Đắk Lắk: nênhs chos kok ntông njiz phiv liv tiv blôngx kok ntông uô poz chơưk

Chiv kok ntông shông no, pos Đỗ Thị Liên nhoz jok 3, xar Cư M’lan, huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk chos xar muôx 4 ha. Taz sik 6 luz hli ntâu đhâu, txơưv tiêk pos Liên chuôz zis tưz zuôr lok six ntâu zav yuôx chiê tsuôs tuô têx caz hmoz, taz sik chor blôngx kok ntông cux tsênhv six trâus chơưk. Tas nro têz kok ntông chor blôngx đax chơưk. Pos Liên puz pâuz: Ntâu shông chos kok ntông tsik tâu muôx shông tưs njiz trâus li no hlo:

“Txix hnuz chos txos nhiv no mak kok ntông tuôx lok six jông taz sik 20 hnuz tov kaz mak blôngx kok ntông trâus chơưk. Chuôz zis muk zuôr yuôx mak luôs kriê sir zôngv ntâu zav yuôx chiê chox lok tsuôs tir thêir caz hmoz. Chuôz zis tưz tsuôs ntâu jiês yuôx lơưv, taz sik txos nhiv no muôx 6,7 hli lơưv blôngx kok ntông cux jong li co xưz, tsoz kok ntôngz hloz lox huôv tsik jông”.

Lơưr Sở Kôngz nuv thiêz Huôv tsar jêx jok tỉnh Đắk Lắk, nhiv no tưz muôx 1.300 ntâu ha kok ntông, hur si têx blôngx kok ntông trâus chơưk, tsêx trung ntâu tiv zix ntơưv têx huyện Ea Súp, Krông Bông thiêz Buôn Đôn. Nganhx kôngz nuv Đắk Lắk tsênhv kruôz kriê pêx xênhv uô têx faz tsưr ziv phax tar tsik chiê têx blôngx kok ntông trâus chơưk: ro por tsês têx tsoz kok ntông blôngx trâus chơưk, tsuôs yuôx tuô caz hmoz, hlơưr por tsês têx tsoz kok ntông blôngx trâus chơưk.

Zơưv Nguyễn Hoài Dương, Giám đốc Sở Kôngz nuv thiêz Huôv tsar tỉnh Đắk Lắk puz pâuz, qir tiv kok ntông trâus chơưk blôngx uô poz, zos tiv uô ntêx co pêx xênhv zuôr tâu têx nôngz muôx caz hmoz txix tỉnh Tây Ninh lok. Đros ntơư, Sở cux hêik pêx xênhv tsik tror chos tsoz chos kok ntông trâu sâuv thax tsav ar têz trâus muôx caz hmoz uô chơưk têx blôngx kok ntông. Thâuv zuôr zuz nôngz mak tsuv xêir tsov têx qơư tsik muôx caz hmoz uô ruôr hiêv.

“Pêz cux muôx ntơưr hêik trâu UBND tỉnh tror chox kriê  tir tar tsik chiê têx caz hmoz uô ruôr hiêv txos sđ têx blôngx kok ntông hâur chiv zuôr txos. Tiv zix zos tsuv qênhz yuôx tâu zuz nôngz, zos uô tsik jông kror no mak caz hmoz zuôr siz cik đêz đar thiêz zuôr trâus uô ruôr hiêv ntâu trâu pêx xênhv cxuô zav tsoz chos”.

Ngênhx Kôngz nuv hêik pâuz: Têx faz tsưr ziv jông tiv zix chiê tir tar caz hmoz tsik chiê siz cik, zos luôx hlơưr por tsês ciês têx thax kok ntông trâus muôx caz hmoz uô ruôr hiêv thiêz đhâu luôx hlơưr por tsês tsuv tsês iz shông tov kaz mav tror chos đuô trâu./.

(TTTN-Lik Thox cxêik nhênhv)

Huôv tsar uô bluô nux chos yuôx zêx muôs trâu luôs 2 chas thax tsav đrâuv nhoz tox siêz Phỏng Lái

Sik thav đros tix lâus Phạm Văn Doanh jâuv hâuk yuôx zêx hâur iz tas cik ntux mê njik no nziês, tix lâus heik pâuz: Tix lâus kuz qơư, nhoz tỉnh Hưng Yên, viv xar uô kôngz nuv, shông 1999, thâuv ntơư tix lâus tsênhv muôx 31 shông tưz uô iz siêz tuôx trâu xã Phỏng Lái, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La huôv tsar uô nox. Thâuv xuz thơưx nhiv kruôr tuôx, tix lâus chuôz zis chos muôx nhos 6 ha têz cà phê, taz sik đhâu 2 txos 3 shông huôv tsar uô, ntux txơưr txar ntâu tưz uô ruôr hiêv tas hur si chuôz zis têx têz cà phê. Uô tsi tâu chiv cà phê, njiz ntâu cêr txov, taz sik cux uô siêz truôx bo, shông 2002 tix lâus tror nhênhz chơưv chos yuôx zêx, thâuv co chor yuôx zêx txuôv zav  nôngz kuz, sâu đê cux tsi tâu pêk tsơưs thiêz puôr lênhx tsi tâu muôx qơư sâu zuôr truôx. Taz sik tix lâus seiz pov, nhoz no jông  chos yuôx zêx.

Đhâu co, tix lâus iz siêz muôz têx têz hlôngr chos yuôx zêx Kim Tuyên, gra zuz ntơưv tỉnh Lâm Đồng lok chos, cê chos siz shơưk cê yưx txiêr por tsês jux juk têx yuôx zêx kuz. Txix uô lơưr têx tsưr ziv yiêz li: Zưs đêx cov ar têz nông; txiêr yiz chês, sâu đê trơưk cheix; six hơưv sâu đê iz fâuv kuôk iz fâuv huv đros.... tix lâus chuôz zis têx têz yuôx zêx tưz uô tâu trơưk tsưr ziv, siêz xar. Shir phaz thâuv tưz xeir tsov tâu zav zuz tsoz chos huv đros, tix lâus chuôz zis tror zuôr thiêz pâur tsôngv box nhoz iz ndis têx liêx têz chiê krêz đar têz chos yuôx zêx. Iz chas ntơư, tix lâus cux sir jos zok nriêr qơư sâu zuôr zuk têx xiv huv:

“Phiv liv yax thâuv xuz thơưx zos xeir zuz nôngz tsoz chos fiv đros têx ar têz ntơưv qơư, mak pêz tưz zok nriêr tâu tsưr ziv uô no. Tiv 2 zos njuôk hov, cêv kuôk thax tsav, chiê muôx qơư chos tâu trơưk li nhiv no mak pêz njiz phiv liv zos ar têz tsi nhoz siz jê uô cê, iz kro trâu uz iz trâu no, iz chas co tsôngv box ho tsi yuô tâu muôx txux chi tsưr ziv jênhv thiêz”.

Txix 6 ha huôv tsar chos xuz thơưx, txos nhiv no tix lâus muôx 29 ha têz chos yuôx zêx Kim Tuyên; đros co cux sâu zuôr 300 chuôz zis tsôngv box hâur thax tsav têx xiv huv yuôx zêx. Têx yuôx zêx đhâu sâu đê tas puôr lênhx tâu muôz tso hâur tsêr meir, nhoz ciês ntơưv qơư chiê jiêz, kra trơưk cui tinhv ngaz tuk. Tas nro têx nuv uô tsuôk pôngz nhos 2 hnuz 2 hmo, zuôr muôx tâu yuôx zêx kaz thiêz jông hâuk, đhâu co tâu muôz ntiv hâur hnaz thiêz muôs muk trâu ciêz đrôngs Đài Loan 300 tênhr iz shông, sâu tâu 25 tỷ đeiv ntâu. Tix lâus Phạm văn Doanh heik:

“Nhiv no pêz tsênhv muôx iz trâur nuv nhênhz chơưv, cxiv uô tsêr meir lox cov jiêz thiêz kra tâu nhos 800 tênhr njik yuôx zêx kruôr iz shông chiê muôs trâu ciêz đrôngs Đài Loan, Trung Quốc thiêz Nhật Bản, thiêz zuôr txos no zos chos nzir têx pax thiêz”.

Iz chas sik hux jos thiêz sâu zuôr 300 chuôz zis tsôngv box têx xiv huv, tix lâus Doanh tsênhv muôz hâux lưv uô tsi so trâu 120 lênhx lox tôngv ntơưv qơư, nhiêx hli txix 5-7 tsov đeiv iz hlik, đhâu ntơư paz tsôngv box muôx nzir phênhv sâu tâu truôx, tso siêz  huôv tsar uô nox uô hnar. Zos lênhx tâu sik hux jos siz paz, sâu zuôr têx xiv huv thiêz tâu buôk ti uô hâux lưv ntơưv tix lâus Doanh qơư tsiv uô yuôx zêx, pos Cà Thị Sỏi, nhoz jok Lốm Púa, xã Phỏng Lái, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La shir phaz heik:

“Đhâu thâuv uô hâux lưv sâu đê chuôz zis têx yuôx zêx tas, mak tsi muôx nuv đaz tsi uô, cur muk tov tix lâus Doanh uô hâux lưv chiê muôx nzir phênhv sâu tâu, txix ntơư chuôz zis phênhv sâu tâu truôx tuk thiêz nhoz khênhr đuô”.

Yênhx lênhx nênhs bluô nux txix chos yuôx zêx nhoz thax tsav tox siêz txov nhêv, tix lâus Phạm Văn Doanh tưz uô trâu sđ seiz njiê pov njôngr têx tsưr ziv car xar, car uô, sir jos huôv tsar uô bluô nux tâu trơưk siêz xar txix  chênhr têx txux chi, cêr sir jos thiêz moz siêz uô nuv./.

(Trấn Long-Riê Lâux cxeik, nhênhv)