Jax sâu thưr 6 hnuz 11/3/2016

Lào Cai: Kror phiv liv thâuv thor txo grêk tsơưs nhiêx txiêx cơưv ntơưr

---------------------------------

Tix lâus Lò Láo Tả, nhoz hâur bê ntơưr chor chuôz zis zuôr xar pluôs nhoz Làng Mới – xã Tả Phời, thành phố Lào Cai li luz jok txov nhêv tiv zix. Tix lâus oz tuk mê nhuôs puôr lênhx tsênhv cơưv ntơưr, tuz nhuôs zâu cơưv lớp 6, tuk hloz cơưv lớp 9. Chor shông uô ntêx, txos thâuv thêv nhiêx txiêx cơưv ntơưr trâu chor nhuôs mak tix lâus njiz lok six ntâu phiv liv thâuv uô ntâuz ntơưr thor trâus txo grêk nhiêx txiêx. Lơưr phênhv sâu nhiêx txiêx cơưv ntơưr kuz xưk li shông 2014-2015, tix lâus tuk nhuôs zâu thâuv co tsênhv cơưv cxênhx iz mak tâu paz, hok tuk hloz mak tsuv thêv 5.000 cxênhz đêiv iz hli, bâuv 45.000 đêiv iz shông cơưv. Chiê uô ntâuz ntơưr thor txo grêk iz đraz nhiêx txiêx cơưv ntơưr trâu mê nhuôs, tix lâus tsuv chêix yêz mêir muk tsênhv qơư xã kuôk tsêr muôx 10 cêik cêr, cêr thâuv co mak zos poz jêz xưz, đaz tuôs thiêz grêk har, chor hnuz ntux nas mak njiz ntâu phiv liv. Tsuv muk tas iz hnuz thiêx txos trâu xã, zos gra tsik txâuk ntâuz ntơưr mak tsuv tror muk nzir. Tưz tsik tâu hêik txos xar thor cungz jênhv zos chuôz zis pluôs tsuv muôx bản phô tô ntơưr hộ khẩu, li co tsuv muk phô tô hộ khẩu. Uô tas tror lok xã, uô ntêx thâuv zuôr txêik tâu ntơưr cungz jênhv zos chuôz zis pluôs gra lok mak tsuv thêv 5.000 đêiv nhiêx phí lơưr phênhv sâu mak xã tâu choz txix thênhv siêz lok. Li co xav chiê uô ntâuz ntơưr thor tâu txo grêk 20.000 đêiv ntâu, chor nhiêx txiêx chiê uô têx thâuv tsênhv ntâu đuô. Tix lâus Tả hêik pâuz li no: “Cur pov mak muk lok loz six phiv liv, cêr lok đêz. Muk uô ntâuz ntơưr mak cur tsuv phô tô ntơưr hộ khẩu, muôx têx thâuv mêir tsik jông lok sik tiv kror uz kror no tsênhv uô tsik tâu thiêz. Zos uô sêi mak tas iz hnuz, kênhz mak oz pêz jiês thiêx li tâu, ho kror zuk tâu sơưv lok cux tsik tâu pêk tsơưs”.

Shông no, xưk li tix lâus Lò Láo Tả tâu sêiz zos “Hmôngr jông”. Viv lơưr chính phủ li cuiz tênhv yiêz hâur nghị định 86 tso tơưv hli 10/2015, shux xênhz zos mênhx cxưx tsơưs nênhs nhoz thax tsav txov nhêv tiv zix zuôr tâu txo grêk 70% nhiêx txiêx cơưv ntơưr. Tix lâus Tả li oz tuk mê nhuôs zos chor nênhs tâu sơưv li no viv li tâu tsêr cơưv uô ciês ntâuz ntơưr tsik thav thor xã xưk li thâuv ntêx. Tsik trâus njiz kror phiv liv tiv tsuv uô ntâuz ntơưr, tix lâus Tả tưz jông siêz đuô, sik cux xar tiêk zos tsênhv jông li tsêz no mak zuôr tsik uô lơưv.

Taz sik, đros tix lâus Tả li kror hmôngr jông mak muôx tsik tsơưs nênhs tsik muôx hmôngr li tix lâus. Co zos chor chuôz zis shux xênhz zos chuôz zis pluôs. Iz zav li ntơưv qơư tix lâus Tả oz tuk mê nhuôs cơưv ntơưr zos tsêr cơưv cxênhx iz thiêz cxênhx oz số 2 Tả Phời, thành phố Lào Cai. Iz huôv tsêr cơưv muôx 100% zos mênhx cxưx Cho. Lơưr cuiz tênhv mak tas nro chor shux  xênhz tâu txo grêk 70% hiêx txiêx cơưv ntơưr đros phênhv sâu 8.000 đêiv iz hli shông cơưv 2015-2016, zos iz hli tsuôk tsuv thêv 2.400 đêiv, tas 21.000 đêiv iz shông cơưv. Kror tsuv hêik, 90 lênhx shux xênhz hâur chuôz zis pluôs, xar cov tâu paz li hêik co mak tsuv muôx ntơưr cungz jênhv zos chuôz zis pluôs, taz sik uô ntâuz ntơưr thor mak cux tsuv uô li tix lâus Tả tưz uô chor shông uô ntêx. Viv li, tsik tsơưs chor uô niêv uô txir chiê lav thêv nhiêx trâu mê nhuôs mak tsik muk uô ntơưr thor tâu txo grêk. Cưk kriê Hữu cux puz pâuz nzir, nhiv no đros thiêz xar muôx 90 lênhx shux xênhz txov nhêv hâur tsêr cơưv, hâux lưv uô ntơưr cungz jênhv zos chuôz zis pluôs chir thor tâu txo grêk nhiêx txiêx cơưv ntơưr cũ zos kror phiv liv. Lơưr xã li zoz qơưx, iz lênhx shux xênhz mak tsuv thor iz đêiv ntơưr. Li co, chiê taz por tâu qênhx liv trâu pêk tsơưs lênhx shux xênhz mak tsuv muôx bâuv li co niêv txir muk uô ntơưr: “Cur xar mak tsik thav zuôr uô ntâu ntâuz ntơưr li co. Cur xar iz tsưr ziv tiêk tsêr cơưv uô iz kror bê ntơưr chor shux xênhz zuôr tâu paz txo grêk nhiêx txiêx cơưv ntơưr. Đhâu co UBND xã xav jênhv thiêz tsêr cơưv zuôr muôz chor bê ntơưr co xa trâu thênhv siêz đuô sêiz shuôk”.

Pov tâu tiêk, hâux lưv chiê thor tâu txo grêk tsơưs nhiêx txiêx cơưv ntơưr trâu shux xênhz ntơưv iz luz tsêr cơưv nhoz xã tox siêz Lào Cai njiz lok six ntâu phiv liv. Cuiz tênhv zos cuiz tênhv, viv li tsuv uô trơưk. Taz sik chiê pêx  xênhv buôs ti tâu têx tsênhv chêi mak chor cuiz tênhv cux tsuv hlôngr yiêz cov zôngx ziv tiv zix./.

(An Kiên-Lik Thox cxêik nhêhv)

Phênhv thưr 6.11.3.2016:

PHÊNHV CHINHR SACHZ THIÊZ LUZ NÊNHX

Cxôngx hnuz xiêz 1/3, nhiêx thêv kho moz chuôz ndê 30%; shông 2016 zuôr muôx 2 jiês hlôngr yiêz phênhv nhiêx thêv kho moz

          Lơưr Bộ y tế, 1 cxênhz 887 qơư y tế, kỹ thuật ntơưv têx qơư y tế li phênhv grê lơưr Thông tư liên tịch sôr 37/2015 cui tênhv zuôr tâu hlôngr yiêz. Lơưr co, chuôz ndê ntâu tiv zix zos phênhv tsuv thêv trâu thâuv kho njuôk moz thiêz grê txax trâu lênhx nênhs moz pư. Tsôngv box seiz njuôs moz ntơưv têx tsêr kho moz jông tiv zix phênhv tsuv thêv chuôz ndê cxôngx 20 cxênhz txos 39 cxênhz; tsêr kho moz hov 2 cxôngx 15 cxênhz ndê txos 35 cxênhz; tsêr kho moz hov 3 cxôngx 10 cxênhz ndê txos 31 cxênhz...Grê txax trâu lênhx nênhs moz pư kho moz ntơưv tsêr kho moz hov 1, hov 2 zos 632 cxênhz đeiv thiêz 569 cxênhz đeiv.

          Têx qơư kỹ thuật tâu hlôngr yiêz đros phênhv kis tiv zix xưk li: kho moz plơưr cxôngx 6,3 tsov ndê txos 6,7 tsov đeiv; tsov PET/CT cxôngx 19,3 tsov ndê txos 20,1 tsov đeiv... Lơưr Bộ y tế thiêz Bộ nhiêx txiêx, jiês hlôngr yiêz no tsi uô zênhr shar ntâu txos tsôngv box luz nênhx, viv thông tư tsi tâu sir zôngv đros têx lênhx nênhs tsi muôx bảo hiểm y tế. Đros lênhx nênhs muôx ntơưr BHYT zos nênhs pluôs, mê nhuôs tsi tâu muôx 6 shông thiêz têx lênhx nênhs tâu sơưv tsênhv chêi xã hôiv muôx ntơưr BHYT tsi trâus zênhr shar txos. Zênhr shar tsi lox txos lênhx nênhs zuôr xar pluôs, viv tâu paz txưv tsơưs tiv zix 70% nhiêx kho njuôk moz chiê cxaz chuôz BHYT. Thâuv mul seiz njuôs thiêz kho moz, lênhx nênhs no tâu BHYT thêv 95% nhiêx kho njuôk moz, tsuôk zuôr thêv 5% ( thâuv ntêx tsuôk tâu sơưv 80%, tsuv thêv 20%). Lênhx nênhs muôx ntơưr BHYT tsuv thêv 20% nhiêx seiz njuôs thiêz kho moz BHYT, txơưv tiêk trâus zênhr shar, taz sik tsi ntâu, viv thâuv ntêx tsi tâu xav cxuô, nênhs moz tsênhv thêv cxaz, nhiv no tâu xav cxuô mak zuôr tsi thêv cxaz nhiêx tul tsi thiêz.

          Hâur jiês hlôngr yiêz no fênhx pheiz phênhv nhiêx thêv kho njuôk moz, zuôr chuôz ndê muôx nhos 30% pir li nhiv no. Cxôngx hnuz xiêz 1/7, nhiêx shar zuôr tâu xav cxaz lol hâur phênhv nhiêx thêv seiz njuôs thiêz kho moz, njuôs xav chuôz ndê fênhx pheiz 50% pir li nhiv no. Phênhv grê no uô ntêx mak sir zôngv trâu nênhs moz muôx ntơưr BHYT. Tov kaz no chor tsi muôx ntơưr BHYT cux tsuv thêv đros phênhv grê no. Viv li lơưr hlôngr njêx muôs Bộ y tế, lênhx nênhs tsi tâu muôx ntơưr BHYT, tsuv cxaz chuôz BHYT, tiv zix zos tas nro chuôz zis cxaz chuôz chiê tâu sơưv phênhv txu grês nhiêx thêv seiz njuôs thiêz kho moz./.

( Thanh Thủy- Txâur Vax cxeik thav)