Uô bluô nux txix chos tsoz chos thanh long liêz plơưr

Thâuv ntêx, niêv tix Nguyễn Thị Dung ziv chuôz zis tsuôk zos uô liêx têz, chos poz cưk, caz tsiz, phênhv sâu tâu kik thiêz tas ntâu đas jos khưr uô. Txos shông 2010, tâu xar thiêz huyện hêik chos thanh long huv đros thiêz huôv tsar jông ntơưv tiv phaz, viv li niêv tix oz niêv txir tưz hlôngr chiê chos zav ntông nox txir no. Xuz thơưx, chuôz zis yưv pênhr muôx 50 triệu đêiv ntâu uô ndêx bê tông chos tsoz chos thanh long sâuv thax tsav đar muôx 5000 yiv ndis chiê uô đrênhs chos 8000 tsoz txir thanh long. Ntu xuz thơưx tiv tsik tâu muôx tsưr ziv uô, chuôz zis xêir tsov zav nôngz tsik huv thax tsav qơư, viv li txi txir zâu thiêz kâuz, tsơưr lươngv kik. Đhâu co, niêv tix Dung muk ndis shuôk têx tsưr ziv chos thanh long ntêr shông, sâu chênhz zênhv txix chor jiês uô ntêx, shông 2013 niêv tix thiêz chuôz zis hlôngr đuô chiê chos txir thanh long plơưr liêz, niêv tix Dung chuôz zis tưz sâu tâu 30 ntâu tấn txir thiêz sâu tâu liv zuôr xar 700 triệu đêiv: “Shông 2019 tâu tỉnh tsov cưv txos pêz cux tưz hêik tas nro chor chuôz zis zos chos thiêz huôv tsar thanh long mak uô lơưr tsưr ziv jông chiê zuk têx hax huv taz por tâu ngaz tuk viv li pêz zuôr uô huôv tsar lơưr tsưr ziv hữu cơ”.

Thanh long plơưr liêz zos tsoz chos chưx tau ntux kruôr gis, tsơưs trâus caz hmoz ruôr hiêv, paz sâu tâu yênhx shông mak tsik tas ntâu đas jos tsoz phưz thiêz six hơưv sâu zos txix hli 6 txos hli 12, đhâu 15 hnuz mak sâu đê iz jiês, bâuv li sâu tâu txix 9 txos 11 jiês iz shông. Chiê tror huôv tsar, niêv tix Dung tưz hêik pox nhuôs hâur xar sik đros chos txir thanh long plơưr liêz thiêz yênhx lix hợp tác xã Ngọc Hoàng. Thanh long plơưr liêz hâur hợp tác xã tưz tâu cungz jênhv tax ploz tsênhr VietGAP thiêz tâu muôs trâu têx ciêz đrôngs hâur têz qơưk li: Hà Nội, Hải Phòng, Thanh Hóa, Nghệ An…Thiêz tưz tâu muôs trâu têx ciêz đrôngs saz đrâuv têz qơưk li: Trung Quốc, Nhật Bản, Dubai….Tưz tsik zos paz muôx tâu phênhv sâu truôx, niêv tix Dung tưz paz muôx hâux lưv uô truôx trâu 2 lênhx nênhs thiêz 10 lênhx nênhs uô lơưr chêix. Tix lâus Nguyễn Văn Nam, iz hâur chor nênhs tâu paz muôx hâux lưv uô puz pâz: “Thâuv ntêx cur cux muk uô hâux lưv, iz shông muk oz pêz hli trâu cxiê qơư, kror tưs muôx hâux lưv mak zuk muk uô taz sik hâux lưv cux tsik truôx, oz niêv txir iz lênhs nhoz iz kror, pox niêv mak nhoz ntơưv no hok zuk mak kror tưs muôx hâux lưv chêk muk uô ntơưv co. Txix thâuv tuôx ntơưv no uô vax mak phênhv sâu truôx đuô, shir phaz đuô, chuôz zis tâu nhoz uô cê, tsik tsuv muk đêz lơưv”.

Tsoz chos thanh long plơưr liêz tưz paz niêv tix Dung chuôz zis cux xưk li ntâu ziv chuôz zis nhoz xar Nà Bó muôx phênhv sâu tâu nhiêx txiêx thiêz uô bluô nux ciês ntơưv qơư nhoz./.

(Đắc Thanh-Lik Thox cxêik nhênhv)

Jênhv pâuz moz tso jik kaz jiz

Nam: Txo grêk cir txơưv nox ntâu

Trơưk li têx lênhx bác sĩ, cưk yuôx, thâuv têx jâuz mor nox muk hâur đros chêr xav tsi tâu, uô têx trox nya muk zus luz chêr mak zuôr muôx têx trâus grêk cir, txơưv zuôr nox têx jâuz mor cxix cxuô.

Nữ: Tso jik tsi so:

No cux zos iz kro khênhr muôx nhoz têx lênhx trâus moz tso jik kaz jiz hov iz, hov 2.

Nam: Lênhx nênhs co xar nox cxuô zav:

Lênhx nênhs co tsi so nkrik cxuô zav uz no, zos iz hâur têx khênhr muôx yưv nhoz têx lênhx moz tso jik kaz jiz. Đros co cux uô trâu kror ndâux, đi ndâux kruôr.

Nữ: Hnor yeiz plaz:

Tsi so nkrik cxuô zav uz nkrik no, lar heik zos xar nox têx zav kaz jiz, kror no zos têx thax hâur têx nyar xav tsi tâuk mul trâu luz đros chêr, lênhx nênhs moz muôx têx khênhr pov yeiz plaz đhâu têx pluôk nox.

Nam: Thâuv pư njiz trâus ntâu zav li uz li no:

Chor nênhs trâus moz tso jik kaz jiz khênhr njiz trâus têx li: Pư tsi tsâus jos, xar muk tso jik tsi so, pov muôx têx li uô tsi yuô tâuk pa thâuv pư.

Nhạc cắt

Nữ: Iz chas ntơư, cux tsi tâu tso siêz đros thiêz têx li đrav kaz:

Nam: Têk tơư châuk zâuv, tsâuk lênhs.

Thâuv pov muôx têx li heik no mak lênhx nênhs moz tsuv chênhr phax, viv co tơư nhoz đêz plơưr, thâuv njiz trâus li ntơư zos têx nyar lok tsi tâuk trâu đrav co tơư, zuôr uô tsi jông txos.

Nữ: Njiz trâus têx moz sâuv tơưr grêix:

Thâuv nhiv kruôr trâus moz, moz tsi tâu hnhar, têx tơưr grêix mêx njik kruôr, khâuk lol sik đuz txis, tiv têx insulin hâur nyar ndê siêz.

Nam: Gênhk, tsi xar uô hâux lưv uz no

Co zos iz hâur têx khênhr pov muôx yưv nhoz chor nênhs trâul moz tso jik kaz jiz.

Nữ: Nyar ndê siêz

Zos sđ pov muôx yưv têx li heik sâuv, tsuv zênhx max mul thor cưk yuôx  seiz njuôk shuôs đas jos, fênhx yax zos 140/90, zos trâul moz tso jik kaz jiz hov 2 mak nyar zuôr tsi siêz đuô 135/80.

Zos muôx yưv têx li heik ntơư, sđ tsuv muk chuôs cưk yuôx chiê tâu njuôk shuôs đal jos, chơưv kho moz zênhx max, iz chas co nox hâuk, uô têx hâux lưv uz no cov huv đros....../.

(Thu Thùy-Riê Lâux cxeik, nhênhv)