Huôv tsar chos tsax nhoz Sơn La

          Tsoz chos tsax tâu huyện Phù yên chox lol chos siv sâuv 10 hecta cxôngx hli 5/2019. No zos tsoz chos muôx tsiv grê kinh têr siêz, viv zôngv tâu tas hur si tơưr, car, blôngx: car thiêz tơưr zôngv chiê uô xor ntok ntâuz; blôngx tâu zôngv chiê uô nduôr tsax; car cux tâu zôngv chiê uô ntơưr... Tsax zos tsoz chos zôngx ziv tsoz phưz, tir tâu ntux kruôr gis, huv đros qiv hơưv cuz sor, chos tâu 75 hnuz txơưv sâu tâu. Cxôngx chiv tiv oz chos tâu 40 txos 50 hnuz txơưv sâu tâu. Chungz fênhx, 1 hecta tsoz chos tsax sâu tâu cxôngx 800 txos 1 cxênhz cir tơưr kruôr, tsiv grê 30 txos 40 tsov đeiv; iz shông njuôs xav sâu tâu cxôngx 4-5 chiv. Tix lâuk Cầm Hoài Thanh, giám đốc HTX Tâm Tín, nhoz jos Nà Mạc, xã Gia Phù, zos iz hâur têx lênhx nênhs xuz thơưx chos siv tsax njuôz no. Cxaz chuôz trâur nuv, tix lâuk tâu paz txưv nôngz, qir zuôv thiêz tâu cán bộ phongx kôngz nuv thiêz huôv tsar nôngx cxênhz huyện heik kriê têx tsưr ziv zuôr trâus. Đhâu 2 luz hlik chos siv, chuôz zis li 2 hecta tsax tưz txos six hơưv sâu. Pov trâur nuv lok six muôx chêx cuk, txos nhiv no tix lâuk tưz krêz đar mênhv chêx chos tsax txos 10 hecta. Tix lâuk Thanh pheiz kênh:

          “Hâur six hơưv zuôr txos HTX zuôr sir jos tror paz max pox nhuôs chiê chos tsax thiêz sâu zuôr xiv huv trâu pox nhuôs. Pêz zuôr cxiv tsa qơư tsiv uô chêx chôngk chiê paz pox nhuôs, pox nhuôs tsuôs chos thiêz sâu xưz, tas nro pêz sâu zuôr lol mav li tsiv uô chêx chôngk chiê taz por tsơưr lươngv”.

          Đrâuv yưv pênhr huôv tsar kinh têr trâu zuk chuôz zis, tix lâuk Thanh tsênhv yax mông, vênhv tôngv ntâu ziv chuôz zis hâur jos, hâur xã sik đros chos tsax thiêz cxaz chuôz HTX Tâm Tín. Tas nro nhiv no muôx 16 ziv chuôz zis ntơưv 4 xã chos siv tsax sâuv thax tsav cxaz chuôz HTX. Tix lâuk Lò Văn Anh, uô hâux lưv ntơưv HTX pheiz kênh:

          “Cur lok six jông siêz thâuv uô hâux lưv ntơưv HTX, phênhv sâu ngaz tul đuô, uô hâux lưv jê tsêr nhoz, mul lol zôngx ziv đuô, cur cux cơưv shâuv tâu ntâu chênhz zênhv hâur uô hâux lưv thiêz”.

          Tsi taz gôngr phênhv chos pêv zav tsoz chos muôx tsiv grê, hâux lưv huôv tsar chos tsoz chos tsax tsênhv tso pov iz hâux lưv jông, gôngr phênhv muôz siêz tsiv grê tsêz chos, huôv tsar kôngz jôngr nuv truôx vênhs ntơưv Phù Yên./.

(Đắc Thanh- Txâur Vax cxeik nhênhv)

PHÊNHV CXƠƯZ CXIZ UÔ KÔNGZ

Tu zus tsiêx cxu hâur chêix ntux no

Đros tsêr guôx:

- Tsik tu zus kêiz ok, tsiêx đêx shơư đros têx nhux tưv, yil, nenhl.

- Tsik zus ntâu fâuv tsiêx uô cê. Đhâu iz fâuv muôs mak tsuv chiê tsêr guôx tsês khôngz txix 2-3 ciêz, xưv lik vêv xênhz tsuôs yuôx tuô lov caz moz huv kỹ thuật tas mak mav tror tu zus đuô têx tsiêx yiêz.

- Tsuôs yuôx tuô lov caz moz 2-3 ciêz chiê vêv xênhz, tuô lov têx caz moz tsêr guôx thiêz chor thax tsav iz ndis co.

- Mfôngr hmôngr jêz siz iz ndis qơư tu zus thiêz cêr muk lok.

- Thoz huk têx cưx đêx, cưx ha chiê tso têx đêx ntưk muk.

Đros nênhs tu zus tsiêx cxu:

- Chox ntâuz bos kror ndâux, chox lôngx têk cao su thâuv muk hâur guôx tu zus.

- Nzuôr têk txix xà phòng, tsuôs yuôx tuô lov caz moz têx trik yo, khâu, chuôz zênhx thâuv uô ntêx thiêz đhâu muk lok hâur qơư thiêz cor tâu tsiêx cxu.

Cxax phax tar caz moz cov txưv cxuô zav vắc xin trâu tsiêx cxu li đrav kaz:

- Đros buô mak tsuv cxax yuôx phax têx zav moz: tơưv ndâux hlê trâu, đôngs nyar, thox plaz.

- Đros nhux, tưv: Cxax phax moz tơưv ndâux hlê trâu, đôngs nyar

- Đros yil, zax: Cxax yuôx phax moz poz iz chêr, tơưv ndâux hlê trâu.

- Đros kêiz: Cxax yuôx phax moz ơưk kêiz ol, gumboro, đôngs nyar.

- Đros ol: Cxax phax moz ơưk kêiz ol, thox plaz, đôngs nyar

Tsuv puz yuôx trâu nox tuô lov têx caz, chaz muôx hâur nyar thiêz đrâuv tơưr grêix trâu nhux tưv, yil.

Tsik so qênhz yuôx đas jos, pov moz nzor. Tsov cưv txos chor tsiêx cxu lâul đas jos grêk thiêz têx mê nhuôv tsiêx cxu nhiv kruôr sha.

Cêv kuôk, sêiz shuôk, tu jông chor tsiêx cxu, kêiz ol trâus moz.

* Thâuv muôx nhux tưv, kêiz ol trâus tuôs ntâu:

- Tsuv hêik trâu tiv phaz thiêz thú y pâuz, tsik jêik caz moz.

- Tsik muôs têx tsiêx cxu trâus tuôs tiv muôx moz, zos muôx yưv mak tsuv tsuôs yuôx tuô lov caz moz tsêr guôx thiêz chox tsiêx cxu trâus tuôs muk phâuk por tsês lơưr cui tênhv, tsik muôz têx tsiêx cxu trâus tuôs por tsês trâu cxiê qơư uô siz cik moz./.

(Thu Thùy-Lik Thox cxêik nhênhv)