Yên Bái sik côngv uô xênhz yar thiêz muôs shuôz njêk

Đros kror liv zos pak đêx Thác Bà đar muôx 19 cxênhz ha, huyện Yên Bình tưz cêv kuôk thax tsav pak đêx yênhx têx qơư tu zus shuôz njêk. Đros co zos paz, kruôz kriê kỹ thuật tu zus njêl hâur vax thêir, paz lok zuz nôngz, nhiêx txiêx…paz trâu nênhs tu zus muôx nzir pênhr jos, txux chi hâur tu zus tsiêx đêx. Tix lâus Đào Văn Minh, iz hâur chor nênhs tu zus ntâu nhoz pak đêx Thác Bà hêik:

“Vax li no mak zuôr zus tâu nhoz têx qơư đêx lox đar, ngaz tuk trâu njêl. Pir li têx vax txơưr mak đar đuô, muôz njêl cux zôngx ziv đuô. Chêx cur mak cux jông đuô”.

Đris chuôz cxaz choz zok khoa học kỹ thuật, ntu đhâu, têx tiv phaz hâur tỉnh Yên Bái tror sir jos uô chor tsaz yênhx, dự án huôv tsar tu zus shuôz njêk; chuôz cxaz cxơưz cxiz têx doanh nghiệp yưv pênhr trâu luôs hâux lưv tu zus, muôx tsơưr lươngv siêz, chor chuôz zis sir zôngv pak đêx, têx njưs thêir côngz trinhx đêx tênhv, đêx liv chiê tu zus shuôz njêk.

Pos Phùng Thúy Hồng, cán bộ phongx Kôngz nuv thiêz Huôv tsar jêx jok huyện Yên Bình puz pâuz:

“Pêx xêhv tưz sir zôngv têx kỹ thuật paz muôx chêx cur kinh têr trâu chor chuôz zis. Fênhx phêiz mak đhâu iz ntu zus txix 10-12 hli mak zuôr sâu tâu txix 25 txos 30 triệu đêiv iz luz vax, khov co paz trâu huôv tsar chuôz zis cux li tiv phaz”.

Tỉnh Yên Bái nhiv no muôx 21 cxênhz ntâu hec ta pak đêx tu zus shuôz njêk. Iz shông ntâuk muôz shuôz njêk, xar muôx 9 cxênhz tấn, paz muôx tâu tsiv gri 225 tiv đêiv ntâu, paz muôx haux lưv uô thiêz phênhv sâu truôx trâu yênhx cxênhz ziv chuôz zis.

Đros têx kror mak nganhx tu zus  shuôz njêk paz muôx tâu, zơưv Hoàng Ngọc Đại Phưv chi cục trưởng chi cục sêiz car tu zus shuôz njêk-Sở Kôngz nuv huôv tsar tox siêz tỉnh Yên Bái puz pâuz, ntu zuôr txos tỉnh zuôr tror muôx têx tsênhv chêi chiê huôv tsar tu zus shuôz njêk sâuv thax tsav:

“Tiv iz zos tsêx trung trâu huôv tsar tu zus lơưr thax tsav tưz tâu cui tênhv. Tiv oz zos choz zok pak đêx trâu chor hợp tác xã, têx doanh nghiệp yưv pênhr trâu tu zus huôv tsar tu zus shuôz njêk ntơưv tỉnh, tsêx trung trâu pak đêx Thác Bà thiêz têx qơư zov chênhr. Tsêx trung zus têx zav muôx chêx cur kinh têr siêz li njêl lăng, nheo, rô phi..paz muôx iz kror uô xênhz yar tsêx trung cux li muôl muôs trâu pox nhuôs”.

Iz chas têx pênhr nhiêx muôz paz, tỉnh Yên Bái tsênhv sir jos sik côngv đros doanh nghiệp hâur thiêz đrâuv tỉnh xưk li Hà Nội, Lào Cai…chiê sâu zuôr pêx xênhv têx shuôz njêk tu zus trơưk VietGap muôs trâu ciêz đrôngs. Iz thênhv jux juk muôs txos trâu têx ciêz đrôngs lox…txix co paz phênhv txuôk đros chor tu zus shuôz njêk thiêz muôs truôx tus grê nhoz têx tiv phaz muôx pak đêx lox tu zus shuôz njêk li Yên Bình, Lục Yên, Văn yên, Văn Chấn…nhoz tỉnh Yên Bái./.

(Trịnh Xuân-Lik Thox cxêik nhênhv)

PHÊNHV TSÊNHV CHÊI THIÊZ LUZ NÊNHX

So tas chế độ moz gếnh, cêir chêx li chas? ( 2 suôz)

Fôngx zưs Lò Hải Minh nhoz đrôngs Sơn La nus:

          Cur gôngr BHXH tâu 3 shông. Shông 2015, cur trâus moz trâuv, tâu chiz coaz BHXH thêv chế độ moz gênhs ntêr hnuz. Thor nus seiz, shông 2016 cur so tas 180 hnuz chế độ lơưr Chei BHXH yiêz, chế độ no tâu car chêx li chas? Viv tsi tsưv ziv, cur taz viv thix ziv thêv chế độ moz gênhs, xênhz zus mê nhuôs trâu nênhs lox tôngv sơưv cxôngx hli 2/2015 taz sik hli 11/2016 taz viv thiêx khiêz ntâuz ntơưr thêv chế độ trâu chiz coaz BHXH. Li ntơưv, cur taz viv pok zuôr tsuv uô ntâuz ntơưr heik trâu chiz coaz BHXH? Thor puz pâuz?

          Têz: Lok six hơưv sơưv chế độ moz gênhs tiv trâus têx zav moz tsuv kho moz ntêr, lơưr cui tênhv ntơưv khoản 2, grê 26 Chei BHXH shông 2014 mak nênhs lox tôngv so hâux lưv tiv trâus moz gênhs zuôr trâus kho moz ntêr zos Bộ y tế tso tơưv tâu so hâux lưv thiêz sơưv chế độ moz gênhs li no:

          Ntâu tiv zix zos 180 hnuz xav tas nro têx hnuz so ntênhs, so tsiêz, so hâur yênhx ciêz; tas six hơưv 180 hnuz lơưr cui tênhv taz sik tsi tâu kho tâu jông moz mak tror tâu sơưv chế độ moz gênhs đros phênhv kis đuô taz sik six hơưv sơưv ntâu tiv zix bâuv six hơưv tưz gôngr BHXH ( Chei BHXH shông 2006 tsi cui tênhv six hơưv ntâu tiv zix sơưv chế độ moz gênhs đros phênhv kis đuô thâuv tas six hơưv so zos 180 hnuz lơưr cui tênhv).

          Điểm c, khoản 2, Grê 28 Chei BHXH shông 2014 cui tênhv, phênhv tâu sơưv chế độ moz gênhs đros lênhx nênhs lox tôngv muôx six hơưv gôngr BHXH tsi tâu nto 15 shông tror tâu sơưv chế độ moz gênhs ntêr hnuz thâuv tas six hơưv zos 180 hnuz lơưr cui tênhv bâuv 50% phênhv nhiêx gôngr BHXH hâur hli uô ntêx thâuv so hâux lưv ( Chei BHXH shông 2006 cui tênhv phênhv tâu sơưv đros lênhx nênhs no bâuv 45% phênhv nhiêx shar, nhiêx côngz gôngr BHXH hâur hli uô ntêx thâuv so hâux lưv).

          Tsuv muôx ntâuz ntơưr heik tsênhz mênhx thâuv khiêz ntâuz ntơưr car chêx chế độ moz gênhs kênhz. Điểm c, khoản 1, grê 93 Chei BHXH shông 2006 cui tênhv, hâur yênhx hli nênhs sir zôngv lox tôngv gôngr 3% lok hâur cuiv moz gênhs, xênhz zus nhuôs; hâur co nênhs sir zôngv lox tôngv tuôr tsês 2% chiê thêv trâu nênhs lox tôngv txâuk six hơưv hnuz nhôngs sơưv chế độ moz gênhs, xênhz zus nhuôs lơưr cui tênhv thiêz thêv 3 luz hli iz jiês đros tsưr tsix BHXH.

          Hâux lưv nênhs lox tôngv ntơưv taz viv pos Minh muôx txâuk têx chiê sơưv chế độ moz gênhs, xênhz zus nhuôs taz sik taz viv ho tsi ciêr chênhr thêv trâu nênhs lox tôngv thiêz 3 luz hlik thêv iz jiês đros chiz coaz BHXH zos uô cxâuv têx cui tênhv lok BHXH thiêz tsuv xưv bluô hành chính lơưr cui tênhv ntơưv Chính phủ li Grê 21 Nghị định số 88/2015/NĐ-CP hnuz 7/10/2015 kho đuô cxaz nzir iz cxiê grê hâur Chinhr phủ li Nghị định số 95/2013/NĐ-CP hnuz 22/8/2018 cui tênhv xưv bluô hành chính hâur vênhv thix lox tôngv, BHXH, chox nênhs lox tôngv Vn mul uô hâux lưv saz đrâuv têz qơưk lơưr hôx thôngx.

          Txos hli 11/2016 pos li taz viv thiêx khiêz ntâuz ntơưr trâu chiz coaz BHXH chiê thix ziv thêv têx nhiêx kho moz gênhs, xênhz zus nhuôs đros nênhs lox tôngv mak tsuv uô ntâuz ntơưr heik tsênhz mênhx lik zơưx kênhz khiêz ntâuz ntơưr thix ziv trâu chiz coaz BHXH car chêx têx nhiêx txiêx kho moz gênhs, xênhz zus nhuôs đros nênhs lox tôngv./.

( Thanh Thủy- Txâur Vax cxeik nhênhv)