Jax sâu thưr 7.12.3.2016:

ZIZ NJIÊZ TÊX JAX PAX VUÔK UÔ LOV JÊV HÂUR LUZ NÊNHX

          Lơưr chor lâuk heik, Mường Lò zos hêir nênhs Thái Tây Bắc li thax tsav qơư nhoz. Nhoz no tsênhv tuôr tsês tâu hêir nênhs Thái têx vênhx huôv jông tiv zix, hâur co muôx têx jax pax vuôk uô lov jêv. Têx lênhx lâuk nhoz no puz pâuz, têx jax pax vuôk uô lov jêv tsi pâuz muôx thâuv tưs lok, tsuôk pâuz tiêk tưz nhoz đreiv hâur hêir nênhs Thái luz nênhx cxôngx ntâu cxênhx nênhs txos nhiv no. Zơưv Lò Văn Biến, iz lênhx nênhs moz siêz đros vênhx huôv Thái nhoz jos Pa Kết, phường Trung Tân, thị xã Nghĩa Lộ puz pâuz: “ Kror chiê tâu siz jê tiv zix, cxôngx hâu nov txos nênhs paz hâux lưv, nênhs lâuk thiêz nênhs hluôk… tsuv đhiê pax vuôsuô lov jêv, thâuv đhiê cxuô lênhx nênhs jông iz zav, viv li, thâuv nox yông thiêz txos têx hnuz tsiêz cux đhiê pax vuôs uô lov jêv”. Lơưr têx lâuk, pax vuôk uô lov jêv muôx 36 jax đhiê, taz sik puôr lênhx tâu hlôngr yiêz cxôngx 6 jax đhiê pax vuôk trâur lâus. 6 jax đhiê no tsi taz chiê đhiê uô lov jêv xưz mak tsênhv heik tơưv tsôngv box Thái cxôngx ntâu cxênhx nênhs li tsưr ziv nhoz uô nênhx, cêr xênhz huôx cor cav hâur niêx hnuz. Jax đhiê xé vóng ( zos đhiê uô iz vox) tso pov cêr niêv côngv siêz hâur côngv thôngx, cxuô lênhx nênhs sik đros tuôr tês đhiê uô iz vox. Jax pax vuôk xoè Khắm khăn mơi lảu ( zos zâuv hâuk chơưr) tso pov lênhx tsưr tsêr li siêz jông, tuô tsêr tsav mak tsuv muôx piz chơưr chiê zâuv kruô hâuk. Jax pax vuôk xoè Phá xí muôx ziz njiêz tiêk txơưv mul chês kâuv ntux tưs, têz qơưk tưs, cưr tix nênhx tsa tsuv ndo njôngr thiêz tso xor mông lol. Jax pax vuôk xoè Đổn hôn zos khav tênhv txơưv tiêk ntux têz txơưr txar, taz sik tiz nênhs li siêz mak jông li kuz, luz nênhx txơưv tsi tâu jông li siêz xar taz sik tiêv tiêv zos iz mênhx cxưx. Jax pax vuôk Nhôm khăn zos zôngv fuôv đhiê, jax no jông seiz thiêz lov jêv tiv zix, đhiê thâuv tâu chiv kôngz jông, thâuv nox yôngz, cxênhv tsêr yiêz…Jax pax vuôk ỏm lọm tốp mư ( zos cê đhiê uô iz vox cê buôx tês) tso pov kror jông siêz, luz nênhx tsâu sor, buôx tês tsi taz tso pov cêr shir phaz mak tsênhv muôx ziz njiêz zos: tênhv sik njiz, siz ndeiv…

          Nênhs Thái xar tiêk “tsi đhiê pax vuôk cux tsi lov jêv. Chênhr viv li hâur ntênhs phêv tưs, cux tâu muôz cxuô jax pax vuôk chox lok đhiê uô lov lêv. Cêr niêv côngv siêz hâur côngv thôngx chuôs li ziv jông đuô, tsi taz tâu têx nênhs lâus tuôr tsês jông mak cxênhx hluôk cux lok six nhiêv txos.

          Nhiv no nhoz thị xã Nghĩa Lộ thiêz huyện Văn Chấn muôx yênhx cxênhz lênhx txơưx đhiê pax vuôk uô lov jêv. Hli 9/2015 nhiv kruôr đhâu, 6 jax pax vuôk trâur lâus nhoz thị xã Nghĩa Lộ tưz tâu côngz jênhv zos di sản vênhx huôv phi vật thể têz qơưk. Uô ntêx co, pax vuôk xoè tưz tâu 2 cxênhz 13 lênhx nênhs đhiê, zos jiês đhiê chôngz tiv zix nhoz Việt Nam shông 2013. Têx côngz jênhv co ziv chox lol trâu tsôngv box Thái cêr txưv haox, jông siêz thiêz tror tuôr tsês jông têx jax pax vuôk xoè.

          Mường Lò tưz txos cheix ntux yiêz, pax txir đuôx, txir khơưz tơưs đơưz vos sâuv têx tox trôngz. Đras liêx cux tưz pov txos iz cheix ntênhs phêv jông, hơưv tos tsôngv kruô nhoz cxuô qơư tuôx seiz ndis shuôk./.

( Đinh Tuấn- Txâur Vax cxeik thav)

Phênhv thưr 7, hnuz 12/3/2016:

Zav nduôr gio Tiên Yên-Đông Bắc nox kaz

Nduôr gio muôx ntâu nhoz trâu cxuô tỉnh pêz têz qơưs, taz sik tsik muôx thax tsav qơư tưs nduôr gio nox kaz li nduôr gio thax tsav Tiên Yên. Nduôr gio uô ntơưv thax tsav Tiên Yên, muôx chôngz lênhx kruô nhiêv nox thiêz nus faz tsưr ziv tsâu cxur blâuv uô. Ntơư zos muôz chor kuôr blêx bâuv hlơưr thiêz muôz chor kuôr hlơưr ntơư liv đros trâu tơưr txir lưk kâuz, đêx hmôngr jêz siz thiêz muôz chox lok tor đêx cov huv đros; taz sik, cux zos chor uô ntêr shông thiêx njuôk uô tâu trơưk tsưr ziv njuôk xav. Thâuv uô tâu siêr, chor nduôr gio ntơư đax thiêz tsư kaz cơưs. Pos Nông Thị Lâm, zos iz lênhx uô nduôr gio ntâu shông hêik lok têx tsưr ziv uô nduôr gio thav pâuz nzir: “Blôngx gio đê thiêz hlơưr đrav ntus đêx hiêr tas mav liv chor cuô đêx thiêz muôz chor cuô đêx ntơư chox lok tsâu cxur; cxur blâuv, tsuv muôz zav cxur kaz thiêz tsik cxoz muôz cxur txuô”. Tsôngv px hâur thax tsav Tiên Yên uô nduôr  gio zos muôz cxur blâuv chox lok uô. Uô ntêx tsuv muôz chor cxur blâuv ntơư chox lok tsâu chor cuô đêx gio 2-3 six hơưv mav muôz chox lok krưr uô nduôr. Thâuv krưr tâu zuôr chox muk hâu, tsuv muôz blôngx njê puô iz cxênhx hâur kaz lâux câuz, thâuv hâu tâu siêr, nduôr gio thiêx tsư kaz. Zav nduôr gio hêik ntơư, tsuv hâu 5-6 luz six hơưv thiêx siêr thiêz thâuv hâu tâu siêr ntơư, muôz nduôr gio chox lok tsư cuô suôz thax caz tsiz nox cux kaz cơưs. Nguyễn Hoàng Nam, zos iz lênhx shuv xênhz tsênhv taz tov cơưv đại học shir phaz lil thav lok zav nduôr gio: “Nduôr gio zos iz zav nduôr cur nhiêv nox thiêz thâuv nox ntơư mêx njik kaz jiz txơưr đuô cxuô zav nduôr. Chuôs li ciêz tưs cur cux đros têx fôngx zưs muk zuôr  nduôr gio chox lok  nox”. Nduôr gio zos iz zav nduôr muôx thâuv nzor nhoz thax tsav Tiên Yên thiêz thax tsav Quảng Ninh.

Pos Mã Thị Lộc, zos iz lênhx uô qơư muôs nduôr gio tâu ntêr shông muôs ntơưv ciêz Tiên Yên hêik pâuz: “Nduôr gio, muôz chox lok njư cuô suôz thax caz tsiz nox cux kaz thiêz lax cơưs. Muôx tsôngv kruô tuôx muk đhâu, tsuôk zos zuôr zav nduôr no 200-300 luz chox muk trâu têx fôngx zưs nox siv”. Hâur iz xã, iz thax tsav qơư, nhiêk muôx nhiêk cxuô zav nduôr muôs; taz sik zav nduôr gio ntơưv thax tsav Tiên Yên tsênhv taz tov tâu tsôngv kruô nhiêv nox. Blôngx njê, blôngx gio thiêz cxur blâuv, zos zav uô tâu nduôr gio muôs trâu tsôngv kruô tuôx sêiz shuôk têz qơưs, zuôr nox, tsôngv px sâuv thax tsav Tiên Yên muôx phênhv sâu tâu cxaz nzir nhiêx txiêx chox lok sir zôngv hâur ziv chuôz zis. Zơưv lý Văn Thắng, phưv phôngx kôngz nuv huôv tsar tox siêz huyên Tiên Yên hêik pâuz nzir: “Huyện xêir tsov zav nduôr gio zos iz zav nduôr muôx thâuv nzor lok. Nduôr gio sâuv thax tsav Tiên Yên tsênhv taz tov tâu  cxuô lênhx sđ  nhoz cxuô qơư nhiêv nox thiêz tâu tsôngv kruô sđ kruôk txos”.

          Chênhr zos li hêik ntơư, zos tsôngv kruô sđ tâu muk ndis ntux sêiz shuôk têz qơưs txos huyện tiên Yên, tsuv tâu ndêiv muk nox siv zav nduôr gio, zos iz zav nduôr nox kaz nhoz sâuv thax tsav Tiên Yên./.

                                                                        (Tsu, cxêik nhênhv-TTĐB)