn La

Trơưk li chor nênhs nhênhz chơưv ntâuk grê, Sơn La nhiv no tsênhv muôx ntâu hax huv jông, thax tsav qơư uô đreiv têx kôngz nuv. Co zos tsưr ziv jông chiê tỉnh fuô uô tsaz yênhx “iz xã iz xiv huv”. Lar heik zos têx xiv huv tưz muôx suôz bê hâur ciêz đrôngs li: Txir lưv tsiz Sông Mã, njêl Sông Đax, txir hồng Mộc Châu; Txir lưk pax Mường La, txir tsơưz Yên Châu, txir thênhx caz Mai Sơn, Phù Yên; txir lưk hmaz Thuận Châu, Quỳnh Nhai...... Chiê krêz uô têx muôx jông no, Sơn La tưz thiêz tsênhv fuô uô têx tsưr ziv ngênhx, xiv huv jông, đros trâu chuôz tsar luôs hâux lưv qênhz shuôs, taz por vêv xênhz ngaz tuk zav nox li: Huôv tsar kôngz nuv, tox siêz; huôv tsar tu zus shuôz njêl; huôv tsar thax tsav qơư chos têx caz tsiz uô suz thax; huôv tsar tu zus nhux cuô mik...... Txix ntơư, txos kaz shông 2018, hâur thax tsav tỉnh tưz muôx têx qơư tsiv uô jâuz hur nhoz Mộc Châu, Yên Châu, TP Sơn La, Mường La thiêz Phù Yên....

Chiê tsaz yênhx “iz xã iz xiv huv” uô tâu truôx jông, tỉnh Sơn La cux tưz tso tơưv ntâu cui tinhv, tsênhv chei cxơưz cxiz, hu zâuv têx doanh nghiệp, hợp tác xã, têx chuôz zis yưv pênhr uô kôngz nuv; sik paz tsiv uô thiêz sir zôngv têx xiv huv. Trơưk li thôngz sâu, nhiv no tas nro tỉnh tsênhv muôx 112 doanh nghiệp, 323 hợp tác xã huôv tsar uô thiêz tsiv uô têx xiv huv kôngz nuv. Hâur co, muôx 17 doanh nghiệp, 78 hợp tác xã xav kror đruôz đraz hâur tsêz chos tâu txix 200 tsov đeiv iz ha ar uô kôngz, tu zus tsiêx cxu tâu 200 tsov đeiv iz shông, shuôz njêl tâu iz tỷ đeiv iz ha pak đêx tror zar sâuv thiêz 1.109 chuôz zis huôv tsar uô kôngz sâu tâu txix 300 tsov đeiv iz ha ar liêx têz, tu zus tsiêx cxu tâu 300 tsov đeiv iz shông, zus shuôz njêl tâu 2 tỷ điv iz ha pak đêx tror zar sâuv.

Đhâu cxuô thax tsav qơư qênhz shuôs, Sơn La tsênhv muôx ntâu têx xiv huv jông tox siêz. Tas nro tỉnh nhiv no muôx zuôr xar 200 zav hax huv jông muôx grik kinh tế siêz, muôx têx huôv tsar yênhx têx xiv huv OCOP hâur  ntu zuôr txos. Txos nhiv no, tỉnh Sơn La tưz muôx 9 xiv huv tâu côngz ntơưr por hưv thiêz tưz muôx bê, muôx qơư li: Cà phê Sơn La, txir thênhx caz Phù Yên, txir lưv tsiz Sông Mã, txir mo môngk Yên Châu, yuôx zêx Shan tuyết Mộc Châu, jâuz hur Mộc Châu, yuôx zêx Olong Mộc Châu, yuôx zêx Tà Xùa thiêz ziz mur Sơn La.....

Zơưv Lò Minh Hùng, Phưv Chủ tịch Ủy ban tỉnh Sơn La heik pâuz, uô ntêx, Sơn La zuôr xeir têx xiv huv jông chiê huôv tsar uô uô ntêx, jux juk mav nthuôr uô đar trâu cxuô thax tsav qơư, đhâu co tror yưv pênhr cxiv uô têx côngz trênhx, vênhv tôngv têx doanh nghiệp, thax tsav qơư, jok uô nuv chêx tsôngk huôv tsar uô têx hax huv muôx tsơưr lươngv, đas cir bê thiêz piêr kriê.... Đros trâu têx jông, muôx li heik co, luôs hâux lưv fuô uô tâu jông tsaz yênhx “iz xã iz xiv huv” zuôr zos qơư zov chênhr chiê cxơưz cxiz yưv pênhr uô kôngz nuv reik đros tsiv uô, sik côngv đros têx ciêz đrôngs sâu zuôr têx hax huv ntơư, paz huôv tsar kinh tế, gra siêz phênhv sâu tâu trâu tsôngv box cxuô heir nênhs hâur thax tsav tỉnh Sơn La./.

(Thu Thùy-Riê Lâux cxeik, nhênhv)