Siz txênhz uô thiêz sâu zuôr tsi truôx, têx yuôx zêx Lai Châu zôngx ziv trâus pôngz

suôz bê

Tas nro tỉnh Lai Châu nhiv no muôx zuôr xar 6.200 ha têz yuôx zêx, đros thiêz thax tsav uô yuôx zêx sơưr tiv 3 hâur hur si têz qơưk. Đros grê muôs blôngx njik yuôx zêx li: Yuôx zêx Shan xav kror đruôz đraz 7 cxênhz đeiv iz cir, yuôx zêx Kim tuyên 10-15 cxênhz đeiv iz cir li nhiv no, lênhx nênhs chos tsoz chos yuôx zêx luz nênhx tưz jux juk hlôngr yiêz. Iz chas hâux lưv uô thiêz sâu tâu truôx tuk trâu têx chuôz zis chos yuôx zêx, niêx hli, têx doanh nghiệp tsiv uô yuôx zêx hâur thax tsav tsênhv muôz hâux lưv uô trâu yênhx puô lênhx lox tôngv ntơưv qơư.

Txos nhiv no, tsoz chos yuôx zêx Lai Châu tưz jux juk uô tâu thiêz muôs trâu têx ciêz đrôngs saz têz qơưk đrâuv li: Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ.... No zos iz hâur têx qơư sâu zuôr ntêr trâu ngênhx yuôx zêx ntơưv qơư, paz phênhv  trâu tsôngv box huôv tsar uô nox truôx.

Pos Nguyễn Thị Loan, Giám đốc Công ty yưv pênhr huôv tsar tsoz chos yuôx zex Tam Đường heik pâuz: Nhiv no Công ty muôx 3 luz tsêr meir tsiv uô yuôx zêx, 50 tênhr njik yuôx zêx nhôngk iz hnuz. Công ty tưz muôx xar 9 shông sik côngv đros tsôngv box huyện Tam Đường chiê yưv pênhr chos, tu thiêz sâu zuôr têx yuôx zêx, lar heik zos yưv pênhr cxiv uô tsêr meir jiêz kra yuôx zêx ntơưv xã Bản Bo. Taz sik, hâur ntu nhiv kruôr đhâu tsik ntêr lok no, ho muôx iz cxiê doanh nghiệp tưz thor muôz ntơưr côngk nhav đas cir tuôx hâur Công ty thax tsav tsôngv px chos ntâu tsoz chos yuôx zêx chiê uô zuôr thiêz ruôr gri, siz txênhz sâu zuôr têx yuôx zêx, uô trâu doanh nghiệp thiêz tsôngv box hâur thax tsav tsi yuô muôx cêr thôngx siêz. Pos Nguyễn Thị Loan heik:

“Zos công ty seiz car tsi tâu thax tsav yuôx zêx mak cux xưk li thax tsav co công ty pâuz tsi tsênhz qơư uô yuôx zêx, mak têx yuôx zêx hâur thax tsav ntơư zuôr tsi tâu gri li nhiv no. Luôs hâux lưv uô yuôx zêx tsuv muôx thax tsav chos yuôx zêx thiêz tsuv cir ntơưr tâu đros tsôngv box, siz chos luk sik đros thôngx ziv, uô jông. Yưv pênhr trâu thax tsav yuôx zêx thiêz cxiv uô qơư, bê trâu thax tsav yuôx zêx co, gra lok têx jông trâu doanh nghiệp thiêz tsôngv box. Têx lênhx nênhs lok sik taz viv xar cov muôx ntơưr tso chei đas cir uô lax luôv mak pêz xar, lơưr tsuv muôx uz no yưv pênhr uô thâuv xuz thơưx, xar uô zav nuv no mak luôs tsuv sik côngv têl, thôngx ziv đros yưv pênhr chos, tu, seiz car thax tsav yuôx zêx”.

Taz viv tsênhv ruôr gri sâu zuôr têx yuôx zêx li pos Loan heik sâuv, zos Công ty Minh Quyết, muôx qơư nhoz ntơưv xã Bản Bo, huyện Tam Đường. Nhiv no taz viv co tsênhv sâu zuôr têx yuôx zêx Kim tuyên tsơưr lươngv siêz, tsênhv thâuv thax tsav yuôx zêx no tsênhv tâu Ủy ban tỉnh Lai Châu thiêz huyện Tam Đường phênhz trâu công ty yưv pênhr huôv tsar yuôx zêx Tam Đường seiz car.

Txix têx heik lol công ty saz đrâuv tuôx txênhz sâu zuôr  têx yuôx zêx hâur thax tsav công ty tsênhv tâu choz zok car seiz, Ủy ban xã Bản Bo tưz đros Phongx Kôngz nuv thiêz huôv tsar tox siêz huyện Tam Đường xav jênhv seiz zos li chas. Iz chas ntơư, pos Nguyễn Thị Huyền, Giám đốc Công ty Minh Quyết lênhk nhav, tưz sâu zuôr têx njik yuôx zêx nhôngk, mak tsôngv box uô tsi trơưk cui tinhv, tsưr ziv; iz chas ntơư, pos Huyền cux ntiêr đuô têx chuôz zis hâur thax tsav chos yuôx zêx iz cxiê liêx têz yuôx zêx, đros thiêz grê zos 15 tsov đeiv iz ha iz shông.

Zơưv Hà Văn Um, Giám đốc Sở Kôngz nuv thiêz huôv tsar txox siêz tỉnh Lai Châu heik pâuz, thax tsav yuôx zêx Lai Châu nhiv no tsênhv zos iz hâur têx thax tsav jông đuô hur si hâur tas nro têz qơưk. Hâur thax tsav muôx yưv têx tsi jông lok, têx taz viv thor muôz ntơưr côngk nhav đas cir uô lax luôv, tuôx đros siz txênhz sâu zuôr têx yuôx zêx, uô trâu tsôngv px viv xar tâu liv uô ntêx, tưz uô têx yuôx zêx tsi trơưk cui tinhv, tsưr ziv, lav tâuk lav sâu đê uô tsi jông txos tsơưr lươngv yuôx zêx, uô yuôx zêx hâur tỉnh trâus pôngz suôz bê zos yuôx zêx jông, tsơưr lươngv siêz. Zơưv Hà Văn Um heik:

“Hâux lưv sâu zuôr tsi jông, lar heik zos sâu đê tsi jông mak zuôr uô hiêv txos ntâu tsơưr lươngv yuôx zêx. Xar cov yuôx zêx jông mak tsuv taz por uô trơưk cui tinhv đê iz luz njik 2 đeiv blôngx, tsi tâu đê ntêr đuô. Siz txênhz zuôr, siz txênhz muôs, mak luôs tuk sâu đê lơưr cux uô đaz uô tuôs, uô li ntơư zuôr tsi jông txos tsơưr lươngv yuôx zêx Lai Châu. Zos tiêk uô tsi jông txos têx yuôx zêx mak ntơư zuôr buôk ti uô hiêv txos tsôngv box thax tsav yuôx zêx luz nênhx”.

Huôv tsar kôngz nuv tsơưr lươngv siêz zos hâu cêr muk truôx trâu lênhx nênhs chos tsoz chos yuôx zêx hâur thax tsav tỉnh Lai Châu. Hâux lưv sik côngv têk, siz thôngx siêz, sâu zuôr têx xiv huv đros doanh nghiệp zos thâuv tưs tưz zuôr tsuv muôx. Chênhr viv li, Ủy ban tỉnh Lai Châu tsuv muôx chei, cui tinhv por hưv doanh nghiệp tưz tâu phênhz seiz car thax tsav yuôx zêx, txar jav trâus pôngz thax tsav yuôx zêx hur, tsơưr lươngv siêz, tsik chiê muôx yưv têx tsi jông txos yuôx zêx hâur thax tsav tỉnh Lai Châu suôz bê./.

(Khắc Kiên-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Shông taz por zaoz thôngz 2019-Taz por zaoz thôngz trâu tsôngv kruô thiêz nênhs mul

yêz meir

          Nus: Shông taz por zaoz thôngz 2019 li njiêz luv zos tul tsi?

          Têz: 2,3 shông tror lok no, têx yêz cxaz chuôz zaoz thôngz cêr ar tsi so chuôz ndê, đros co zos txiêz nanv zaoz thôngz thiêz zaoz thôngz mul lok tsi tâu đhâu cux chuôz ndê, zos iz phêv liv đros côngz xưv taz por zaoz thôngz.

          Chênhr viv li, shông 2019, UB taz por zaoz thôngz têz qơưk tưz cxiv tsa tsaz yênhx Shông taz por zaoz thôngz đros njiêz luv: “Taz por zaoz thôngz trâu tsôngv kruô thiêz nênhs mul yêz meir”; đros qơư tsov txos zos txu gris cxôngx 5-10% chor txuz txiêz nanv uô tuôs lênhx nênhs thiêz lênhx nênhs trâus saz; khưx phưx qênhx shênhx zaoz thôngz mul lok tsi tâu đhâu nhoz têx niêv đrôngs lox thiêz têx cêr zaoz thôngz lox hâur tas nro têz qơưk.

          Nus: Tỉnh Sơn la uô njiêz luv shông taz por zaoz thôngz 2019 li chas?

          Têz: Uô njiêz luv shông taz por zaoz thôngz 2019 “taz por zaoz thôngz trâu tsôngv kruô thiêz nênhs mul yêz meir”, Sơn La tso tơưv têx tsưr ziv tror txu grês txiêz nanv zaoz thôngz tsơưs tiv zix 5% thiêz 3 ploz tsênhr.

          Tỉnh heik cấp ủy Đảng, têx nganhx, đoanx thêv, têx huyện, thành phố tsuv muôz chêx cuk côngz xưv taz por zaoz thôngz, seiz car jông huôx tôngv thox cxov, thik zuôr ntơưr tso chei tsar yêz; muôz siêz tsơưr lươngv côngz xưv yax mông, heik kriê, zaoz zux cêr chei lok taz por zaoz thôngz; yax mông tsuv uô tsênhv tsênhz, yax six hlôngr yiêz, huv đros yênhx lênhx nênhs; tror phuôx tôngv phongz yaox lênhx nênhs uô ntêx nyuôk uô hâux lưv; vênhv tôngv tsôngv box uô jông têx cui tênhv lok taz por zaoz thôngz; cxiv tsa chiz coaz, taz viv uô trơưk cui tênhv taz por zaoz thôngz.

          Chuôz tsar côngz xưv coar lik, por vêv cxix muôk cêr zaoz thôngz; tsov cưv hlôngr yiêz, cxaz nzir cxix luôk taz por zaoz thôngz; pov, yưr lir têx qơư tsi jông muk lok sâuv cêr; chuv tôngv khưx phưx têx trâus ruôr hiêv tiv ntux nas, taz por têx cêr sâuv thax tsav tỉnh jông muk lok, taz por.

          Chuôz tsar seiz car, qênhz yuôx, yưrlir txos qơư têx uô cxâuv hâur huôx tôngv thâux kruô. Cxiv uô cơ chế, chính sách thiêz cxơưz cxiz, muôz theox chênhv jông tiv zix chiê têx tsưr tsix, lênhx nênhs cxaz chuôz yưv pênhr cxiv uô cơ sở cxuô zav paz txưv jix vuv vênhv teiv.

          Cxơưz tiês phongz yaox “Doanh nghiệp vênhv teiv taz por”, “Tsar yêz taz por”.

          Đăng cir têx yêz mul sâuv cêr ar lơưr trơưk pháp luật li cui tênhv; hlôngr yiêz côngz xưv đăng kiểm yêz cêr ar; taz por zoz qơưx kỹ thuật thiêz tênhx qơư...

          Têx lưx lươngv muôx txơưx jênhv yax six tsưr tsix huôx tôngv qênhz yuôx, yưr lir txos qơư têx uô cxâuv, tiv zix zos uô cxâuv lok hâuk chơưr bia thâuv cxaz chuôz zaoz thôngz thiêz tsi ntông mov por vêv tâuz hâu thâuv tsar yêz meir, yêz tênhv cxaz chuôz zaoz thôngz./.

(Bích Thủy-Txâur Vax cxeik nhênhv)