Têx vênhx huôv phongx cxưx hâur hêir nênhs Thái Tây Bắc li tsuv chơưr

Hêir nênhs Thái xav tiêk, nênhs tsênhv uô nênhx nhoz zênhx muôx njux plis nênhs tưz tuôs đros đrêiv, paz trâu zuk cxiê qơư, tiv zix zos têx thâuv muk đêz tsêr, sêiz shuôk cưr tix nênhx tsa sơưr đơưk, cux xưk li hâur têx ntênhk yôngz cok, uô đaz uô kruô…Viv li, txix nênhs lâul txos hluôk, pox niêv, txir nênhx uô ntêx thâuv zuôr nox hâuk, sơưr đơưk cux tsuv nquôr iz, oz tênhr chơưr hâur piz chơưr xuz thơưx ciês đros siêz xar tsik so ndo njôngr txos chor nênhs tưz trâus tuôs. Thâuv muôx nox, muôx hâuk tsik car zôngv uô ntêx mak zâuv lươr uô ntêx, chiê lơưr paz trâu zuk, lơưr co mav li sik đros nox hâuk phôngv côngz hmôngr.

Zơưv Tòng Văn Xôm, nhoz jok Mòng, xã Hua La, thành phố Sơn La, iz lênhx nênhs pâuz tsênhz lok phôngx cxưx no hêik:

“Lơưr hêir nênhs thiêz siêz xar mak thâuv tưs, nhoz kror tưs cux muôx plis nênhs tưz tas siv nênhx đros đrêiv, thâuv zuk nox hâuk, mak lơưr cux thor nox, zos zưk tsik uô li co mak lơưr zuôr tsik muôx nox, muôx hâuk. Thâuv zuôr hâuk chơưr mak tsuv muôz piz uô ntêx nquôr mê njik trâu lơưr hâuk uô ntêx, li co mak lơưr zuôr paz trâu zuk chiê zuk njiz tâu ntâuz kror jông hâur luz nênhx”.

Tưz tsik zos nquôr iz oz tênhr hâur luz piz chơưr xuz thơưx thâuv zuôr nox, hâuk xưz mak chôngz lênhx nênhs tsênhv muôz iz kror mor, iz kror grêix thiêz iz piz chơưr hâur tsuv mor por thiêz nquôr trâu đrâuv jôngr chiê nênhs tưz tas siv nênhx nox uô ntêx. Chor nênh uô li no mak zos nênhs tưz muôx niêv, txir lok sik pox niêv, tuk txir trâus tuôs. Hok thâuv muk pêv liêx têz, muk hâur har jôngr, txơưv tsik hâuk chơưr taz sik thâuv ox mor mak cux muôz mê njil jâuz, mor uô li co. No zos iz kror vênhx huôv jông tâu tsês chiê txix thâuv ntêx lok. Tix lâus Quàng Văn Hưng, nhoz jok Hìn Phường Chiềng An, thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La hêik:

“Txơưv tiêk cxênhx hluôk li pêz no, tz sik thâuv tưs hâuk chơưr mak zuk cux ndo njôngr nquôr oz pêz tênhr chơưr lơưr zuk mênhx cxưx li têx phongx cxưx, tsik chiê lênhx tưs hêik zuk hlo. Zuk uô li co mak tso siêz thiêz pov shir phaz đuô”.

Tiv zix, hâur hêir nênhs Thái li tsuv mor tiêv kruô, lok sik thâuv chuôz zis muôx tos nênhx tsa tuôx nox mor đros chuôz zis mak thâuv tưs tsưr tsêr cux tsuv muôx oz piz chơưr txơưz sâuv tsuv mor hêik tơưv siêz nhiêv kruô thiêz tsov cưv txos tos nênhx tsa. 2 khoz chơưr no tsuôk tâu chiê li co mak tsik muôx nênhx hâuk. Tsuôk thâuv tưz nox hâuk tas, kruô muk tsêr mak oz piz chơưr no thiêx tâu tsưr tsêr muôz lok zâuv kruô đros hâuk. Thâuv co mak nênhs tâu zâuv hâuk zuôr iz lênhx lok sik nquôr trâu sơưr đơưk hâur tsuv mor đros hâuk. Zơưv Tòng Văn Xôm, jok Mòng, xã Hua La, thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La puz pâuz nzir:

“Thâuv muôx kruô tuôx txos tsêr, tiv zix chor kruô co zos saz nênhx tsa mak tsuv muôx oz piz chơưr tso trâu sâuv tsuv mor. Thiêz oz piz chơưr no mak uô ntêx thâuv zuôr trâu chơưr tsuv trâu trâu oz luz piz no uô ntêx chiê hêik tơưv siêz nhiêv thiêz tsov cưv txos kruô tuôx sêiz yuôx zuk, thâuv lơưr tuôx shuok mak cux muôx lơưr chor nênhs cxênhz jê tưz trâus tuôs têx njux plis đros tuôx thiêz tâu hâuk oz piz chơưr trâu tsuv sâuv tsuv mor co”.

Phôngx cxưx nquôr oz pêz tênhr chơưr uô ntêx thâuv zuôr hâuk hâur zuk luz piz chơưr xuz  thơưx, lok sik trâu 2 piz chơưr tso sâuv tsuv mor thâuv muôx kruô cux tsênhv tâu pox nhuôs hêir nênhs Thái tuôr chiê txos trâu nhiv no. Co zos iz kror vênhx huôv jông hâur tsôngv box li luz nênhx./.

(Tòng Đức Anh-Lik Thox cxêik nhênhv)

Lai Châu: Jos du lix côngv thôngx Sin suối Hồ

Nhoz trâu ntar trôngz Hoàng Liên Sơn, jos ntus đriv Sin Suối Hồ, xã Sin Suối Hồ, huyện Phong Thổ zos thax tsav qơư muôx chuô lax nziês hâur niêx shông thiêz zos iz thax tsav jông jav. Txơưv nhiv kruôr muôx bê hâur ntơưr txix shông 2013, taz sik jos Sin Suối Hồ tưz tâu muôz pênhr nhiêx cxiv uô thax tsav qơư du lix chiê tsôngv kruô tuôx ndis sêiz shuôk.

Zos tsôngv kruô tuôx ndis sêiz shuôk txos jos du lix Sin Suối Hồ, cux zênhx pov njôngr têx cêr muk lok hâur jos, hur si, jông jav thiêz txix ciês têx ndâux cêr muk trâu cxuô chuôz zis cux zênhx yuôv fiêx ntông hêik kriê tsôngv kruô pâuz lok têx qơư du lix hâur thax tsav. Tix lâus Zax x Vax, zos iz lênhx px nhoz jos Sin Suối Hồ thav tiêk: Sâuv thax tsav luz jos no nziv chos cxuô zav tsoz chos li: Txir hơ]k, tuôz ziz, cxuô zav pax thiêz pax Lan….Thiêz xav txos trâu nhiv no, cxuô chuôz zis px nhoz jos co tưz pâuz cxiv kho vax tsêr jông jav, kriz đar qơư chos Pax Lan chiê tsôngv kruô tuôx sêiz shuôk. Tix lâus Zax x Vax hêik pâuz:

  “Tsôngv px huôv tsar uô du lix, tưz muôx ntâu hlôngr yiêz thiêz pâuz sik paz côngv tsưr ziv uô cov tâu trơ]k tsưr ziv siêz xar. Hur tiz si têx qơư zuk uô co, zos zuk tưz nhiêv mak txơưv li chas tsôngv kruô cux zênhx nhiêv tuôx sêiz shuôk. Txix têx luôs hâux lưv uô ntơư, tưz cxươz cxiz tâu trâu tsôngv px sđ muôx cêr côngv siêz đuô đros trâu huôv tsar du lix muôx phênhv sâu tâu nhiêx txiêx cxiv kho luz nênhx tsâu sor”.

Iz chas luôs hâux lưv huôv tsar du lix, tsôngv px jos Sin Suối Hồ cux tsênhv huôv tsar truôx pêz hêir nênhs Hmôngz têx tsôngk trik yo, ntiêz, pax ntâuz đuôr tưk jông jav đros trâu tsôngv tuz nxêik hluôk têx suôz sênhr hêik cưr cxiêx, đhiê pax vuôs nthuôr uô cêr…chiê tsôngv kruô sđ pâuz txos zuk hêir nênhs têx txux chi, cêr nênhx vênhx huôv jông tsênhv muôx đros đrêiv hâur luz nênhx. Niêv hluôk Lâu x Shôngx hêik pâuz:

  “Pêz chor vir ndâuk ntơưv no, txơưv lênhx tưs cux nhiêv xơưk zuk hêir nênhs têx pax ntâuz đuôr tưk, tsôngv trik yo, tsôngk tiêz chiê muôs trâu tsôngv kruô tuôx ndis shuôk têz qơưs”

Tâus cxuô txox cêr muk ndis sêiz shuôk jos, cux zênhx hnor tsư pa txir hơưk nziv siêz hênhr thiêz sêiz pov cxuô luz tsêr hâur jos jông jav, huv đros tsôngv kruô siêz nhiêv. Pos Trần Thu Hà, iz lênhx kruô nhoz Hà Nội tuôx ndis shuôk têz qơưs hêik pâuz:

  “Txix thâuv sơưr cêr tuôx mak cur cux xar tiêk tsôngv px nhoz luz jos no tsênhv uô nênhx txov nhên njuôr, taz sik tsôngv px nhoz no luz nênhx tưz huôv tsar jux juk, cxiv tsa tâu vax tsêr đros trâu cxiv tsa jos du lix jông jav, tsôngv kruô nhiêv tuôx sêiz shuôk”.

Hâur oz pêz shông đrav ntêx, 103 chuôz zis px nhoz luz jos co cux tsênhv uô nênhx txov nhên njuôr; taz sik xav txos trâu nhiv no tsôngv px sđ tưz muôx luz nênhx hlôngr yiêz ntâu, pâuz huôv tsar du lix, cxiv kho vax tsêr, jêx jos jông jav. Zơưv Chẻo Hòa, phó chủ tịch ủy ban xã Sin Suối Hồ hêik pâuz tiêk: Huôv tsar du lix zos iz luôs hâux lưv uô huv đros, cxươz cxiz huôv tsar cêr uô nox. Xav hâur shông 2017, tsôngv px nhoz jos no tưz sâu tâu 2 tỷ ntâu nhiêx txix chos pax Lan muôs thiêz xav txos trâu nhiv no tsôngv px tưz chos tâu 24 cxênhz têik pax Lan chiê muôs trâu tsôngv kruô, pov njôngr tsôngv px muôx luz nênhx tsâu sor juk juk. Zơưv Hòa hêik pâuz:

  “Nhiv no xã tsênhv taz tov chox kriê tsôngv px tsưx phưv huôv tsar har jôngr, chiê chos nzir pax Lan thiêz chos txir hơưk trâu têx har xuz jôngr ntông. Txix ntơư, tsôngv px tưz tsưx phưv- huôv tsar truôx jôngr ntông thiêz muôx phênhv sâu cxaz nzir tâu nhiêx txiêx”.

Luôs hâux lưv huôv tsar truôx pêz Hmôngz têx txux chi, cêr nênhx vênhx huôv jông đros trâu huôv tsar du lix nhoz thax tsav jêx jos tox siêz Sin Suối Hồ muôx chuô lax nziês hâur niêx shông, zos tsôngv kruô tuôx ndis shuôk têz qơưs txos cux zênhx nhoz trơưr tsôngv kruô siêz tsik plox./.

                                              (Tsu cxêik nhênhv-Khắc Kiên)