Jax sâu thưr 3, hnuz 12/4/2016:

Sơn la tưz bax tso cuô mik ntông cao Su

Trơưk li zơưv Quàng Văn Chôm, nhoz jos Tìn, xã Ít Ong, huyện Mường La hêik pâuz: Ntơưv jos Tìn zos thax tsav xuz chos ntông tso cuô mik thiêz zơưv Chôm ziv chuôz zis cux muôz 1,5 ha ar chiê chos ntôngtso cuô mik; đhâu 9 shông chos thiêz tsưx phưv, hur si têx ntông tso cuô mik  ntơư tưz lox thiêz tsôngv px sđ cux xar njôngr zuôr sâu tâu ntâu cuô mik cao su muôs trâu công ty. Zơưv Chôm hêik:

 “Pêz muôz ar chiê chos ntông cao su, pêz cux xar njôngr tiêk: Chor ntông cao su ntơư zuôr sâu tâu ntâu cuô mik muôs trâu công ty cov tsôngv px sđ muôx luz nênhx bluô nux jux juk thiêx truôx siêz tsưx phưv ntông cao su”.

Tưz bax tâu cxuô chuôz zênhx chiê cxuôr tso cuô mik cao su, hâur shông 2015, công ty sêiz car ntông tso cuô mik Sơn la tưz đros tsêr cơưv  cao đẳng cao su, tsênhv qơư huôv tsar ntông tso cuô mik thiêz tsêr cơưv cao đẳng  Sơn la, tưz sik côngv tsưr tsix kriz lớp kriê tsưr ziv tsưx phưv thiêz huôv tsar chos ntông tso cuô mik. Hur si cxuô lênhx công nhân hâur công ty tưz pâuz thôngz lok tsưr ziv tso cuô mik ntông cuô mik cao su. Xav txos trâu nhiv no, công ty tưz muôx 700 lênhx, bax uô hâux lưv tso cuô mik cao su. Zơưv Hoàng Liên Sơn, nhoz công ty cao su Sơn La hêik pâuz:

 “Hur si cxuô lênhx công nhân hâur công ty, pêz sđ tâu công ty huov tsar ntông cao su kriê cơưv cxix cxuô lok  tsưr ziv tso cuô mik cao su. Đhaua ntơư, pêz sđ puôr lênhx pâuz thôngz têx tsưr ziv tso cuô mik cao su”.

Zơưv Võ Nhật Duy, thơưx sêiz car công ty ntông tso cuô mik Sơn la hêik pâuz,  xav txix thâuv chos txos trâu nhiv no, zos 9 shông; muôx 450 ha tưz jông cxuôr tso cuô mik thiêz đhâu cxuôr tso siv, cuô mik cao su cux zuôr sâu tâu 500 cir hâur 1ha. Xav txos shông 2017; 1.600ha ntông cao su hâur thax tsav tỉnh Sơn La cux zuôr jông cxuôr sâu tso cuô mik. Zơưv Võ NHật Duy hêik:

 “Pêz cux sêiz njôngr cxuô tsoz ntông tso cuô mik, muôx têx jiês cux zuôr cxuôr tso cuô mik hâur shông no thiêz pêz cux ntâuk chiv, yuôv fiêx trâu cxuô tsoz ntông tso cuô mik. Ban sêiz car ntông tso cuô mik tưz tuôx qênhz yuôx sêiz shuôk 3 jiês chor ntông tso cuô mik thiêz hâur ntu zuôr txos, pêz cux saz lax trâu hâu nov tỉnh chiê tsưr tsix kriz hnuz cxuôr tso cuô mik cao su Sơn la”.

Luôs hâux lưv tso cuô mik cao su, tâu tso sâu huv hnuz nhôngl, six hơưv thiêz zuôr gra cêr shir phaz trâu 7 cxênhz ziv chuôz zis px muôz ar chos ntông cao su Sơn la./.

                                                          (Tsu cxêik, nhênhv-Tuyết Lan)

Phênhv thưr 3, hnuz 12/4/2016:

Phênhv cxiz kôngz: Zuôv qir cxiz, zôngv yuôx por vêv đrox tsuôs trâu têx blêx chiv châux yiêz

Nuk: Tsoz phưz blêx chiv châux yiêz 2016 thâuv blêx huôv lox, tsuv zuôv qir cxiz li chas thiêx jông? Thiêz ntu no zôngv têx yuôx por vêv đrox tsuôs li chas trâu blêx?

Têz: Ntu têx blêx huôv jov jơưk zos iz hâur 3 ntu zov chênhr quyết tinhv têx blêx zuôr sâu tâu nju thiêz tsi tâu tov kaz no. Chênhr viv li, tsôngv box tsuv tiz jông tu têx blêx thôngz đhâu zuôv qir huv đros chiê paz blêx huôv vav sei thiêz zôngx ziv. Chiê zuôv qir trâu têx blêx hâur ntu no tâu trơưk tsưr ziv, tsôngv box sđ tsuv pâuz tsênhz thâuv chor blêx huôv xuz thơưx no zos zuôr qir gôngr car, uô plaz naz, ntu tov kaz chor blêx huôv jông mak tsi zos gôngr car uô plaz naz. Chênhr viv li, tsôngv box tsuv zuôv qir cxiz trâu blêx cov huôv jông li zuôv tâu qir nzor trâu têx blêx thiêz zuôv chêx tsôngk. Tsênhv tsênhz zos: Têx blêx tsêz zuz mak tsuv zuôv qir cxiz thâuv blêx nhiv kruôr nrâu chas, hlar, njuôz jov jơưk thiêz zuôv thâuv blêx nhiv kruôr 3 đeiv blôngx. Têx qir zuôr trâus txos trâu chor blêx ntu nhiv no zos qir đơưz, thiêz Kaliclorua lok sik têx qir NPK khênhr zuôv cxiz trâu blêx cov huôv tâuk. Cux seiz têx qir zuôv puô uô ntêx thiêz ar liêx têz jông lok tsi jông, chor nôngx blêx ntơư thiêz ntux txơưr txar li chas….mak zuôv têx qir cov huv đros. Tsuv zuôv cxaz qir cxiz trâu têx blêx txuôv thiêz blêx tsơưr lươngv siêz chiê chor blêx huôv lox siz luôs, tsi yuô trâus caz hmoz tho nox uô ruôr hiêv. Iz cxiê liêx uô blêx tsêz zuz thâuv hâur hli 2 njiz ntâu jiês ntux no njiv viv li têx blêx mok zôngx ziv trâus đax blôngx, tsưk…., tsi yuô hloz jông, tsôngv box tsuv zuôv cxaz têx qir muôx ntâu tsơưr pưr, đros trâu đoz đrox, tso đêx cov huv trâu chiê paz blêx njuôz tâuk thiêz nrâu tâuk chas, hloz huôv jông. Iz chas ntơư tsuv  tso đêx lok trâu têx liêx txix 2-3 phênhz yiv chiê têx qir zax tas nzâuv ar, blêx li jông. Thâuv ntux cuz sor, têx kưx đax khênhr vav ntâu, tho nox uô hiêv têx blêx mok, lar heik zos têx liêx muôx ntâu đêx. Thâuv têx kưx tsi yuô vav ntâu mak tsôngv box sđ tsuv ntêk cxov, chuôz têx kưx chiê tuô, lov por tsês. Zos muôx ntâu, sđ tsuôs yuôx lok sik muôz yuôx tuô, lov tor shơư trâu têx qir, xuôz jêz chiê fmông trâu chor blêx.

Tsưv ziv: Thâuv zôngv yuôx por vêv đrox tsuôs, liêx uô blêx ntơư tsuv muôx đêx huv đros, tsi cxoz chiê liêx kruôr lok sik ntâu đêx hênhr zuôr uô hiêv txos têx blêx. Đhâu thâuv zôngv yuôx, tsuv tso đêx cov nhaz chor  hâur pâuk blêx txix 5-7 hnuz, yuôx li tuô, lov tâu têx caz tho nox blêx. Ntu thâuv chor blêx muôx blôngx txos trâu thâuv blêx huôv ntâu zuôr qir gôngr car, uô plaz naz, tsôngv box tsi tas zôngv têx yuôx tuô, lov caz hmoz, txơưv têx caz ntơư zuôr tho nox uô hiêv blêx. Thâuv ntu no tsi tas tsuôs yuôx, viv chor blêx iz jiês no hlar huôv tâu sei. Iz chas ntơư, tsi tsuôs yuôx tuô, lov caz hmoz tsênhv paz por hưv thiêz jông trâu têx blêx. Taz sik, iz cxiê caz hmoz tho nox uô ruôr hiêv blêx li: Uô blôngx blêx đax, tsưk mak tsôngv box phax tuô, lov cov jông thâuv blêx tsênhv taz tov huôv jông, njiz trâus ntux nas ntêr hnuz, nông ntâu, lar heik chor blêx BC15, Q5, blêx blâuv…..jông đuô hur si thâuv njiz trâus ntux nas, nông ntâu li heik sâuv tsuv zênhx max zôngv yuôx tsuôs phax tir thêir caz hmoz trâu têx blêx  ( 4-5 hnuz tsuôs iz jiês)./.

                               (Thanh Thủy-Riê lâux cxeik, nhênhv)