Đắk Lắk: Phuôx huiz Hợp tác xã li pưk txux hâur cxiv tsa jêx jok yiêz

Zuôr xar 4 shông đros uô hâur Hợp tác xã Dịch vụ kôngz nuv Công bằng Ea Kmat, zơưv Y Kưm Niê Kđăm ziv chuôz zis nhoz xar Hòa Đông, huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk tưz muôx luz nênhs truôx tuk đuô. Zơưv Y Kưm puz pâuz, chuôz zis chos tsoz cà phê hâur 20 shông đhâu. Muôx têx thâuv, gri cà phê grêk kik, muôx tsik txâuk nhiêx txiêx yưv pênhr uô zơưv tsuv txêik qir zuôv txix đại lý đros nhiêx liv siêz. Txos thâuv sâu đê, tsuv muôs txir cà phê mok trâu đại lý đros gri kik đuô sâuv ciêz đrôngs, viv li phênhv sâu txix vax txir ntông cux tsik tâu luôx tưs.

Taz sik txix thâuv cxaz chuôz trâu Hợp tác xã, tâu paz zuôr qir zuôv thêv lis, hok tâu sâu zuôr têx txir cà phê gri siêz. 1 ha cà phê chos shơư đros 700 tsoz hưx txoz, 40 tsoz bơ booth thiêz zuôr xar 100 tsoz sầu riêng, iz shông chuôz zis muôx phênhv sâu zuôr xar 200 triệu đêiv. Đros co, zơưv Y Kưm tsênhv tâu kruôz kriê lok kỹ thuật tsoz phưz, sâu đêx viv li tsơưr lươngv thiêz phênhv sâu txix vax cà phê tâu taz por truôx tuk đhâu yênhx shông:

“Cur pov thâuv cxaz chuôz trâu hợp tác xã mak muôx ntâu kror liv, pêz tâu kruôz kriê lok kỹ thuật chos thiêz tsoz phưz cà phê, paz muôx chêx cur kinh tế trâu chuôz zis, tsoz cà phê huôv tsar jông đuô, gri muôs cux siêz đuô. Lơưr hêik tsuv đê thâuv txir tưz siêr, taz por cov hur, sâu đê txos tưs mak jiêz txos co, tsuv jiêz cà phê sâuv têx tiêx xi măng hur. Hâur vax mak chos shơư têx zav tsoz chos li sầu riêng, bơ booth, chiê muôx nzir phênhv sâu thiêz thêir yar ntux cuz. Khov co mak pêz luz nênhx ziv hnuz ziv truôx tuk đuô”.

Piz txix zos iz chuôz zis uô nox zâu, hli 4 tsêiz no, tix lâus Hoàng Minh Tuân nhoz xar Ea Nuôl, huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk tưz hêik chor thành viên yênhx lix Hợp tác xã uô xênhz yar thiêz kinh doanh kôngz nuv Quân Vương. Hợp tác xã huôx tôngv hâur hâux lưv tu zus, kinh doanh zav nôngz kêiz lơưr tsưr ziv ngaz tuk sinh học. Txos nhiv no, Hợp tác xã tưz muôx zuôr xar 10.000 tuk kêiz lâul, iz hli muôs muôx 50.000 tuk mê nhuôs kêiz trâu ntơưv têx tỉnh thax tsav Tây Nguyên.

Đros co, txix hâur shôngk shông txos nhiv no, Hợp tác xã tưz zus 2.000 tuk kêiz muôs grêix txix tsưr ziv zus hâur vax lơưr ploz tsênhr VietGAP; sik côngv đros pêx xênhv chiê huôv tsar nzir chor kêi muôs grêi tso hâur vax. Lơưr co, Hợp tác xã zuôr paz nôngz, zav nox, yuôx thiêz sâu zuôr kêiz trâu pêx xênhv. No cux zos iz hâur 5 hợp tác xã tâu jênhv paz cxiv uô tsưr ziv uô đros têx hax huv kôngz nuv chênhr nhoz tỉnh Đắk Lắk shông no. Tix lâus Hoàng Minh Tuân puz pâuz:

“Hợp tác xã li tsưr ziv zos huôv tsar yênhx iz kror uô xênhz yar truôx txix nôngz txos trâu kêiz muôs grêix chiê muôs trâu têx siêu thị thiêz qơư uô nox hâuk. Đhâu thâuv hêik pâuz li co mak tâu Liên minh hợp tác xã tỉnh paz iz cxiê chuôz zênhx chiê uô”.

Zos tỉnh muôx ntâu kror jông chiê huôv tsar kôngz nuv, txos nhiv no Đắk Lắk tưz muôx 228 hợp tác xã kôngz nuz tâu yênhx lix, zaz zâuv muôx 20 cxênhz thành viên cxaz chuôz, cêir chêx hâux lưv uô trâu zuôr xar 7.500 lox tôngv. Hâur cxiv tsa jêx jok yiêz, xav txos iz đraz shông no, tas nro tỉnh tưz muôx 90/152 xã uô tiêr luôs hâux lưv 13 lok tsưr ziv tsưr tsix uô xênhz yar. Lơưr zơưv Hoàng Khang, Phưv chủ tịch Liên minh Hợp tác xã tỉnh Đắk Lắk, chiê Hợp tác xã huôv tsar huv tsưr ziv, Liên minh Hợp tác xã tỉnh tưz sik côngv đros têx huyện, thị xar, thành phố, kruôz kriê trâu chor cán bộ hợp tác xã, uô đêz đar tsưr ziv hợp tác xã uô tâu jông. Hâur shông no, txix phênhv pênhr nhiêx txiêx têz qơưk paz xar muôx 500 triệu đêiv, Liên minh Hợp tác xã tỉnh tưz xêir tsov 5 hợp tác xã chiê yưv pênhr zuôr chuôz zênhx, paz uô xênhz yar, uô têx hax huv tsoz chos thiêz tu zus.

Lơưr Liên minh Hợp tác xã tỉnh Đắk Lắk ntâuk gri, hâur ntu huôx tôngv, ntâu hợp tác xã tưz phuôx huiz tâu pưk txux, paz tsar tov trâu chor thành viên, ziv chuôz zis hlôngr yiêz đuô tsoz chos, tsiêx tu zus, sir zôngv khoa học kỹ thuật trâu uô xênhz yar, gra siêz tsơưr lươngv hax huv. Hợp tác xã li huôx tôngv tsênhv tâu uô đros têx tsaz yênhx, dự án huôv tsar côngv thôngx li: cxiv tsa jêx jok yiêz, thiv pluôs, paz huôv tsar kinh tế, xar hôiv nhoz tỉnh. Têx hợp tác xã uô tâu muôx chêx cur mak gôngr paz lok six ntâu trâu luôs hâux lưv 13 hâur cxiv tsa jêx jok yiêz, paz uô hlôngr yiêz đuô têx jêx jok nhoz Đắk Lắk./.                              

                                                                                                                                  (TTTN-Lik Thox cxêik nhênhv)

Lênhx pox niêv sei đrơưv nhoz tox siêz

Tâu xênhz zus thiêz hloz lox sâuv têz qơưk tox siêz Hang Chú tsênhv yuôr ntâu txov nhêv, cxôngx thâuv tsênhv zâu niêv lâuk Nzông Xênhv Muôs tưz jênhv pov pox niêv nhoz no tsi tâu mul cơưv ntơưr cxiêx cxuô, jênhv pâuz txux chi kis. Viv li phênhv ntâu pox niêv nhoz no li têx ziv chuôz zis puôr lênhx txov nhêv tiv tsi pâuz hlôngr yiêz tsoz chos, tsiêx tu zus, kinh têr tsi huôv tsar, luz nênhx tsuôk khov njôngr txos ntux nas, chiv chir uô chiv chir zôngv... Uô li chas chiê paz têx hội viên sâuv thax tsav hla đhâu cêr pluôs? Siêz xar njôngr co thâuv tưs cux nhoz đreiv hâur niêv lâuk Nzông siêz, cxơưz cxiz niêv lâuk txơưv yar ntux lok sik lol nas niêv lâuk cux mul txos yênhx jêx jos chiê yax mông, vênhv tôngv pox niêv hlôngr yiêz siêz xar, tsưr ziv uô:

          Qir thơưx niêv lâuk Nzông li hâux lưv vênhv tôngv cux njiz ntâu phêv liv, tiv tsôngv box Hmôngz li cêr cor cav, siêz xar tsuôk zos pox niêv nhoz tsêr cxơưx trâu chuôz zis, uô lox tôngv xênhz yar. Truôx siêz đros tsưr ziv “ Heik ntâu mak zuôr to tâuz”, niêv lâuk heik têx pox niêv cxaz chuôz têx lớp cơưv cxuôv đis muôs ntơưr xã, jêx jos. Đruôz hnuz uô hâux lưv hâur chuôz zis, hmo ntux têx pox niêv ho cơưv ntơưr, pheiz kênh chênhz zênhv, yênhx tưv huôv tsar kinh têr chuôz zis, zôngv khoa học yiêz lol uô xênhz yar, uô têx tsưr ziv xênhz zus mê nhuôs....

          Heik lul Choz tsiz pov lơưr tsi pâuz, niêv lâuk ho heik lul Hmôngz txos thâuv tưs têx pox niêv to tâuz thiêx li tso tsês. Niêv lâuk Nzông thiêz têx hội viên cux sir jos vênhv tôngv chuôz zis, xênhv nênhs uô jông Đảng, têz qơưk li chủ trương cêr chei, tơưv txênhz tir tar nênhs phamv cxâuv... Niêv lâuk Meir Xênhv Hơưx nhoz jos Pá Cư A, xã Hang Chú puz pâuz:

          Qir thơưx muôx lok six tsơưs pox niêv cxaz chuôz hội, txos nhiv no tas nro hội viên pox niêv xã Hang Chú tưz ndê txos 527 lênhx. Cxôngx hâux lưv tsuôk pâuz uô hâux lưv hâur tsêr thiêz mul uô liêx têz, ntâu pox niêv nhiv no tưz chuv tôngv đros zuk tul txir thiêz mê nhuôs truôx siêz huôv tsar kinh têr ziv chuôz zis. Tiv zix zos phongz yaox chos ntông nox txir sâuv ar têz nxaz. Ntâu chuôz zis pox niêv nhoz no tưz chox tsoz txir tuz ziz, txir hơưk lol chos chox lol chêx cuk kinh têr siêz. Nhiv no, chor ziv chuôz zis hội viên chos tsơưs tiv zix cux zos 1 hecta txir tuz ziz, txir hơưk, ziv chos ntâu cxôngx 20-30 hecta ndê mul. Đros tu zus nhux tưv nhux đas, buô, keiz ok, chungz fênhx iz shông, têx ziv chuôz zis pox niêv hội viên muôx phênhv sâu fênhx pheiz cxôngx 40 txos 50 tsov đeiv iz shông, Muôx 15 ziv muôx phênhv sâu cxôngx 60-100 tsov đeiv iz shông. Thâuv tưz tax tâu chêx cuk, Hội pox niêv xã tror vênhv tôngv têx ziv chuôz zis pox niêv muôx kinh têr jông đuô paz têx chuôz zis tsênhv txov nhêv lok chênhz zênhv, nôngz tsoz chos, cxôngx co nâu chuôz zis pox niêv tưz hla đhâu cêr pluôs. Lơưr tix lâuk Juôs Xênhv Hơưx, Chủ tịch UB xã Hang Chú: Hội pox niêv xã li phongz yaox, đros thiêz Nzông li pưs txux chỉ huiz lok six muôx chêx cuk, tưz gôngr phênhv txu grês ntâu chor ziv chuôz zis pluôs nhoz hâur xã:

          ( Tsu Vưx cxiv sâu- Txâur Vax cxeik nhênhv)