Jax sâu thưr 6, hnuz 13/11/2015

Sơn La: Tsôngv box qơư nhoz yiêz truôx tuk luz nênhx txix chos ntông  yuôx zêx

 

 

 

Kuôk no 10 shông, tix lâus Lò Văn Tưởng nhoz xã Ít Ong, huyện Mường La chuôz zis đros ntâu ziv chuôz zis txơưr đuô yeik lok nhoz ntơưv jok Nà Tân, xã Tân Lập, huyện Mộc Châu. Ntơưv qơư nhoz yiêz, tix lâus Tưởng chuôz zis tưz tâu pheiz 5000 xưv ar têz chos ntông yuôx zêx. Đhâu 9 shông chos yuôx zêx, tix lâus chuôz zis luz nênhx tưz tsar ndê jux juk. Tix lâus Tưởng heik pâuz, thâuv nhoz qơư kuz, tsôngv box tsi pâuz chos zav kôngz tưs, tu zav tsiêx tưs viv li luz nênhx lok six txov nhêv. Nhiv no tưz tsi thôngx li ntu thâuv ntơư. Shông 2014, tix lâus chuôz zis sâu đê tâu 14 tênhr njis yuôx zêx nhôngk, grê muôs zos 6.700 đeiv iz cir, tix lâus Tưởng chuôz zis phênhv sâu tâu hur si hâur shông tâu 80 tsov đeiv ntâu. Gruôs khưr đros cêr moz siêz tu têx yuôx zêx thiêz tâu ntux paz, njuôk xav shông no tix lâus chuôz zis zuôr sâu đê tâu 17 tênhr, tâu nhos 120 tsov đeiv. Tix lâus Lò Văn Tưởng heik:

 “ Txix thâuv têx yuôx zêx jông sâu đê cux tâu mê njik, cux tsi yuô khưr, pir li chos poz cưk mak tâu ntâu đuô viv tsi tas nôngz, tso qir, tas đas jos tu têx yuôx zêx xưz, hok poz cưk mak tsuv zuôr nôngz civ, tsi txâuk chos, têx thâuv ntux tsi paz cux uô tsi tâu nox”.

Yuôr tix lâus Lường Văn Luân chuôz zis zos ziv chuôz zis yeik txar lok nhoz yiêz txix shông 1994 chiê zuôr qơư uô tsêr meir tênhv tênhz Hòa Bình, muôx 2.400 xưv phaz ar têz yuôx zêx, shông 2014, tix lâus chuôz zis tưz sâu đê tâu 6 tênhr ntâu yuôx zêx, ciês fâuv sâu đê xuz thơưx têx yuôx zêx hâur shông 2015, chuôz zis sâu đê 1,4 tênhr njik yuôx zêx nhôngk, tâu muôx 11 tsov đeiv:

“ Têx yuôx zêx tâu chos txix shông 2002 lơưr dưv anr yeik txar tsôngv box nhoz yiêz chiê zuôr qơư kuz uô tsêr meir tênhv tênhz sơn La, hâur têx shông jê lok no mak têx yuôx zêx sâu đê tâu nju, shông tov kaz tâu ntâu đuô shông uô ntêx, tsôngv box qơư nhoz yiêz cux li tsôngv box nhoz ntơưv luz nênhx iz hnuz tsar ndê jux juk”.

Jok nhoz yiêz Nà Tân nhiv no muôx 112 ziv chuôz zis chos yuôx zêx, shông 2014 sâu đê tâu 500 ntâu tênhr, tưz muôz phênhv sâu tâu nju trâu tsôngv box, paz huôv tsar huôv tsar uô, gra siêz luz nênhx trâu têx ziv chuôz zis yeik lok nhoz yiêz chiê zuôr qơư uô tsêr meir tênhv tênhz. Zơưv Lèo văn Tươi, nhoz jok Nà Tân, xã Tân Lập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La heik:

“ Txix shông 2003 yeik txar lok nhoz ntơưv xã Tân Lập, seiz tsôngv box luz nênhx tưz iz hnuz truôx jux juk, lar heik zos tsôngv box Nà Tân, têx  kôngz uô chênhr zos yuôx zêx, tưz tâu 10 ntâu shông thiêz yuôx zêx tưz huôv tsar lok six jông, lar heik zos iz cxiê chuôz zis muôx phênhv sâu tâu txix 70-80 tsov đeiv iz shôngk”.

Tas nro tỉnh Sơn La nhiv no muôx 17 qơư yeik lok nhoz yiêz tưz fuô uô lơưr tsưr ziv chos yuôx zêx, hur  si muôx 330 ha ntâu, côngz yuôx zêx trâu têx công ty yuôx zêx thiêz qơư tsiv uô yuôx zêx hâur thax tsav.

Công ty yuôx zêx Cờ Đỏ Mộc Châu tưz yưv qir zuôv, yuôx por vêv đros tsuôs, iz chas kriê tsưr ziv uô trâu lênhx nênhs chos yuôx zêx. Đhâu thâuv sâu đê tâu, tas nro tsôngv box ntơưv qơư nhoz yiêz chiê zuôr qơư kuz uô tsêr meir tênhv tênhz Sơn La thiêz tênhv tênhz Hòa Bình hâur thax tsav xã Tân Lập têx yuôx zêx nhôngk tưz tâu Công ty sâu zuôr hur si. Pos Đỗ Thị Thao, Phưv Giám đốc công ty yuôx zêx Cờ Đỏ Mộc Châu heik pâuz:

“ Thâuv đê tâu têx yuôx zêx jông, jiêz, kra tâu kruôr jông, muôs tâu mak lênhx nênhs chos yuôx zêx luz nênhx cux nhoz khênhr, xưk yuôx zêx San tuyết, đrav ntêx muôs 200 đeiv iz cir taz sik txos nhiv no lênhx nênhs uô yuôx zêx, luôs muôx 12 txos 15 tsov đeiv iz hlik muôs têx yuôx zêx San tuyết, tưz tsi tâu heik txos chor yuôx zêx jông, li ntơư zos pêz uô jông tênhx qơư công ty txix tsêz no txos nhiv no, uô txos tưs muôs txos ntơư thiêz lênhx nênhs uô yuôx zêx lok six jông siêz, shir phaz”.

Luôs hâux lưv sik paz uô truôx nhoz tsôngv box thiêz doanh nghiệp, hâu nov ntơưv qơư tưz paz uô hlôngr yiêz tsưr ziv uô, hlôngr yiêz siêz xar, tsưr ziv khưr uô kôngz nuv, đhâu ntơư khav tinh tsưr ziv uô tưz huôv tsar thiêz nthuôr uô đêz đar, paz krêz uô tâu jông hur si têx liêx têz ntơưv thax tsav qơư nhoz yiêz./.

                                   (Việt Anh-Riê Lâux cxeik, nhênhv) 

 

 

 

 

Phênhv “Nriêr pâuz lok hêi têz qơưs” hnuz 13/11/2015

PHÊNHV NRIÊR PÂUZ CHEI TÊZ QƯƠS

 

 

Tsôngv pox nhuôs sơưr đơưk hmor yuô! Hâur phênhv nriêr pâuz pháp luật ciêz no, pêz thor xa trâu sơưr đơưk mnôngs têx cuiz tênhv lok luật đêx ar.

Grê 4: Uô tsưr đêx ar

Đêx ar zos tas nro pêx xênhv uô tsưr tâu têz qơưk hlôngr njêx muôs uô tsưr thiêz thôngz ziv coangr lik. Têz qơưk choz qênhx sir zôngv ar trâu nênhs tâu sir zôngv ar lơưr luật no li cuiz tênhv.

Grê 5: Nênhs sir zôngv ar

Nênhs sir zôngv ar tâu têz qơưk choz zok ar, chiê ntiêr ar, côngz jênhv qênhx sir zôngv ar, jênhv hlôngr đuô qênhx sir zôngv ar, zos:

1. Chor tsưr tsix hâur têz qơưk zos cơ quan têz qơưk, taz viv vũ trang, tsưr tsix chính trị, tsưr tsix chính trị-xã hội, tsưr tsix kinh tế, tsưr tsix chính trị xã hội-hâux lưv uô, tsưr tsix xã hội, tsưr tsix xã hội-hâux lưv uô, tsưr tsix hâux lưv uô côngz thiêz chor tsưr tsix txơưr đuô lơưr pháp luật li cuiz tênhv lok dân sự (đrav kaz no hu cxuô uô tsưr tsix);

2. Ziv chuôz zis, tiz nênhs hâur têz qơưk (đrav no hu uô ziv chuôz zis, tiz nênhs);

3. Côngv thôngx pêx xênhv zos Côngv thôngx nênhs Việt Nam sik đros nhoz sâuv jêx jok thiêz chor qơư pêx xênhv nhoz xưk li co muôx phongz cxưx iz zav lok sik đros côngv iz chuôz xêhv;

4. Cơ sở tôn giáo muôx tsêr mnov, tsêr hơưv, thánh đường, tôn giáo li tsêr cơưv ntơưr, tsưr tsix tôn giáo li qơư uô hâux lưv thiêz tôn giáo têx qơư txơưr đuô;

5. Tsưr tsix saz đrâuv têz qơưk muôx txơưx jênhv ngoại giao zos cơ quan hlôngr njêx muôs ngoại giao, cơ quan lãnh sự, cơ quan hlôngr njêx muôs txơưr đuô saz đrâuv têz qơưk muôx txơưx jênhv ngoại giao tâu chính phủ côngz jênhv; cơ quan hlôngr njêx muôs tsưr tsix hâur Liên hợp quốc, cơ quan tsưr tsix liên chính phủ, cơ quan hlôngr njêx muôs tsưr tsix liên chính phủ;

6. Nênhs Việt Nam nhoz saz đrâuv têz qơưk lơưr pháp luật li cuiz tênhv lok quốc tịch;

7. Doanh nghiệp muôx pênhr yưv saz đrâuv têz qơưk zos doanh nghiệp muôx tas nro pênhr yưv txix saz đrâuv têz qơưk, doanh nghiệp liên doanh; doanh nghiệp Việt Nam mak nênhs yưv pênhr saz đrâuv têz qơưk zuôr cổ phần, đros uô, zuôr đuô lơưr pháp luật li cuiz tênhv lok yưv pênhr.

Grê 6. tsưr ziv sir zôngv ar

1. Huv cêv kuôk, tsưr ziv sir zôngv ar.

2. Cxênhx txuôs, muôx chêx cur, por vêv tênhv qơư thiêz tsik uô phiv liv txos nênhs sir zôngv chor ar iz ndis li qênhx liv sir zôngv ar.

3. Nênhs sir zôngv ar uô lơưr zuk li chor qênhx, jênhv vưv hâur six hơưv sir zôngv ar lơử rluật no li cuiz tênhv thiêz pháp luật li têx cuiz tênhv txơưr đuô muôx liênx quanz.

Grê 9: Cxơưz cxiz yưv pênhr trâu đêx ar

Têz qơưk muôx tsênhv chêi cxơưz cxiz nênhs sir zôngv yưv pênhr lox tôngv, chuôz zênhx, hiêx txiêx thiêz sir zôngv khoc học thiêz công nghệ trâu chor hâux lưv đrav kaz:

1. Por vêv, hlôngr đuô, uô trâu chor ar tros jông kôngz lôngk đuô;

2. Kriz phaz, uô đuô, nav đêx hiêr, uô trâu thax tsav ar khôngz, tox trôngz, ar muôx đêx jông sir zôngv lơưr tsưr ziv sir zôngv ar;

3. Huôv tsar cxuô zav chiê uô ar chuôz ndê kror tsiv gri.

                                                   (Tuyết Lan-Lycxêik-nhênhv)