Đắk Lắk: Têx uô tâu txix dự án phax tar trâus pôngz đêx trâu nhuôs zâu

Chêix so sor shông no, Đinh Tuấn Duy, shux xênhz tsêr cơưv cxênhx oz Nguyễn Đức Cảnh, xar Ea Kmút, huyện Ea Kar, tsik so đros tuk cur muk đa đêx. Duy tưz pâuz uô luôv đêx txix chêix so sor tsêiz no, hok tuk cưr mak cux tsênhv cơưv “Txix dự án paz phax tar trâus pôngz đêx trâus nhuôs zâu ntơưv Việt Nam” kruôz kriê. Duy puz pâuz, cơưv shâuv uô luôv đêx cxix cxuô mak muôx ntâu kror liv:“Thâuv cơưv uô luôv đêx mak cur tâu cơưv ntâu kror li zuk uô luôv tas jos lơưv mak tsuv uô li chak cov zuk ntaz tâu sâuv blêiv đêx, nhoz li co tâu kror ntêr, pâuz uô luôv lok trâu saz ntus đêx, lok six muôx liv thâuv muk trâu ntơưv têx qơư muôx đêx ntâu li cưx đêx cưx ha, pak đêx. Đros co cux paz trâu zuk muôx đas jos thiêz”.

Zos tiv phaz muôx ntâu pak đêx, cưx đêx cưx ha, viv li phiv liv trâus pôngz đêx nhoz nhuôs zâu tsik so zos chor chuôz zis muôx mê nhuôs zâu nhoz huyện Ea Kar li cêr cxơưx. Chênhr viv li, thâuv hnor mông tiêk muôx dự án phax tar trâus pôngz đêx tâu kriz uô đros muôx têx lớp chiê kriê uô luôv đêx, chôngz lênhx uô niêv uô txir hâur huyện tưz shir phaz hlo chiê zuk têx mê nhuôv tuôx cơưv. Niêv tix Nguyễn Thị Khánh, nhoz xar Ea Kmút, huyện Ea Kar, hêik:“Đhâu dự án kriê uô luôv đêx tâu têz qơưk kriz paz kruôz kriê trâu chor mê nhuôs nhoz tox siêz mak cur tuk mê nhuôs cux zos iz lênhx hâur chor shux xênhz tâu kriê uô luôv đêx jiês no. Đhâu cơưv shâuv tâu chor cưk kriê uô tiz jông kriê mak cur pov cur tuk mê nhuôv cux txơưx uô luôv đêx đuô thiêz mê nhuôs cux sir jos paz trâu sơưr đơưk zos muôx yưv têx phiv liv”.

Lơưr Sở Lox tôngv, Xaz pênhz thiêz Xar hôiv tỉnh Đắk Lắk, txix shông 2019, thâuv dự án “Paz tir tar cov truôx jông chiê paz trâu chor mê nhuôs zâu tsik trâus pôngz đêx ntơưv Việt Nam” tâu kriz uô, Sở tưz xêir huyện Ea Kar li 8 xar chiê uô siv. Đhâu co tưz tsưr tsix muôx 40 lớp kriê uô luôv đêx ngaz tuk trâu 800 lênhx nhuôs zâu, đros muôx 704 lênhx nhuôs cơưv tâu jông; tsưr tsix kruôz kriê gra siêz txux chi jênhv pâuz trâus pôngz đêx trâu 1.200 lênhx nhuôs zâu, 400 lênhx uô niêv uô txir muôx mê nhuôs tsik tâu muôx 6 shông thiêz 60 lênhx cưk kriê ntơưr nhuôs zâu; kruôz kriê tsưr ziv kriê uô luôv đêx trâu 11 lênhx nênhs kruôz kriê, 45 lênhx cưk kriê thiêz 10 lênhx cưk kriê thể dục muk cơưv shâuv cov jông lok uô luôv đêx; lôngx đhok 32 đêiv fiêx hêik pâuz ntơưv 12 luz pak đêx, cưx đêx sâuv thax tsav huyện. Zơưv Nguyễn Duy Tuyết, Trưởng phongx Bảo Trợ xar hôiv, Sở Lox tôngv, Xaz pênhz thiêz Xar hôiv tỉnh Đắk Lắk puz pâuz, shông no, dự án sir jos cov tsưr tsix tâu 40 lớp kriê uô luôv đêx ngaz tuk trâu 800 lênhx nhuôs zâu hâur tỉnh. Đros co, Sở cux tsênhv hêik pâuz chiê muôx ntâu phênhv đros paz chiê kriz uô tsaz yênhx cov tâu jông đuô chiê paz phax tar trâus pôngz đêx nhoz nhuôs zâu:“Yưv pênhr uô qơư đa thiêz uô luôv đêx sâuv tas nro chor xar, phường mak lok six lax uô, viv li txuôk lơưr ntu no mak hâur ntu 2020-2021 pêz hêik cov kriz uô nzir. Đrâuv dự án no mak pêz cux tưz hêik trâu Ủy ban tỉnh chox kriê têx Sở, nganhx, chor doanh nghiệp sik đros cxiv uô cxuô zav chiê paz kriê uô luôv đêx trâu têx mê nhuôs chiê paz txo grêk tsơưs qênhx shênhx trâus pôngz đêx muôx yưv sâuv thax tsav”.

Đros têx kror uô tâu xuz thơưx hâur dự án, tsaz yênhx phax tar trâus pôngz đêx tsênhv tâu kriz uô đêz đar ntơưv Đắk Lắk. Chêix so sor shông no, ntơưv iz cxiê xar nhoz đêz, tox siêz huyện Krông Pắk, Krông Buk thiêz Cư Mgar, đros Phongx Lox tôngv, Xaz pênhz thiêz Xar hôiv huyện, tsưr tsix đoanx hluôk nênhs tưz hêik sơưr đơưk sik đros côngv têx phênhv paz lok sik côngv đros chor qơư muôx pak đêx đa tư nhân kriz têx lớp kriê uô luôv đêx tsik tas nhiêx txiêx trâu chor nhuôs zâu. Đhâu chor lớp no, chor nhuôs muôx tâu txux chi lok uô luôv đêx thiêz xưv lik ngaz tuk thâuv nhoz hâur đêx. No cux zos têx sir jos chiê paz trâu tỉnh txo grêk tsơưs qênhx shênhx trâus pôngz đêx./.

(TTTN-Lik Thox cxêik nhênhv)

NÔNGX MÊNHX ZUÔR TSUV PÂUZ

Lênhx hluôk Hmôngz qir huôv tsar uô nox txix uô pax ntâuz, xơưs tsôngk tril yo

Hâur shôngk shông 2019, Công ty Hmôngz 4S VN tâu yênhx lix ntơưv jok 1, phường Trung Tâm, thị xã Nghĩa Lộ. 20 ntâu lênhx lox tôngv tsi so uô hâux lưv ntơưv no phênhv ntâu zos Hmôngz nhoz cxuô thax tsav qơư li: Văn Chấn, Trạm Tấu thiêz Mù Cang Chải tuôx. Txơưv tiêk nhiv kruôr qir huôv tsar uô, taz sik công ty têx xiv huv tưz tâu tsôngv box Hmôngz hâur thax tsav nhiêv zuôr txos ntâu.  Lảo A Củ heik pâuz: Têx pax ntâuz, tsôngk yo tiêz mak nhiv no cur tsuôk uô iz cxiê zav chiê phưx vưv tsôngv px hnar hâur niêx hnuz xưz. Six hơưv zuôr txos, cur zuôr zok nriêr uô pêz Hmôngz têx zav pax ntâuz, tsôngk tril yo tiêz jông thâuv ntêx mak iz txưv chor lâuk uô đreiv thiêz por hưv, tuôr tsês tsi chiê pôngz plox ntơư”.

Xênhz zus thiêz hloz lox nhoz Nậm Có, xưk li ntâu chuôz zis txơưr đuô ntơưv huyện pluôs Mù Cang Chải, Củ lơưr chuôz zis muôx txos 7 lênhx  nhuôs, thâuv tưs tưz txov nhêv njuôr, muôx tsi txâuk cxuô zav. Hloz lox hâur têx cêr txov li ntơư, taz sik Lảo A Củ thâuv tưs tưz sir jos hla đhâu têx phiv liv co. Shông 2011, tâu muk cơưv trâu tsêr cơưv Phổ thông Dân tộc nội trú cxênhx 3 Miền Tây tỉnh Yên Bái, Lảo A Củ tưz sir jos hâur cêr cơưv txux txix tưr thik tâu muk cơưv trâu tsêr cơưv đại học Công nghệ Hà Nội.

Nhạc cắt

Muk đros luôs cơưv nhoz hâur đrôngs lox, chuôz zis tsuôk zos paz thêv têx nhiêx hâur tsêr cơưv, hok nhiêx txiêx nox nhoz, xênhz huôx uz no……mak Lảo A Củ tưx muk zok nriêr hâux lưv uô nzir trâu thâuv luz six hơưv shênhx ntơư chiê muôx nhiêx zôngv hâur niêx hnuz. Li ntơư, taz sik lênhx hluôk tuz nênhs Hmôngz co li tsưr ziv, siêz xar tưz cxơưz paz Lảo A Củ moz siêz uô jông têx hâux lưv uô nzir cik txos xơưs têx tsôngk tril yo hnar. Xuz thơưx zos uô hâux lưv hâur iz qơư niêk uô têx ntơưr uz no. Tov kaz ntơư, tâu cxuô lênhx sđ paz max, Củ tưz tưx krêz zuk uô zuk iz qơư niêk uô têx ntơưr li heik sâuv. Moz siêz, muôx txux chi tsưr ziv jông thiêz gruôs uô hâux lưv, Lảo A Củ tưz tsi tiêk uô tâu trơưk li zuk tsưr ziv xar chiê đros tâu luôs lưv tus uô nênhx nhoz hâur têx đrôngs lox, mak tsênhv xar tsưr ziv uô têx ntâuz xor jông, xơưs nênhs Hmôngz têx pax ntâuz, tsôngk tril yo tiêz hnar thiêz.

Nhạc cắt

Đhâu thâuv zok nriêr, pâuz tâu tsênhz lok cxuô heir nênhs Hmôngz li: Hmôngz Siz, Hmôngz lênhk, Hmôngz đuz thiêz iz cxiê zav Hmôngz li têx tsôngk yo hnar, hâur shôngk shông 2019, Lảo A Củ quyết tinhv qir têk huôv tsar uô nox txix zuk yênhx lix zuk iz công ty.

Đros thiêz pênhr yưv uô xuz thơưx zos 500 tsov đeiv, phênhv ntâu zos chiê zuôr têx meir uô đrê tiêz, luôv ntâuz, yuôz xơưs tsôngk tril ô tiêz…. Lảo A Củ đros têx fôngx zưs moz siêz xar tsưr ziv uô chiê cê uô tâu têx pax ntâuz tsôngk tril yo thâuv nzor, cê uô tâu têx ntâuz xor jông, tsôngk yo tiêz fiv đros trâu ntu nhiv no thiêz zok nriêr qơư sâu zuôr hâur ciêz đrôngs, viv li Công ty têx huv thâuv tưs tưz jông đuô pir li Trung Quốc thiêz têx thax tsav txơưr đuô li têx tsôngk tril yo tiêz xơưs uô tâu, chênhr viv li tâu ntâu lênhx chôngz tus nhiêv zuôr txos đuô.

Lok sâuv xeir zuôr nênhs uô hâux lưv, phênhv ntâu zos Cur zuôr Hmôngz, viv trơưk li Củ mak, Hmôngz lơưr pâuz thôngz thiêz cxuô lok zuk heir nênhs têx tsôngk yo hnar. Lar heik zos Củ xar muôz hâux lưv uô trâu têx lênhx hluôk nênhs Hmôngz chiê lơưr tsi trâul muk uô liêx têz txov nhêv, tir yar tir nas njuôr

Nhạc cắt

Đhâu iz shông  uô hâux lưv, Lảo A Củ công ty nhiv no phênhv ntâu tưz uô tâu truôx tuk thiêz muôx têx pax ntâuz, tsôngk yo tiêz muôs. Têx huv phênhv ntơư phênhv ntâu zos ntâuz xor, thiêz cxuô zav tiêz tưz xơưs uô tâu. Xav kror đruôz đraz iz hlik, Công ty muôx phênhv sâu tâu txix 400-600 tsov đeiv, muôz hâux lưv truôx trâu 20 lênhx nênhs đros thiêz phênhv sâu tâu txix 3-6 tsov đeiv iz hlik.

Lảo A Củ tsưr ziv, cêr uô nox cux tsênhv yuôr ntêr đros thiêz tsi tsơưs têx phiv liv, taz sik cux muôx ntâu hâu cêr jông chiê sik tưr đros luôs lưv tus huôv tsar uô nox uô hnar. Iz lênhx hluôk car xar car uô li Lảo A Củ muôx têx zuôr hla đhâu têx phiv liv, cêr txov, nzaz nzơưv têx six hơưv, hnuz nhôngs jônng chiê uô tâu yênhx côngz. Txix ntơư yênhx iz tsov iêr chi cax trâu chor hluôk nênhs thax tsav tsôngv box heir nênhs tsơưs cơưv shâuv, uô trơưk.

Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no tsuôk xâuk li no xưz. Phênhv no zos Đeix TNVN nhoz iz suôv faz Tây Bắc uô đros trâu Tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk paz max./.

(Đinh Tuấn-Riê Lâux cxeik, nhênhv)