Jax sâu thưr 3 hnuz 11/4/2017

Tir their tâu moz kruô njưk thiêz tir their tâu yêiz pluôs

      Lơưr Tsêr kho moz kruô njưk Quảng Ninh li thôngz sâu, hâur 6 shông (2010-2016), thax tsav qơư no pov muôx zuôr xar 3.500 lênhx nênhs trâus moz kruô njưk yiêz, hâur co muôx zuôr xar 3000 lênhx nênhs muôx hnuz nhôngs txix 15 txos 64 shông. Đros co, yuôr chôngz lênhx moz kruô njưk hâur côngv thôngx tsênhv sêiz njuôk shuôk tsik tâu pov trâus moz kruô njưk. No zos iz kror uô trâu sđ cxơưx, viv chor nênhs moz tsik tâu sêiz pov co zuôr zos nênhs cik moz trâu côngv thôngx. Zơưv Bùi Hữu Toàn nhoz ntơưv huyện Bình Liêu tsênhv khoz moz kruô njưl ntơưv tsêr khoz njưl Quảng Ninh puz pâuz:

      “Cur kho nhoz thênhv kik mak tiêk moz hnôngk no taz sik hâuk yuôx muôx 1 ciêz lok cux tsik jông, tsuv thor tơưv tsêr kho moz, tuôx ntơưv no njuôk shuôk moz mak cưk yuôx cov nhoz tsêr kho moz, tiêk zos moz njưl viv li tsuv kho. Cux xav tiêk têx jâuv zos cik txos caz moz kruô njưl. Txix hâur ciêz txos nhiv no mak cux njuôk shuôk jông thiêz tiêk tsik zos tiv caz moz kruô njưl”.

      Đhâu ntâu jiês yax kriê lok moz kruô njưk, pêx xênhv tưz uô jông đuô hâur phax tar zav moz no. Đhâu co, paz txo grêk tsơưs cik moz trâu chor nênhs txơưr đuô. Zơưv Trần Văn Tiệp, iz lênhx nênhs moz nhoz ntơưv thành phố Hạ Long hêik:

      “Kho tsik huv tsưr ziv mak moz zuôr tsik jông thiêz yuôx zuôr tuô tsik tâu caz moz, li co mak khov cov jông zos iz kror lok six lax. Kho moz kruô njưl mak tsuv kho cov huv, cov txâuk yuôx. Moz kruô njưl zos zav moz lok six zôngx ziv siz cik hâur cônv thôngx, tsik uô jông kho mak tưz tsik zos zuk tsik jông moz mak tsênhv cik trâu chor nênhs txơưr đuô thiêz”.

       Hâur têx shông đhâu, côngz xưv qênhz yuôx, phax tar moz kruô njưk, moz njưk cux tsênhv yuôr ntâu phiv liv, tiv têx qir tiv muôx ntâu kror txơưr. Đros pêx xênhv li jênhv pâuz tsênhv zos tiv pêx xênhv tsik xar hêik pâuz zuk kror moz. Đros co, cux lok six chôngz nênhs moz kruô njưk zos nênhs pluôs, pâuz tsik tâu ntâu txos moz kruô njưk, viv li tsik tsov cưv txos phax tar uô siz cik moz hâur côngv thôngx. Chôngz nênhs moz kruô njưk; tiv zix zos nênhs nhoz thax tsav jêx jos tox siêz,  xưk li thâuv moz tsuv tuôx trâu tsêr kho moz mav ho muk zok nriêr yuôx njuôz, sêiz zêis, uô nênhz chiê kho. Tiv six hơưv kho moz kruôz njưk ntêr, viv li nênhs moz cux njiz phiv liv thâuv tuôx chơưv kho moz. Cưk yuôx Trần Văn Dũng, phưv giám đốc tsêr kho moz kruô njưl thiêz moz njưl Quảng Ninh puz pâuz:

       “Moz kruô njưl cux tsênhv txơưr txar phiv liv, tsênhv yuôx chôngz nênhs moz tsik tâu nriêr pov hâur côngv thôngx. Viv li, tas nro sơưr đơưk zos tiêk pov zuk muôx moz xưk li moz kruô njưl mak tsuv tuôx ciês trâu têx qơư njuôk shuôk moz jê tiv zix chiê njuôk moz, pov thiêz chơưv kho thâuv hnôngk truz ntêr muôx oz ciêz ntâu, cuz trâu zar hnuz kêix, pôngz cir, hnôngk tâu nyar”.

        Hok zơưv Nguyễn Mạnh Tuấn, phưv giám đốc sở y tế tỉh Quảng Ninh hêik mênhx:

“Ntu zuôr txos, chiê côngz xưv phax, tar moz muôx chêx cur đuô, Sở y tế zuôr sir jos hêik chor taz viv y tế tror uô truôx jông hâux lưv phax tar moz kruô njưl ntơưv tỉnh; sir jos njuôk shuôk pov moz, chơưv kho lơưr tsaz yênhx phax moz kruô njưl; sir jos uô côngz xưv phax tar moz kruô njưl hâur côngv thôngx đros muôx chor tsưr tsix chính trị xã hội; chuôz cxaz côngz xưv njuôk, kho moz kruôz njưl taz por txâuk pênhr jos trâu côngz xưv chơưv kho, phax tar moz kruô njưl li yuôx, lênhx nênhs…”

Chiê phax, tar cov tâu moz kruô njưk, tsuv hêik trâu pêx xênhv pâuz lok têx kror riêz nênhs tiv moz kruô njưk chiê lơưr chiv chir pâuz tâu, phax tar moz trâu zuk thiêz côngv thôngx. No tsik zos têx cơ quan muôx hâux lưv li txơưx jênhv mak tsuv muôx yênhx lênhx pêx xênhv sik đros uô. Uô tâu li co thiêx paz txo grêk tsơưs tâu moz kruô njưk, paz gra siêz tsơưr lươngv por vêv, tsoz phưz đas jos trâu pêx xênhv thiêz txo grêk tâu yêiz pluôs, muôx luz nênhx tsâu sor./.

(TTT-Lik Thox cxêik nhênhv)

Phênhv thưr 3, hnuz 11/4/2017

PHÊNHV NÔNGX MÊNHX ZUÔR TSUV PÂUZ

Luk Hmôngz: ( số 4)

Hnuz tso: Thưr 3 hnuz 11 hli 4 shông 2017

Nhạc hiệu chuyên mục “ Nhà nông cần biết”

(Hlôngr suôz )

     Zơưv Vav Nênhz Xênhv Vưx, nhoz jok Phù Khả 1, xã Na Ngoi, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An chuôz zis muôx 5 ha ar têz, thâuv ntêx tsuôk luôx thiêz lêix chos poz cưk, sâu tâu tsơưs. Txix hlôngr yiêz tsoz chos, tsiêx tu zus, zơưv yưv pênhr uô qơư tu zus nhux tưv, nhux đas. Xuz thơưx zơưv chuôz zis luôs hâux lưv tu zus tsiêx cxu njiz tsi tsơưs têx phiv liv, tiv tsi tâu muôx tsưr ziv tu zus. Txơưv uô tsi tâu trơưk tsưr ziv siêz xar, taz sik zơưv cux truôx siêz bo tror zok nriêr, cơưv shâuv chor chuôz zis txơưx đuô têx tsưr ziv tu zus tsiêx cxu thiêz shâuv, uô trơưk lơưr têx tsưr ziv phax tar moz ơưk....trâu têx tsiêx tu zus, khov uô tâu trơưk tsưr ziv, viv li zơưv chuôz zis chor tsiêx cxu iz hnuz huôv vav jux juk, txos nhiv no zơưv tưz muôx 13 tuk nhux đas, 7 tuk nhux tưv, thiêz iz ha ntâu blêx liêx, iz shông sâu tâu txix 50-60 tsov đeiv.

     Yuôr zơưv Tsưr Vax Xênhv Vưx nhoz đros côngv iz jok hâur Phù Khả  1, qơư tu zus tsiêx cxu, tâu cxiv uô txix shông 2000. Xuz thơưx, zơưv zuôr iz gơưv nhux tưv lok zus, Khov sir jos khưr, moz siêz tu jông trơưk cui tinhv, tsưr ziv kriê viv li gơưv nhux tưv ntơư tưz hloz lox jông thiêz vav sei, txos nhiv no zơưv Vax tưz muôx 10 tuk nhux tưv. Iz chas co, zơưv tsênhv zus nzir 13 tuk nhux đas thiêz. Nzaz  nzơưv têx tox trôngz hâur pêk đar, muôx đêx zơưv Vax tsênhv krêz uô tâu zuôr xar 2 ha liêx,  100 xưv phaz pak đêx tso njêl zus thiêz tu zus nzir têx keiz ok, cê uô hlôngr yiêz luz nênhx, cê muôx phênhv sâu tâu cxaz trâu chuôz zis.

Nhạc cắt

      Xã Na Ngoi nhiv no muôx têx ziv chuôz zis txơưr đuô li yênhx châuv qơư tu zus tsiêx cxu, huôv tsar uô nox. Nhiv no Na Ngoi muôx 40 chuôz zis uô tâu jông têx qơư huôv tsar uô nox li: Tu zus tsiêx cxu, uô kôngz. Têx qơư huôv tsar uô nox nhoz Na Ngoi tưz uô tâu trơưk têk, trơưl tsưr ziv, muôz phênhv sâu tâu trâu tsôngv box, muôx ntâu chuôz zis zos chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs, nhiv no tưz sir jos hla đhâu yeiz pluôs, truôx tuk luz nênhx thiêz yênhx têx chuôz zis bluô nux hâur xã. Xav kror đruôz iz lênhx nênhs sâu tâu txix 8-9 tsov đeiv iz shông, tsar ndê ntâu đuô 2 tsov đeiv pir li shông 2014.

Zơưv Dua Thái Xênhv Muôk, Chủ tịch UBND xã Na Ngoi heik pâuz: Huôv tsar uô nox trơưk tsưr ziv heik sâuv zos iz hâur têx tsưr ziv, hâux lưv uô tâu trơưk têk hâur xã Na Ngoi, cê nzaz nzơưv tâu têx liêx têz uô tsi jông kôngz, têx suôv qơư ar têz txơưr đuô tsi jông uô kôngz, por tox đo hâur thax tsav, krêz uô tâu têx muôx jông hâur xã, muôz ntâu hâux lưv uô, phênhv sâu tâu siêz trâu tsôngv box.

     Tsôngv box....! Phênhv " Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz" hnuz no tsuôk xâuk li no xưz, phênhv no zos Đeix TNVN đros tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk uô./.

(VOV4-Riê Lâux cxeik, nhênhv)