Jax sâu thưr 6 hnuz 11/11/2016

Lào Cai: sir jos phax tar ntux no trâu tsiêx cxu

    Zơưv Vax Xênhv Mar chuôz zis, nhoz jok Má Tra, xã Sa Pả, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai muôx 3 tuk nhux tưv. Hâur têx hnuz ntux no njiv, nhux tưv tsuôk tâu tso muk nox jâuz thâuv muôx yar ntux, zos ntux tsik yar mak tâu cơư hâur guôx muôx trur vor thiêz faz nja thêir chuô. Chiv kôngz lôngk nhiv kruôr đhâu, zơưv cux bax kuôr blêx chiê uô sor thiêz uô zav nox trâu nhux tưv. Zơưv Vax Xênhv Má hêik:

 “Zuk pâuz tiêk txos chêix ntux no shông tưs  cux no viv li tsuv bax tsês chiê zav nox, thêir vor tsêr guôx trâu tsiêx cxu. Zos ntux no nzir mak tsuv cơưv chiê taz por đas jos trâu nhux tưv, tsik chiê nhux tưv trâus tuôs no”.

     Sa Pả zos iz hâur chor xã nhoz Sa Pa muôx tsiêx cxu trâus hiêv ntâu tiv zix đhâu jiês đâuk bu lok truz ntêr hnuz thâuv hâur shông 2016, đros 162 tuk nhux tưv trâus tuôs no njiv. Shông no, txix thâuv zuôr zuôr txos chêix ntux no, tas nro xã tưz chox kriê, qênhz yuôx, hêik pox nhuôs kho đuô têx tsêr guôx, bax cxuô zav jâuz tâux đros têx tsưr ziv tu zus trâu tsiêx cxu hâur chêix ntux no njiv. zơưv Sàng Xênhv Zax, chủ tịch UBND xã Sa Pả, huyện Sa Pa puz pâuz:

 “Xã cux tưz cê qênhz yuôx, cê yax kriê trâu pox nhuôs, đrâuv bax jâuz nox thiêz kho đuô têx tsêr guôx mak pox nhuôs cux tsuv pâuz tâu iz cxiê tsưr ziv xưk li juôx têk tơư trâ nhux tưv, nhux đas trâu têik cik sơưr nzor, thâuv jêx tưv grêk kik mak cơưv nhux tưv hâur tsêr guôx, tsik tso yar chiê txo grêk trâus tuôs nox li chor shông uô ntêx”.

    Lơưr zơưv Nguyễn Tiến Thành, tsar phongx kôngz nuv huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai, viv qiv hơưv phiv liv, Sa Pa tsik so zos tiv phaz muôx chor tsiêx cxu trâus tuôs ntâu tiv zix hâur tỉnh thâuv txos chêix ntux no njiv. Taz sik, pir li thâuv ntêx mak chor nhux tưv, nhux đas trâus tuôs ntux no njiv ziv hnuz ziv tâu txo grêk tsơưs, viv pêx xênhv tưz jênhv pâuz đuô lok tsưr ziv tir thêir ntux no njiv trâu tsiêx cxu. Shông no, bax cxuô zav phax tar ntux no trâu tsiêx cxu tưz tâu pox nhuôs bax jông, uô ntêx tas nro huyện tsuôk muôx 3-4% chor chuôz zis tu zus tsik tâu muôx tsêr guôx thiêz cxuô zav jâuz tâux cux tâu pox nhuôs pax jông thiêz cxix cxuô.

 “Tiv iz zos chor cơ quan têz qơưk thiêz chor tsưr tsix chính trị xã hội li côngz xưv vênhv tôngv, yax kriê. Tiv oz chênhr viv pêx xênhv tưz njiz đhâu chor jiês qiv hơưv phiv liv, viv li lơưr chiv chir sâu tâu chênhz zênhv hâur côngz xưv phax tar ntux no, yêiz plaz trâu tsiêx cxu sâuv thax tsav”.

    Cux xưk li Sa Pa, ntơưv chor tiv phaz txơưr đuô nhoz Lào Cai xưk li Bắc Hà, Si Ma Cai, Bát Xát, Mường Khương, chor tiv phaz li têx tsiêx cxu cux puôr lênhx tâu hâu nov ntơưv qơư thiêz pêx xênhv tsoz phưz jông hâur chêix ntux no njiv. txos trâu nhiv no, phênhv ntâu pox nhuôs chor nhux tưv, nhux đas tưz tâu chox lok tu zus trâu têx tsêr guôx chiê cơư cov sor, cxax yuôx phax moz ơưk; thôngx cxix truôx tuk zav nox trâu tsiêx cxu hâur têx hnuz muôx ntux no njiv truz ntêr./.

(An Kiên-Lik Thox cxêik nhênhv)

Phênhv thưr 6, hnuz 11/11/2016:

Têx zuôr trâus pâuz lok sâuv moz tso jik thax

   Uô ntêx thâuv zuôr xa txos sđ mnôngs iz cxiê tsưr ziv zuôr trâus pâuz lok sâuv moz tso jik thax, pêz thor kriê trâu sđ pâuz tiêk, zav moz no muôx têx phax tir thêir tâu. Viv li, zâuv tsôngv box thiêz cưr tix nênhx tsa sđ đros mnôngs têx mông đrav kaz chiê pâuz tsưr ziv phax tir thêir tâu jông moz tso jik thax, tsi chiê uô ruôr hiêv txos sđ luz nênhx, uô hiêv txos kinh tế ziv chuôz zis.

*/Moz tso jik thax: Moz tso jik thax tsênhv tâu hu uô moz tso jik kaz jiz. No zos zav moz khênhr muôx yưv thâuv têx jâuz mor, trox nyar hâur luz đros chêr tsi siz bâus, muôx iz zav ntâu đuô…. Txơưv lênhx tiz nênhs tưs lok cux muôx têx trâus moz tso jik thax, tsi zos nênhs lâuk mak hur si têx nhuôv zâu cux muôx têx trâus moz.

Muôx 3 zav moz tso jik thax:

   1.Muôx tsi txâuk insu-lin: Luz đros chêr muôx tsi txâuk Insu-lin uô trâu têx thax muôx nhoz hâur têx nyar xav thiêz zax tsi tâuk. Qir tiv sênhv têx thax ntơư thiêx uô yưv moz tso jik thax.

   2.Tiv luz đros chêr uô tsi tâu têx insu-lin heik sâuv. No zos têx khênhr njiz trâus nhoz têx lênhx trâus moz tso jik thax.

   3.Tso jik thax thâuv ntu tsênhv xênhz tuz ci hâur chêr: No tsuôk zos muôx yưv trâu thâuv ntu xênhz nhuôs hâur chêr, viv ntu no lênhx niêv nox ntâu zav jâuz mor thiêx sênhv iz cxiê zav li heik sâuv.

*/Têx lênhx nênhs trâus moz tso jik thax:

-Têx lênhx muôx nênhs hâur ziv chuôz zis tưz trâus moz tso jik thax.

-Têx lênhx trok maz, khênhr nox têx jâuz mor muôx trox.

-Têx lênhx tsơưs uô têx nuv uz no muk lok li: Uô têx nuv nhoz, jâuv iz kro qơư, tsơưs muk lok.

-Chor nênhs khênhr hâuk ntâu chơưr bia.

-Chor nênhs hnuz nhôngs siêz…..

* / Têx muôx yưv thiêz pâuz tâu thâuv moz tso jik thax:

-Iz chêr muôx yưv têx thax grêix đôngs nyar, njêx muôs mê njik đuz txis.

-Tuk hmôngz khênhr gênhk, tsi gruôs, tsi xar uô têx nuv uz no….

-Khênhr trâus yeiz sei, nkrik nox uz no, nkrik đêx, tso jik ntâu jiês, lar heik zos thâuv hmo ntux.

-Têx grêix trâus moz, trâus to mak kror cxaz tsi txơưx jông, khênhr vông moz ….

*/Moz tso jik thax cux zuôr uô muôx yưv ntâu zav moz trâu zar tov  kaz: No zos zav moz seiz zôngx ziv, taz sik ho gra lok ntâu kror tsi jông trâu lênhx nênhs li: Uô tsi jông txos têx sâur nyar hlưz hâu, plơưr….

Tsôngv box….! Pêz nhiv kruôr heik kriê sđ mnôngs iz cxiê mông lok sâuv moz tso jik thax, đhâu têx mông no sđ zuôr pâuz tsênhz đuô lok zav moz heik sâuv, txơưv tiêk tsi yuô riêz nênhs taz sik uô hiêv lox txos sđ luz nênhx zar tov kaz. Chênhr viv li, sđ tsuv ndo njôngr sox seiz thiêz qênhz shuôs zuk đas jos tsik chiê trâus moz tso jik thax.

     Tsôngv box…! Hâur phênhv “ tuôr jông đas jos” ciêz tov kaz, pêz mav tror xa txos sđ mnôngs têx mông lok sâuv tsưr ziv phax tir thêir thiêz kho moz tso jik thax, cux li têx qơư heik kriê, seiz njuôk shuôs thiêz kho moz tso jik thax./.

                                                (Riê Lâux cxeik, nhênhv)