Jax sâu thưr 3 hnuz 14/6/2016:

Pêx xênhv têx cêr shir phaz nhoz ntus đriv

Lý Diếu Soàn chuôz zis nhoz jok Lao Chải, xã Sì Lở Lầu zos iz ziv chuôz zis muôx phênhv sâu chênhr txix iz hec ta ntâu txir hơưk chos trâu têx har jôngr ntông ntơưv thax tsav ntus đriv. Txơưv tưz muôx 60 ntâu shông, taz sik iz ciêz zơưv ziv chuôz zis puôr lênhx muk têx têz chos txir hơưk iz txos oz jiês. Kror tsik so muôx njêx muôs trâu ntơưv têx têz txir hơưk zos chiê uô lơưr cir jênhv đros đônx pênhz phax Sì Lở Lầu lok sêiz shuôk ndêx trơưk cêx ciêv ntus đriv 72 nhoz jê zơưv chuôz zis li đêiv têz txir hơưk. Chiê tsưx phưv cov tâu truôx chuôz zis li thax tsav chos txir hơưk thiêz paz phênhv tsưx phưv truôx ntus đriv, zơưv chuôz zis cux tưz muôz 3000 yiv ndis ar nhoz trơưk ntus đêx sâuv ntus đriv chiê bộ đội pênhz phax cxiv uô njưs thêir.

Zơưv Lý Diếu Soàn hêik: Zuk tưz jênhv đros cán bộ, tsuv uô cov tâu. Xar uô cov tâu trơưk li têx luk hêik, tsuv muk sêiz shuôk, njiê pov chiê hêik trâu bộ đội. 10 ntâu shông đhâu, cur thiêz chuôz zis tưz sêiz pov yênhx châuv txuz phamv cxâuv uô ruôr hiêv txos ntus đriv. Zuk cux tưz hêik trâu yênhx puô lênhx pêx xênhv hâur thax tsav tsik uô cxâuv chêi tsưx phưv ntus đriv. Đros thiêz cxiv tsa njưr thêir, xuz thơưx zuk cux tsik pâuz to tâuz. Thâuv tưz pâuz, zuk ho zos nênhs lâul, zuk tsuv uô ntêx nyuôk trâu cxuô luôs hâux lưv, chiê tsôngv hluôk sđ sir tas đas jos tsưx phưv ntus đriv. Zơưv Lý Diếu Soàn hêik:

 “Viv jênhv pâuz tsêhv kik, cur pâuz tsik tâu txênhz txos cxiv uô njưr thêir ntus đriv, viv li hêik cov lơưr pâuz nzir trâu chuôz zis chor ar. Taz sik muôx chor bộ đội pênhz phax đros chính quyền xã ntâu jiês tuôx hêik kriê trâu zuk pâuz tiêk cxiv uô njưs thêir zos paz muôx liv trâu têz qơưk thiêz pox nhuôs nhoz ntơưv no. kror no paz trâu bộ đội pênhz phax muk qênhz yuôx zôngx ziv đuô, txix co paz tuôr truôx ngaz tuk ntơưv têx qơưk pêz nhoz. Thâuv pâuz tâu lơưv mak cur tưz chiv chir muôz ar tsik hêik cov pâux nzir lơưv”.

Tưz tsik zos sêiz jor ntus đriv, ndêx chiv ntus đriv, hâur ntâu shông lok no, tsôngv box Hà Nhì, Cho nhoz chor xã Sì Lở Lầu, Ma Ly Chải tưz muôz yênhx cxênhz yiv ndis ar sâuv ntus đriv chiê cxiv uô njưr thêir tsưx phưv ntus đriv. Chor nênhs nto bê Lý Diếu Soàn, Chẻo Chỉn Nụ nhoz jok Lao Chải (xã Sì Lở Lầu) lok sik Giàng Tả Mẩy nhoz jok Tỷ Phùng, Lý A Sa nhoz jok Gia Khâu (xã Ma Ly Chải) zos chor nênhs uô ntêx nyuôk trâu cxuô luôs hâux lưv, viv têz qơưk, viv pêx xênhv sđ luz nênhx. Lơưr tâu pâuz txos viv têx kror liv trâu têz qơưk, tsik thor cov tâu liv trâu zuk.

Zơưv Tẩn Lao San, chủ tịch UBND xã Sì Lở Lầu hêik pâuz: đros tsôngv box cxuô mênhx cxưx nhoz tiv phaz, phênhv sâu zos txix kôngz lôngk hâur liêx têz, txir hơưk. Chiê muôx tâu liêx têz jông, ntâu fâuv nênhs lok no chor lâul tưz tsuv tas đas jos uô. Viv li mak xuz thơưx thâuv kriz uô cxiv tsa njưs thêir chính quyền tiv phaz cux njiz ntâu phiv liv.

 “Xuz thơưx muôx tsưr ziv cxiv uô njưs thêir ntus đriv mak ntâu chuôz zis tsik thôngx ziv. Taz sik đhâu thâuv chính quyền xã thiêz đônx pênhz phax muk yax kriê, hêik pox nhuôs cux tưz mnôngs thiêz uô trơưk. Chor chuôz zí cux thôngx ziv chiê bộ đội pênhz phax thiêz chính quyền cxiv tsa njưr thêir por vêv ntus đriv. Pox nhuôs cux tưz pâuz tâu tiêk tsưr ziv no zos kror liv cxuô trâu têz qơưk”.

Nhoz tox siêz ntus đriv Phong Thổ, pox nhuôs tưz uô jông luôs hâux lưv đros tsưx phưv ndêx chiv ntus đriv, tsưx phưv ntus đriv, muôz  ar chiê uô cêr, cxiv tsa njưr thêir ntus đriv cux tsik tsơưs. Ntâu shông lok no chor chuôz zis tsôngv box Hmôngz, Hà Nhì nhoz trơưk ntus đriv tưz sir jos sêiz jor thiêz muôz yênhx châuv hec ta ar chiê cxiv tsa njưr thêir tsưx phưv ntus đriv.

Thiếu tá Lù Văn Chung, chính trị viên đônx pênhz phax Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ hêik pâuz: hâur têx shông đhâu, đônx pênhz phax Sì Lở Lầu tưz sik côngv đros cấp ủy, hâu nov ntơưv qơư yax kriê, hêik pêx xênhv đros qênhz yuôx, tsưr qênhx ntus đriv. Txos nhiv no, đônx tưz cxiv tsa tâu 10 tổ an ninh ngaz tuk thiêz tổ tưx sêiz car nhoz 10 luz jêx jok chiê tsưx phưv ngaz tuk; vênhv tôngv tâu 10 tổ, 600 ntâu chuôz zis, 15 xêhv nênhs, đros xar muôx 2.400 lênhx đros uô phongz yaox chiê tsưx phưv 30 ntâu cêik cêr tus đriv, 9 tuk ndêx chiv ntus đriv tâu truôx tuk. Thiếu tá Lù Văn Chung puz pâuz:

 “Cán bộ pênhz phax tưz sik côngv đros cán bộ tiv phaz chiê yax kriê mak pox nhuôs thiêx pâuz tâu. Đhâu co mak pox nhuôs tưz thôngx ziv đros pênhz phax thiêz gôngr ar mak tsik thav pâux nzir. Thiêz hâur ntu kriz uô mak pox nhuôs cux paz đas jos chiê kriz uô cxiv tsa njưr thêir cov tiêr li tsưr ziv”.

Pêx xênhv têx cêr shir phaz nhoz ntus đriv thiêz co tưz tsik zos chor tuz lênhv pênhz phax nhoz chor xã Sì Lở Lầu, Ma Ly Chải li tsưr ziv uô mak tưz tâu uô txos tas nro chor đônx pênhz phax nhoz ntus đriv Lai Châu. Nhiv no ntus đriv tưz zos yênhx chor pênhz phax li qơư nhoz thiêz pêx xênhv nhoz ntus đriv tưz zos yênhx  chor tuz lênhv pênhz phax tsik hnar trik yo njuôz, ziv hnuz ziv tsưx phưv truôx thax tsav ntus đriv./.

(Khắc Kiên-Lik Thox cxêik nhênhv)

Phênhv thưr 3, hnuz 14/6/2016

PHÊNHV NÔNGX MÊNHX ZUÔR TSUV PÂUZ

             Luk Hmôngz: ( số 6)

Hnuz tso: Thưr 3 hnuz 14 hli 6 shông 2016

Nhạc hiệu chuyên mục “ Nhà nông cần biết”

Dẫn:  Tsôngv box …..! Chiê phưx vưv, muôx tâu têx jâuz tâux trâu nhux tưv nox, muôx iz zav tâux  tsênhv jông chos đuô trâu tsiêx nox pir li tâux nxư, co zos tâux VA06. Hâur phênhv “nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no, thor xa txos sđ mnôngs tsưr ziv chos zav tâux VA06.

Chos tâux VA06, muôx txâuk jâuz trâu nhux đas, nhux tưv, nênhk, yis nox

( Hlôngr suôz)

Ciês shông uô ntêx chos, tâux VA06 tưz muôx têx jông lêis tâu txix 225 txos 375 tênhr iz ha trâu tsiêx nox. Shông tiv 2, muôx têx lêis tâu 480 tênhr iz ha.

Chor tâux VA06 cux jông xưk li tâux nxư, siêz txix 3-4 thiêr, blôngx đar, muôs, muôx ntâu tsơưr pưr, hâur ntơư muôx txos 17 zav axít amin thiêz ntâu zav Vitamin cxaz nzir trâu têx tsiêx luz chêr. Tâux VA06 muôx têx jông muôz trâu tsiêx nox nhôngk, lok sik vâuv uô kâuz, jiêz kruôr lok sik jov uô hmôngr kruôr trâu tsiêx nox jux juk.

Tâux VA06 lok six zôngx ziv chos. Tsôngv box tsuv txiêr tâux uô yênhx zưz zar chos, iz za muôx iz luz poz đros poz câuk tâux. Iz ha chos muôx nhos 40 cxênhz tsoz. Xuz thơưx, tso zar tâux muôx poz câuk co trâu hâur cưx, chos mê njik kêix, đhâu ntơư phôngz ar, tsux cov hâur pâuk chênhr thiêz zưs đêx trâu. Tsôngv box sđ ndo njôngr, uô ntêx thâuv zuôr chos tsuv lêix cov ar nxênhr thiêz zuôv qir puô trâu (iz ha zuôv 30 tênhr qir tsiêx cxu thiêz 3 tênhr qir Super lân). Tsuv chos trâu têx hnuz muôx ntux nas, tâux thiêx sei nrâu câuk, hlar chas.

Đhâu thâuv chos muôx iz luz hlik, tsôngv box qir nthuô đrox thiêz bôngk ar trâu hâur pâuk. Txos thâuv tâu 2 hlik ntâu (zos ntu chor tâux hloz huôv jông), tsôngv box tror nthuô iz jâuk đrox, đros trâu zuôv qir đơưz cxiz nzir iz tênhr iz ha thiêz zưs đêx trâu, iz ciêz iz jiês.

Chos đhâu 3 luz hlik, tsôngv box sđ muôx têx lêis tâu jâuz jiês xuz thơưx trâu tsiêx nox. Đhâu ntơư, 20-40 hnuz tror lêis iz jiês, hâur iz shông tsôngv box muôx têx lêis tâu jâuz txix 6-8 jâuk. Đhâu iz jiês lêis têx jâuz tâux tas, iz ha sđ tsuv zuôv 300 cir đơưz cxiz trâu.

Tâux VA06 tir tâu ntux no njiv thiêz ntux kruôr gis. Iz chas ntơư chuô lox cux tsi kâus, tsi vâu….. Zos chos tâu tâux VA06, tsôngv box zuôr muôx txâuk têx jâuz tâux trâu nhux tưv, nhux đas, nênhs, yis….nox.

Tsôngv box…..! Phênhv nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz hnuz no zos Đeix TNVN thiêz tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưs sik côngv  uô./.

( VOV4-Riê Lâux cxeik, nhênhv)