Jax 2: Nậm Pồ tsar ndê têx lênhx lox tôngv muk uô hâux lưv saz đrâuv luôs 2 chas têz qơưk tsi trơưk chei tiv tsôngv box tsi muôx nuv uô

Txơưv pâuz zuôr njiz ntâu phiv liv, tsi jông, taz sik kaz shông 2017, tix lâus Chảo A Phàn 2 niêv txir, nhoz jok Sín Chải 1, xã Nà Hỳ, huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên cux thor chor nênhs sưv, siz pâuz nhoz Lào Cai chox cêr đhâu đriv têz muk Trung Quốc chiê uô jos. Qir tiv tâu tix lâus Phàn heik li:

“Mul mak cux nhoz khênhr đuô pir li nhoz pêz têz qơưk VN. Iz hnuz tâu nhos 200-350 cxênhz. Nhoz pêz têz qơưk heik cxuô mak tsi muôx phênhv sâu tâu bâuv li saz đrâuv. Pâuz tiêk đhâu đriv têz li no mak tsi trơưk chei, taz sik luz nênhx txov nhêv hênhr cux tsuv muk xưz, muk nriêr nhiêx chiê txoz cxơưx trâu chuôz zis luz nênhx xênhz huôx thiêz têx nhuôs muk cơưv ntơưr”.

Yuôr tix lâus Lý Tông Sơn puôr lênhx nhoz đros jok ntơưv Sín Chải 1, xã Nà Hỳ, huyện Nậm Pồ mak heil pâuz tiêk, thâuv ntêx no tix lâus tưz muôx jiês muk uô jos trâu iz cxiê công ty cxiv tsa hâur thax tsav, taz sik tiv lơưr tsi muôz nhiêx, gra tsi tâu nhiêx, tix lâus thiêx tsi xar uô, zok nriêr cêr hla đhâu đriv têz muk Trung Quốc chiê uô hâux lưv:

“Chuôz zis pluôs thiêz txov nhêv hênhr, uô nox ntơưv VN mak tsi xar uô, taz sik nhoz VN cur uô ntâu lơưv, tsi tâu nhiêx,  tsuôk gra tâu iz kro mê njik xưz, tsi pâuz shor lênhx tsưr muk đaz tsi, khiêr uô tưs lơưv gra tsi tâu nhiêx. Uô li ntơư thiêx muk trâu Trung Quốc uô hâux lưv, pâuz tiêk muk li no tsi trơưk chei taz sik viv chuôz zis txov nhêv, tsi pov kaz uô chas”.

Trơưk li thôngz sâu, xav kror đruôz đraz iz shông, huyện Nậm Pồ muôx txix 800 txos iz cxênhz lênhx nênhs nhiês cêr muk uô hâux lưv saz đrâuv luôs 2 chas têz qơưk, hâur co phênhv ntâu zos muk uô jos trâu Trung Quốc. Qir tiv chênhr uô muôx têx li heik no, phênhv ntâu zos nhoz luôs têz qơưk tâu phênhv sâu siêz đuô. Hâur thax tsav mak tsi muôx công ty, doanh nghiệp lox zuôr nênhs lox tôngv ntơưv qơư uô hâux lưv; luôs hâux lưv kriê txux chi tsưr ziv uô nuv trâu nênhs lox tôngv tox siêz ho uô tsi yuô tâu trơưk tsưr ziv, siêz xar. Pos Bùi Thu Hằng, Tsar phongx Lox tôngv Xaz pênhz thiêz XH huyện Nậm Pồ heik pâuz:

“Zos iz thax tsav qơư ntus đriv nhoz jê Trung Quốc thiêz Lol Tsuôk, li ntơư ciêz đrôngs Trung Quốc zos iz qơư lok six zôngx ziv zok nriêr tâu nuv uô, nênhs lox tôngv muk têz qơưk co uô hâux lưv thâuv têx luz six hơưv, hnuz nhôngs lơưr uô liêx têz tas, tsi muôx đaz tsi uô mak lok six zôngx ziv zok nriêr tâu nuv uô đros thiêz phênhv sâu siêz. Chênhr viv li, ntơư cux zos iz hâur têx mak uô nênhs lox tôngv khênhr muk uô hâux lưv saz đrâuv luôs 2 chas têz qơưk tsi trơưk chei,  tsênhv thâuv hâur thax tsav huyện zok nriêr hâux lưv uô thôngz đhâu têx doanh nghiệp mak tsênhv tsơưs, tsuôk muôx têx doanh nghiệp mê, viv li hâux lưv uô trâu nênhs lox tôngv lok six phiv liv”.

Chiê đơưk uô tâu têx li heik no, six hơưv đhâu, hâu nov ntơưv qơư thiêz cxuô ngênhx muôx vax huôv huyện Nậm Pồ tưz sir jos uô ntâu faz tsưr ziv, xưk li yax kriê gra siêz txux chi tsưr ziv jênhv pâuz, qênhz shuôs, pâuz tâu têx nênhs fêv mul lok hâur thax tsav yax mông, hâuz nziêk tsôngv box mul lok đhâu têz qơưk tsi trơưk chei.... Huyện cux tưz tso tơưv ntâu ntâuz ntơưr kriê hlôngr yiêz tsưr ziv uô kôngz, sâu tâu nju thiêz huôv tsar truôx, taz sik cux uô tsi yuô tâu trơưk tsưr ziv xar, viv tsơưr lươngv nênhs lox tôngv hâur thax tsav tsênhv yuôr trâus ntâu txux chi tsưr ziv, pâuz tsi tas tsi cxuô. Zơưv Nguyễn Văn Thái, Chủ tịch Ủy ban huyện Nậm Pồ heik:

“Huyện cux tưz muôx têx tsưr ziv chiê sông 2019 no tsuv muôx iz tsưr ziv li chas uô hlôngr yiêz. Hâur co huyện tsênhv sir jos đros têx doanh nghiệp chiê chox nênhs lox tôngv muk uô hâux lưv têx doanh nghiệp mak lơưr cê kriê txux chi tsưr ziv uô nuv cê phênhz hâux lưv uô trâu nênhs lox tôngv. Nhiv no trơưk faz tsưr ziv heik co cux jông mê njik, tsuv tror tsưr tsix uô li ntơư chiê kriê tsưr ziv uô nuv ntơưv qơư trơưk zoz qơưx hâur thax tsav mak tsôngv box lơưr đas cir, lok sik têx nuv uô mak nhoz hâur đrôngs lok sik têx huyện saz đrâuv luôs zuôr trâul txos, txơưv mê iz kro mê njik lol cux tsuv sir jos”.

Uô li chas chiê kriê txux chi tsưr ziv, zok nriêr hâux lưv uô trâu nênhs lox tôngv tox siêz cov tâu trơưk tsưr ziv, siêz xar; cux li txo grêk tsơưs chor nênhs mul lok đhâu đriv têz tsi trơưk chei uô jos saz đrâuv luôs 2 chas têz qơưk? No zos hâux lưv, tsi tiêk đros thiêz huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên, mak cux zos hâur ntâu thax tsav qơư nhoz Tây Bắc, tsuv muôx têx ngênhx muôx vax huôv, têx tsưr tsix cik txos tis seiz njiê đuô, sik đros zok nriêr têx tsưr ziv fuô kriê fiv đros./.

(Vũ Lợi-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

NUS TÊZ LOK TSÊNHV CHÊI BẢO HIỂM Y TÊR, BẢO HIỂM XAR HÔIV

(Tsês tsik thêv BHYT đhâu 3hli puôk tâu thêv txuôk nzir muk?)

Nus:

Thâuv tsênhv cơưv ntơưr cur tưz thêv bảo hiểm y têr thiêz muôx six hơưv txưv 5 shông tsik so txix shông 2017. Cur tơưv tsêr cơưv shông 2016 thiêz tsik thêv nhiêx BHYT lơưv. Nhiv no cur nhiv kruôr thor muk uô hâux lưv ntơưv công ty mak cur puôk tâu xav chiê thêv txuôk nzir BHYT 5 shông sik lơưr liês co? Cur kror tâu sơưv zos li chak?

Têz:

Tiv iz, lok kror txuôk nzir 5 shông sik lơưr liês;

Chính phủ li khoản 5 Grê 12 Nghị định 146 shông 2018 cuiz tênhv li đrav kaz lok Thẻ bảo hiểm y têr: Six hơưv cxaz chuôz bảo hiểm y têr 5 shông tsik so tror sâur đros thiêz nênhs tsuv thêv tsik so nhiêx txiêx njuôk kho moz. Six hơưv cxaz chuôz bảo hiểm y têr tsik so zos six hơưv sir zôngv sâu sâuv thẻ bảo hiểm y têr jiês lơưr kaz txuôk lơưr jiês uô ntêx; six hơưv tsik tâu thêv ntâu tiv zix tsik ntâu đuô 3 luz hli.

Lơưr co, six hơưv cxaz chuôz bảo hiểm y têr 5 shông tsik so zos six hơưv sâu sâuv thẻ bảo hiểm y têr jiês lơưr kaz txuôk lơưr jiês uô ntêx; six hơưv tsik thêv mak tsik ntâu đuô 3 luz hli.

Li jiês no cox tưz tsik thêv bảo hiểm y têr txix shông 2016, txos nhiv no tưz ntâu đuô 3 luz hli viv li zuôr tsik tâu xav thêv txuôk nzir BHYT 5 shông tsik so. Cox luz Công ty zuôr tsuv uô thêv nhiêx bảo hiểm y têr trâu cox zos nênhs yiêz thiêz muôx six hơưv cxaz chuôz bảo hiểm y têr xav txix xuz thơưx xưz tsik tâu thêv txuôk nzir cox kror thẻ kuz.

Tiv oz, nênhs cxaz chuôz bảo hiểm y têr doanh nghiệp li phênhv sơưv bảo hiểm y têr

Khov lơưr khoản 1, Grê 22 Luật bảo hiểm y têr kho đuô, cxaz nzir shông 2014 cuiz tênhv: Nênhs cxaz chuôz bảo hiểm y têr thâuv muk njuôk, kho moz lơưr cuiz tênhv ntơưv chor grê 26, 27 thiêz 28 Luật no mak tâu cuiv bảo hiểm y têr muôz nhiêx njuok, kho moz hâur kror zuk tâu sơưv đros kror tâu sơưv li đrav kaz:

d) 80% nhiêx txiêx njuôk, kho moz đros chor nênhs txơưr đuô. Viv li, thâuv cox muk njuôk, kho moz bảo hiểm y têr huv qơư, cox zuôr tâu sơưv 80% nhiêx txiêx njuôk, kho moz./.

(Thu Thùy-Lik Thox cxêik nhênhv)