Điện Biên: Phiv liv lok phax tir thêir chor nênhs khơưz yâu Suôz jêz tsi trơưk chei

Tuk đêx Nậm Rốm zos chiê trâu đêx ntưk lol uô thiêz zưs têx kôngz hâur thax tsav vuôk har Mường Thanh, nhiv no ziv trâus tsi jông tiv khơưz yâu zuôr têx  suôz jêz. Iz ndis têx qơư khơưz yâu suôz jêz zos têx luz kror toz thiêz lox, uô têx ntus đêx, ar xưz poz muk trâu tsôngv box têx liêx têz, cxuz kôngz lôngk. Têx đêx hâur tuk đêx Nậm Rốm niêx shông tsuôk zos đax rur đros thiêz têx kror khơưz yâu suôz jêz toz thiêz ntưk chênhr. Têx pov tâu tsênhz zos li ntơư, taz sik thâuv tâu nuk txos lok têx tsi jông txix khơưz yâu zuôr suôz jêz uô hiêv txos luz nênhx, xênhz huôx, uô nox uô hâuk mak chor sâu xor xưv ho txeik tâu ntâu lênhx tsôngv box nhoz jê chor qơư co têx lo luk têz tiêk, tsi pâuz lok têx li heik sâuv:

“Tsi pâuz, tsi pâuz đaz tsi, tsi heik đaz tsi. Zuk ar, ôx tsi muôx đaz tsi”.

Txix têx muôx liv khơưz yâu zuôr suôz jêz, chor nênhs nhiês khơưz yâu suôz jêz cux chênhr zos têx lênhx tsôngv box tsi uô trơưk chei têz qơưk, siz zâuv nhiês khơưz yâu suôz jêz muôs thiêz paz trâu têx doanh nghiệp khơưz yâu suôz jêz tsi trơưk chei txix muôs têx ar têz trâu doanh nghiệp khơưz yâu suôz jêz, cux tsi thôngz đhâu hâu nov ntơưv qơư. Txơưv tiêk têx cơ quan muôx vax huôv tưz muôx ntâu faz tsưr ziv yax kriê, taz sik cux tir thêir tsi tâu qênhx shênhx no. Zơưv Trần Công Kha, Chủ tịch Ủy ban xã  Noong Hẹt, huyện Điện Biên heik pâuz:

“Doanh nghiệp tưz chiv chir jông siêz, thôngx ziv đros tsôngv box lok sâuv zuôr muôs têx ar liêx têz mak xã choz trâu seiz car, uô kôngz, tsi thôngz đhâu hâu nov ntơưv qơư. Muôx têx, hâux lưv khơưz yâu suôz jêz hâur thax tsav xã Noong Hẹt iz phênhv cux zos tsôngv box paz doanh nghiệp, ntơư zos muôs têx ar têz tâu choz chiê chos kôngz trâu doanh nghiệp khơưz yâu suôz jêz tsi trơưk chei. Thiêz hâu nov ntơưv qơư cêr cxơưx yax nhiv no zos chênhr tsôngv box ntơưv jok têx liêx têz tâu xã choz uô kôngz hâur niêx shông zuôr jux juk trâus pôngz tas”.

Tsôngv box chuôz têk paz, uô têx doanh nghiệp nhiês khơưz yâu suôz jêz sir jos khơưz yâu thiêz muôs têx suôz jêz grê fênhx zis. Txix ntơư uô trâu têx doanh nghiệp muôx ntơưr tso chei thiêz chor doanh nghiệp  nhiês khơưz yâu suôz jêz hâur thax tsav muôx cêr tsi jông siêz, tsi thôngx ziv. Trơưk li têx tuz sâu xor xưv VOV qênhz shuôs, chor doanh nghiệp nhiês khơưz yâu suôz jêz mak iz khối suôz jêz lơưr muôs txix 100-120 cxênhz đeiv, iz chas ntơư têx doanh nghiệp muôx ntơưr tso chei khơưz yâu mak tsuv thêv sê, thêv nhiêx tso chei, nhiêx uô tsi jông txos tênhx qơư......tsuv muôs 130 cxênhz đeiv iz khối thiêx muôx liv. Tsênhv thâuv co, nhoz trơưk 2 saz ntus đêx Nậm Rốm, ntu muk đhâu thax tsav têx xã: Thanh Yên, Thanh An, Noong Hẹt, Noong Luống, Pom Lót hâur huyện Điện Biên muôx yênhx châuv kror qơư khơưz yâu suôz jêz. Taz sik tsuôk muôx 4 doanh nghiệp tâu Ủy ban tỉnh Điện Biên muôz ntơưr tso chei khơưz yâu suôz jêz xưz. Zơưv Bùi Hải Bình, Phưv Chủ tịch Ủy ban huyện Điện Biên heik pâuz: Têx qơư nhiês khơưz yâu suôz jêz, doanh nghiệp muôx ntơưr tso chei lơưr siz txênhz khơưz yâu, heik tsi siz huv thiêx uô muôx txos têx phiv liv li no:

“Đhâu thâuv muôx yưv txuz nuv no, cux xav tinhv xuz thơưx têx hâux lưv no cik txos lok sâuv nhiêx txiêx. Hâux lưv co pêz tưz choz trâu Công an huyện qênhz yuôx, xav jênhv tsênhz mênhx, uô têx ntâuz ntơưr cxix cxuô.  Zos tiêk lênhx tưs zos tsưr tsix doanh nghiệp mak zuôr heik trâu ủy ban tỉnh Điện Biên sâu tsês doanh nghiệp ntơư têx ntâuz ntơưr uô hâux lưv. Zos canr bôv cxiz thiêz heik tsôngv box uô mak zuôr muôz tik cêr cxâuv cov txos qơư trơưk đreiv li chei têz qơưk. Zos tiêk ntơư zos tsôngv box, zuôr tror vênhv tôngv yax kriê cov tsôngv box sđ tsi njênhs, tsi mnôngs thiêz tsi uô trơưk luôs lưv tuk hâuz nziêk”.

Chiê đơưk tâu qênhx shênhx khơưz yâu têx suôz jêz tsi trơưk chei hâur thax tsav, ủy ban huyện Điện Biên tưz chox kriê ủy ban têx xã sir jos uô jông luôs hâux lưv seiz car têx ar liêx têz, khoar cxax, tsi so qênhz shuôs têx thax tsav qơư nhoz trơưk 2 saz ntus đêx Nậm Rốm chiê qênhz pov thiêz xưv bluô tâu zênhx max têx lênhx tiz nênhs khơưz yâu suôz jêz tsi trơưk chei. Hâu nov têx xã muôx têx tưz zôngv ntâu faz tsưr ziv phax tir thêir li: Tax sâu tsês lơưr têx chuôz zênhx khơưz yâu suôz jêz, bluô nhiêx.....taz sik cux tsuôk xưv bluô txix 2-2,5 tsov đeiv, chuôs li tsi txâuk trâu lơưr chor nênhs khơưz yâu suôz jêz co nyei. Têx li heik no tso pov, hâu nov ntơưv qơư, têx ngênhx muôx vax huôv tỉnh Điện Biên phax tir thêir tsi tâu chor nênhs khơưz yâu suôz jêz tsi trơưk chei nhiv no./.

                                                   (Hữu Lợi-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Lol qơư tsưr tsix Đại hội chiến sỹ tưr thik tas nro têz qơưk jiês tiv iz

          Uô lơưr Hloz Hôx li luk hu lơưs tưr thik nhiêv têz nhiêv qơư, tas nro Đảng, tas nro tuz lênhv thiêz tsôngv box tưz tưr thik uô lox tôngv xênhz yar, tir ntâus tros châuz, tax tâu ntâu zênhx liv sâuv cxuô hâux lưv uô. Đhâu 4 shông phuôx tôngv phongz yaox tưr thik, shông 1952, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên tâu xeir zos qơư tsưr tsix Đại hội chiến sỹ tưr thik tas nro têz qơưk jiês tiv 1 (bê xuz thơưx hu “ Đại hội têx chiến sỹ tưr thik thiêz cán bộ uô ntêx nyuôk tas nro têz qơưk jiês tiv iz) nhoz xã Hợp Thành, huyện Phú Lương.

          Hnuz 30/4/1952, Đại hội krêz uô ntoưv Hội trường nhoz jos Khuôn Lân, xã Hợp Thành. Cxaz chuôz muôx 154 teiv plor công nhân, nôngx mênhx, lênhx nênhs muôx yênhx tưv, lưx lươngv vũ trang jông hâur têx phongz yaox tưr thik. Chủ tịch Hồ Chí Minh đros têx đồng chí Trường Chinh, Tôn Đức Thắng, Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp puôr lênhx tuôx dưv. Ntơưv no, 7 lênhx zênhz shôngx uô ntêx nyuôk hâur phongz yaox tưr thik nhiêv têz nhiêv qơư tâu bo xeir muôx 3 lênhx zênhz shôngx lox tôngv zos: Ngô Gia Khảm, Trần Đại Nghĩa, Hoàng Hanh thiêz 4 lênhx zênhz shôngx quân đội zos Cù Chính Lan, Nguyễn Thị Chiên, Nguyễn Quốc Trị, La Văn Cầu. Cxaz chuôz đại hội tsênhv muôx đồng chí Xi-Hon thiêz đồng chí Nu Hắc hlôngr njêx muôs trâu têz qơưk Lào.

          Ntơưv Đại hội, Chủ tịch Hồ Chí Minh tưz heik tsênhz mênhx tưr thik zos chiê cxiv tsav txênhz zênhx liv, cxiv tsa têz qơưk yênhx côngz, uô tiêr jênh chuv yiêz, ndê txos Chủ nghĩa xã hội, thôngx cxix Hloz Hôx cux khav tênhv “ Tưr thik zos nhiêv têz nhiêv qơư, nhiêv têz nhiêv qơư mak tsuv tưr thik”. Hloz hu lơưs cxơưz tiês phongz yaox tưr thik nhiêv têz nhiêv qơư chiê uô lơưr lo lul: “ Nênhs nênhs tưr thik; Nganhx nganhx tưr thik; Pêz tsuv zênhx liv…” Hloz Nguyễn Nhẫn, nhoz jos Khuôn Lân, xã Hợp Thành, huyện Phú Lương, shông no tưz muôx 81 shông tsênhv ndo njôngr jiês tâu njiz Hloz Hôx, têz qơư li têx lênhx zênhz shôngx:

          “ Tsi taz cur xưz mak, tas nro cxuô lênhx nênhs puôr lênhx muôx txơưx jênhv seiz têx chiến sỹ tưr thik shông 1952 zos đeiv iêr chiê kruôz kriê trâu cxênhx tuz nhuôs, xã li têx đồng chí lênhs tov. Kriê tuz nhuôs tsuv ndo njôngr lix xưv đảng bộ zuk xã”.

          Txưv haox zos têz qơưk chiến khu cơưx mênhv, qơư tsưr tsix Đại hội tưr thik nhiêv têz nhiêv qơư jiês xuz thơưx, đảng bộ thiêz tsôngv box xã Hợp Thành sir jos tưr thik cxiv tsa têz qơưk cơưx mênhv ziv hnuz ziv bluô nux, jông đuô, sir jos cxôngx iz xã pluôs tax qơư tsưr ziv cxiv tsa nôngx cxênhx yiêz lok kaz shông no. Zơưv Nguyễn Hải Hồ, Chủ tịch UB xã Hợp Thành puz pâuz:

          “ Thâuv ntêx tsôngv box li phênhv sâu muôx nhos 26 tsov đeiv iz lênhx iz shông. Sir jos tax nôngx cxênhz yiêz tsôngv box li phênhv sâu tax 30 tsov đeiv ntâu iz lênhx iz shông. Tưr thik nhoz xã zos chos blêx, tu zus…”

          Huyện Phú Lương zos tiv phaz tsênhv yuôr ntâu phêv liv, uô têx phongz yaox tưr thik huôv tsar kinh têr, xã hội txos nhiv no hâur 13 xã nhoz Phú Lương 7 xã tax ploz tsênhr nôngx cxênhz yiêz. Huyện Phú Lương muôx mênhv chêx yuôx zêx 4 cxênhz ntâu hecta, sơưr tiv 2 nhoz tỉnh Thái Nguyên, ntơưv no yênhx lix têx tsưr tsix sik côngv tsiv uô yuôx zêx, yênhx trus khav tênhv bê yuôx zêx Phú Lương sâuv niêv ciêz chiê huôv tsar kinh têr, xã hội truôx vênhs. Zơưv Hoàng Duy Hưng, Phưv chủ tịch UB huyện Phú Lương heik: Huôv tsar jông kinh têr tiv phaz zos tưr thik nhiêv têz nhiêv qơư.

          “ Hâur six hơưv zuôr txos zaz zâuv dự án yưv pênhr, yax mông huôv tsar paz txưv tsôngv box huôv tsar yuôx zêx hur. Đros co zos huôv tsar jôngr, yuôx njuôz”.

          Cxôngx Chủ tịch Hồ Chí Minh li lul hu lơưs nhiêv têz nhiêv qơư, tov kaz no tưz muôx yênhx châuv phongz yaox tưr thik jông tâu phuôx tôngv thiêz uô yênhx côngz…

          “ Tưr thik nhiêv têz nhiêv qơư zos: Cxuôv cêr yeiz pluôs, cxuôv đis muôs ntơưr, tir ntâus tros châuz. Tsưr ziv uô zos: khov txos tsôngv box li lưx lươngv, tsôngv box li chinhz yênhx, chiê tsôngv box tâu shir phaz”. Hloz Hôx li lul hu lơưs tưr thik nhiêv têz nhiêv qơư  lok six muôx ziz njiêz chiê cơưv shâuv uô lơưr. Txos nhiv no, chinhz yênhx co tsênhv muôx tsiv grê xưk ciês li thâuv ntêx co, paz ntâu cxênhx nênhs lox tôngv sir jos tưr thik, cxiv kho têz qơưk./.

                                                  (TTT- Txâur Vax cxeik nhênhv)