Doanh nghiệp Yên Bái sir jos uô huv đros, hla đhâu phêv liv

Txix hâur shôngk shông txos nhiv no, tỉnh Yên Bái uô jông luôs haux lưv tir thêir caz moz gênhk, ntâu doanh nghiệp hâur nganhx tsiv uô ntông ntơưv tiv phaz cux taz por hâux lưv tsiv uô, muôv muôs. Chuôz tsar hâux lưv uô ntông cux xưk li têx xiv huv ntông tỉnh Yên Bái muôs trâu niêv ciêz ntiêx têz cux chuôz ndê, muôx nhos 16%.

          Viv chuv tôngv tâu ntông cux xưk li iz cxiê chuôz zênhx zuôr txix saz đrâuv têz qơưk, viv li Công ty cổ phần ntông Kim Gia, qơư Công nghiệp faz Nam tỉnh Yên Bái thâuv tưs cux uô tas công suất, tsiv uô têx hax huv ntông muôx tsơưr lươngv siêz, tax ploz tsênhr muôs trâu niêv ciêz Mỹ thiêz Hàn Quốc. Zơưv Lò Hồng Toàn, GĐ tsêr meir, Công ty cổ phần ntông Kim Gia puz pâuz, txix nhiv no txos tas shông no tsêr meir zuôr uô tas công suất chiê tuôv zênhv tâu têx hôx thôngx hax huv muôs tơưv, thôngx cxix krêz đar cxaz hâux lưv tsiv uô hâur shông 2022:

          “Nhiv no công ty tsiv uô yênhx hnuz hmo chiê tuôv zênhv tâu tsôngv kruô li zoz qơưx. Công suất nhiv no tsi tâu txâuk pir đros thiêz niêv ciêz li zoz qơưx”.

          Fênhx yax, têx doanh nghiệp xav tênhv chor six hơưv tsênhv yuôr hâur shông zos ntu tsuv ciêr chênhr uô têx tsưr ziv tso tơưv hâur shông. Taz sik, đrâuv iz cxiê doanh nghiệp taz por tsưr ziv mak iz cxiê doanh nghiệp hâur thax tsav qơư công nghiệp faz Nam tỉnh Yên Bái li hâux lưv tsiv uô ho njiz ntâu phêv liv. Zơưv Lê Xuân Phúc, GĐ tsêr meir zak zưr ntông, Công ty cổ phần yưv pênhr thiêz huôv tsar zak zưr ntông Châu Âu puz pâuz: Tiv moz Covid-19 huôv xênhz ntêr viv li niêv ciêz li zoz qơưx zuôr hax huv tsơưs, uô trâu hâux lưv tsiv uô cux txu grês. Cxôngx qênhx shênhx no, Công ty tuôr truôx hâux lưv tsiv uô, paz txưv công nhân muôx phênhv sâu. Đâuv co, cux chuv tôngv têx tsưr ziv tsiv uô, muôv muôs yiêz thâuv tir thêir tâu moz Covid-19, zuôr kriz đar huôv tsar uô hâur shông 2022:

          “Ntu no thâuv chor công nhân zuôr trâus sir zôngv chiê tsiv uô tsơưs đuô, pêz cux muôx iz tsaz yênhx cê chuôz tsar phênhv sâu trâu nênhs lox tôngv, cê chuôz tsar chiê doanh nghiệp ndar txos iz shông yiêz huôv tsar thâuv tir tar tâu moz. Pêz uô têx tsaz yênhx thox cxov ntơưv têx pưv phênhv, pir li nhiv no iz pưv phênhv tưs tso tơưv têx vênhv thix zuôr trâus hlôngr yiêz mak têx qơư coar lik zuôr tso tơưv têx zuôr trâus thox cxov chiê tsưr tsix thox cxov, côngv đros co zos njuôs xav nênhs lox tôngv li hâux lưv uô”.

          Tỉnh Yên Bái nhiv no zos thax tsav “taz por” hâur phax tar moz, muôx ntâu kror jông trâu têx doanh nghiệp, HTX tsiv uô, muôv muôs. Taz sik, qênhx shênhx moz hâur têz qơưk thiêz sâuv ntiêx têz tsênhv trâus zênhr shar lox txos ntâu doanh nghiệp nhoz Yên Bái li hâux lưv tsiv uô, muôv muôs, hâur co tsuv heik txos têx phêv liv li: nênhs lox tôngv txu grês, tsi muôx qơư zuôr hax huv, hâux lưv muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk njiz ntâu phêv liv tiv grê vênhv teiv ndê siêz...

          Taz sik têx phêv liv qir tâu tso tsês viv nhiv no tas nro têz qơưk tsênhv hla đhâu ntu yiêz lơưr Chính phuv li chinhz yênhx nghị quyết 128. Têx doanh nghiệp sâuv thax tsav tỉnh Yên Bái tsênhv sir jos nriêr cxuô tsưr ziv chiê cxiv tsa tsưr ziv tuôr truôx thiêz cxơưz tiês huôx tôngv tsiv uô, muôv muôs. Pos Nguyễn Thị Khánh Ly, Tsar phongx Tsưr ziv-tsiv uô, Công ty TNHH Viet Nam Polimer Industries puz pâuz:

          “Công ty thâuv tưs cux uô trơưk têx cui tênhv lơưr Chính phuv li Nghị quyết 128, thâuv tưs cux muôx zoz qơưx xeir zuôr, krêz đar tsêr meir li hâux lưv tsiv uô”.

          Txơưv hâux lưv hôx phưx tsiv uô kinh doanh lok six zuôr trâus chiê tuôr truôx têx ntơưr zuôr hax huv thiêz tsi chiê hâux lưv cungz hax huv tsi uô truôx tul, taz sik têx doanh nghiệp sâuv thax tsav tỉnh Yên Bái puôr lênhx thôngx ziv chủ trương “taz por chiê tsiv uô, tsiv uô tsuv taz por”. Lơưr co muôx têx tsưr ziv krêz uô huv đros tiv zix chiê cê huôx tôngv muôx chêx cuk, cê taz por têx zoz qơưx phax tar moz./.

(Đinh Tuấn-Txâur Vax cxeik nhênhv)

Luz chêr zuôr njiz trâus têx phiv liv li chak zos tso tsês tsik nox njêr?

Chôngz lênhx nênhs tưz nox tsơưs njêr, têx thâuv tsênhv tsik nox njêr, viv xar tiêk njêr zuôr uô phiv liv txos đas jos. Uô li no puôk zos iz kror jông huv đros?

Njêr zos iz zav tsơưr zuôr paz tâu trâu lênhx nênhs luz chêr muôx jos. Nox njêr ntâu cux tsik jông thiêz zuôr uô trâu lênhx nênhs co trâus moz ntâu zav moz li trưx phax plaz, tros maz, moz plơưr, poz cxa tsik khor….Taz sik, nox njêr tsơưs cux tsik zos iz kror jông, viv zuôr uô trâu natri hâur luz chêr muôx tsơưs, txix co zuôr tsik kaz lok nox, têx têk tơư tsik muôx jos, tsâuk muôs…

Zos tiêk tsik nox njêr, mak tsik tsuv  cxoz tso tsês tsik nox ciês hlo thiêz cux tsuv pâuz tâu txos luz đros chêr zuôr txơưr txar li chak đros trâu têx hlôngr yiêz no. Zos tiêk tso tsês tsik nox njêr mak luz chêr zuôr muôx têx txơưr txar li đrav kaz:

1. Ndê cir

Njêr i-ốt lok six zov chênhr trâu luz chêr. Zos tiêk tso tsês tsik nox njêr ciês lơưv mak, chor njêr hâur luz chêr zuôr muôs tsơưs. Uô trâu lênhx nênhs tso tsês tsik nox co piz ndê cir, njêx muôs tros tuôx, tơưr grêix kruôr, têx lênhs tsik muôx jos thiêz gênhk.

2. Phiv liv txos plơưr

Zos nox tâu tsơưs natri mak zuôr paz muôx ntâu kror liv, tiv zix zos chor nênhs trâus moz plơưr. Taz sik kror no cux tsik zos tiêk zuôr huv đros trâu tas nro cxuô lênhx nênhs, tiv zix zos chor nênhs luz plơưr tsik muôx moz thiêz luz plơưr muôx jos. Iz nhênhz chơưv tưz hêik pâuz tiêk thâuv sơưr đơưk nox tsơưs thiêz nox ntâu njêr hênhr mak zuôr uô trâu luz plơưr njiz trâus phiv liv ntâu đuô.

3. Chuôz cxaz phax tir tar insulin

Chor nênhs nhênhz chơưv tưz hêik tiêk hâur zuk pluôs nox muôx tsik txâuk natri, zuôr uô phiv liv txos đas jos phax tir tar insulin. Cux zos tiêk hâur zuk luz chêr muôx tsik huv đros insulin mak zuôr uô trâu thax njêr hâur chor nyar muôx ntâu đuô.

4. Luz chêr muôx tsik txâuk đêx

Thâuv chor natri muôx tsơưs hâur têx nyar, zuôr zôngx ziv njiz trâus têx kror zos luz chêr  muôx tsik txâuk đêx li kruôr ka, tsâuk muôs, nkhik đêx thiêz tơưv trôngx tsơưs đuô.

5. Xênhr siêz xar ntuôr

Tsik nox njêr mak zuôr phiv liv ntâu txos cholesterol. Txơưv tiêk kror no tsik yuô pov muôx yưv têx phiv liv, taz sik zuôr tsik uô ruôr hiêv txos cxuô kror hâur luz chêr, xav tas nro plơưr. Iz hâur têx kror tsik so njiz trâus zos xênhr siêz xar ntuôr.

Chor nênhs nhênhz chơưv hêik pâuz zos tsuv nox njêr cov huv đros xưz. Tsênhv tsênhz mak iz lênhx nênhs tsuôk tsuv nox 5gr njêr iz hnuz, bâuv li iz điêr hâuk cà phê xưz. Đros chor natri tsuv muôx hâur luz chêr, Tsưr tsix Y têr ntiêx têz hêik pâuz tiêk tsuv muôx tâu 2gram natri iz hnuz./.

(Thu Thùy-Lik Thox cxêik nhênhv-in,lưu)