Tsôngv box Cho nhoz Đà Giang li ntênhs tik bê

          Ntơưv Điện Biên, mênhx cxưx Cho muôx 6 cxênhz lênhx nênhs sik đros nhoz uô nênhx chêx chôngk ntơưv têx huyện Mường Nhé, Nậm Pồ thiêz Tủa Chùa. Ntơưv xã Huổi Só (huyện Tủa Chùa)- thax tsav nhoz buôk huyện Quỳnh Nhai (Sơn La) thiêz Sìn Hồ (Lai Châu) nênhs Cho muôx 2 cxênhz ntâu lênhx (tsav zuôr xar 80% jênh số tas nro xã) nhoz ntơuv 6/9 jêx jos buôk ntus đêx Đà Giang.

          Ntênhs tik bê zos iz phongz cxưx muôx pưs txux coaz tsôngv hâur hluôk tuz nênhs Cho li luz nênhx, lênhx hluôk tuz nênhs Cho tưs cux tsuv uô phongz cxưx no. Ntênhs muôx ziz njiêz tso pov têx hluôk tuz tưz hloz tiêr nênhs. Lơưr nênhs Cho, uô ntênhs no chiê pov trâu têx pos zơưs pâuz lênhx hluôk tuz li luz bê lâuk hâur xênhv nênhs. Luz bê no zuôr tâu sâu hâur chuôz zis li fâuv ntơưr thâuv tâu tas siv nênhx, cxênhx tuz nhuôs tov kaz no zuôr zôngv luz bê no hu lok txi côngv. Tsôngv box Cho nhoz no xar tiêk, lênhx tưs tưz uô ntênhs tik bê lâuk thiêx li tâu seiz zos hloz tiêr nênhs, thiêx tâu uô têx luôk hâux lưv hâur xênhv nênhs, côngv thôngx; thâuv tuôs njux plis thiêx tâu lok đros pos zơưs nhoz. Fênhx yax têx mê nhuôv tuz cxôngx 5 shông ndê muk, thâuv chuôz zis muôx pênhr xưv mak zuôr tâu niêv thiêz txir uô ntênhs tik bê. Ntênhs no khênhr tâu tsưr tsix thâuv tưz uô liêx têz tas, khênhr zos têx hnuz cxôngx xiêz 4/12 txos hnuz xiêz 7/12 (zax lix), viv lơưr nênhs Cho nhoz no li siêz xar no zos têx hnuz thiêz hli jông tiv zix hâur shông. Tsov lơưr chuôz zis li pênhr xưv mak tsưr tsix ntênhs tik bê ntêr lok sik tsi ntêr.

          Uô ntêx hnuz tsưr tsix ntênhs 1 ciêz ntâu, tsưr tsêr muôx nênhs tâu tik bê tsuv bax têx zav nox, chuôz zênhx cxix cxuô; thôngx cxix gra têx co muk hu têx txir nênhz hâur jos xeir hnuz jông chiê tsưr tsix. Uô ntêx thâuv tsưr tsix ntênhs iz hnuz, txir nênhz hloz zuôr pheiz côngz têx txir nênhz txơưr,cưr tix nênhx tsa, tsôngv box hâur jos tuôx cxix cxuô ntơưv chuôz zis nênhs tsưr tsix ntênhs chiê cxiv uô qơư trâu pos zơus, qơư no tâu uô đrâuv jôngr, lo ntơưr chiê pov trâu pos zơưs pâuz…Hâur têx hnuz tsưr tsix ntênhs, tas nro sđ tuôx dưv puôr lênhx tsi nox greix. Nênhs tâu tik bê tsuv hnar nênhs Cho li tsôngs yo chax chês zos niêv lok sik lênhx muôv tưz đhâu hnuz nhôngs xênhz zus uô trâu.

          Hâux lưv coaz tsôngv tiv zix hâur ntênhs zos txir nênhz muôz trâu nênhs tâu tik bê iz fâuv ntơưr sâu ntơưr Cho lâuk, sâu tsênhz mênhx lok lênhx nênhs co, qir tiv uô ntênhs thiêz kruôz kriê lênhx nênhs co. Thâuv tâu tik bê, lênhx hluôk tuz co luz bê zuôr tâu sâu trâu hâur fâu ntơur chuôz zis, zôngv hu plis thâuv tâu tas siv nênhx.

          Suôv câuv ntênhs, txir nênhz zuôr pov cov trâu pos zơưs thiêz uô tsâus pos zơưv, thôngx cxix thor phôngv têx jông tiv zix trâu lênhx nênhs tâu tik bê. Đhâu co, suôz đruôs, suôz nxêz tôngx zuôr tâu ntâuk uô đror cxuô qơư hâur jêx jos. Tsưr tsêr uô tsâus thiêz zâuv cxuô lênhx nênhs nox mor, muôx têx luk phôngv jông trâu lênhx nênhs tâu tik bê hâur hnuz ntênhs no.

          Ntênhs tik bê lâuk côngz jênhv hloz tiêr nênhs tâu côngz jênhv zos di sản vênhx huôv phi vật thể têz qơưk zos tsôngv box Cho nhoz uô nênhx buôk tul đêx Đà Giang li iz cêr txưv haox, thôngx cxix khav tênhv Đảng, têz qơưk li tsov cưv txos hâux lưv tuôr tsês, phuôx huiz di sản vênhx huôv mênhx cxưx./.

(Vũ Lợi-Txâur Vax cxeik nhênhv)

Tsu x Tsaz hâur ntu huôv tsar uô du lix

          Xênhz zus thiêx lox hloz hâur chuôz zis khưr uô kôngz lôngk, luz nênhx txov nhêv njuôr. Chênhr zos li hêik ntơư, tix lâus Tsu x Tsaz siêz xar njôngr tiêk: nưk zuôr sir jos hlôngr yiêz tsưr ziv huôv tsar cêr uô nox cov paz tâu chuôz zis muk đhâu têx cêr txov nhêv. Txix têx tsưr ziv siêz xar njôngr ntơư, tix lâus Tsu x Tsaz thiêx chuôz piz huôv tsar uô qơư du lix thiêz khơưk tsês chiê zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông chiê tsôngv kruô tuôx ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưs txos.

“Hâur zuk jêx jok tsênhv yuôr ntâu zav tsuv khơưk tses chiê thiêz huôv tsar. Ntơư zos tsuv khơưk tsês cov tâu truôx zuk hêir nênhs têx tsôngk tiêz tsôngk trik yo. Kror tiv 2, tsuv khơưk tsês zuk hêir nênhs têx chax chêk, cêr đaz cêr kruô, hêik trâu tsôngv kruôk sđ pâuz txos”

Sir tas đas jos tsưr ziv muôz siêz truôx bo đros trâu têx fôngx zưs, hâu nov ntơưv qơư paz max txos; hâur shông 2015, tix lâus Tsu chuôz zis tưz kir txêik mê njik pênhr nhiêx têz qơưs chox lok cxiv uô tâu iz luz tsêr tsar lơưx, muôx cxuô zuk hêir nênhs têx tsôngk tiêz tsôngk trik yo, huv đros pêz Hmôngz li luz nênhx nox nhoz muk lok hâur niêx hnuz. Đhâu ntơư, cux tâu tsôngv kruô thiêz têx fôngx zưs hêik kriê tiêk: Tsuv cxiv kho đuô thiêz kriz đar têx qơư tok kruô cov jông jav, huv đros tsôngv kruô ndis shuôk têz qơưs siêz nhiêv. Chênhr zos li hêik ntơư, txix cxiv uô iz luz tsêr tok kruô txos trâu kriz no, tix lâus Tsu x Tsaz tưz kriz đar cxiv uô tâu 3 luz tsêr tok kruô, muôx zuk hêir nênhs cxuô zav tsôngk tiêz, tsôngk trik yo huv đros tsôngv kruô siêz nhiêv thiêz hêik kriê zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông trâu tsôngv kruô sđ pâuz txos.

“Zuk tsuv uô cov cxuô zav jông, huv đros, chiê tsôngv kruô pauz txos. Lar hêik zos tâu Đêix nta suôz VN paz max, yax kriê hêik pâuz  thiêx muôx chôngz lênhx kruô pâuz txos thiêz thiêx muôx li hnuz no”

Uô tâu têx li hêik ntơư, hâur oz pêz shông đhâu lok no, tix lâus Tsu x Tsaz thax tsav qơư du lix, ndis uô si sêiz shuôk têz qơưs, hâur iz luz hli muôx txos 200 ntâu lênhx kruô tuôx so uô si sêiz shuôk têz qơưs txos thiêz tsongv kruô cux tâu sêiz pov tsôngv tuz nxêik hluôk nthuôr uô cêr lov jêv li: Đhiê kênhx, đhiê pax vuôs…..nhoz trơưk tsôngv kruô siêz tsik plox. Zơưv Nguyễn Tiến Công, iz lênhx kruô nhoz đrôngl Hà Nội tuôx uô si sêiz shuôk têz qơưs txos thax tsav qơư du lix co hêik pâuz:

“Cur tuôx ndis uô si txos zơưv Tsu x Tsaz thax tsav qơư du lix no cux jông cơưs thiêz nziv tsôngv kruô sđ siêz nhiêv. Cur tsênhv zuôr tror tuôx ndis uô si trâu thax tsav qơư no ntâu jiês nzir thiêz”

Txix têx tsưr ziv hlôngr yiêz huôv tsar uô du lix côngv thôngx, tix lâus Tsu x Tsaz, ntâu jiês tưz tâu Tổng Cục du lix, uỷ ban tỉnh Sơn La muôz ntơưr kruôk thiêz zos iz hâur oz lênhx tâu xêir tsov muk đros cơưv Đại hội nhiêv têz nhiêv qơư hur si têz qơưs jiês tiv 10./.

                               (Tsu cxêik nhênhv-Trấn Long-Tây Bắc)